Mäerteskierch vu Jonglënster
| ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Uertschaft / Plaz | Jonglënster | |||
| Par | Regioun Iechternach Saint-Willibrord | |||
| Dekanat | Osten | |||
| Numm / Patréiner | Hl. Mäerten | |||
| Konsekratioun | 1774 | |||
| Baujoer | 1773 | |||
| Koordinaten | 49° 42’ 52.4’’ N 06° 15’ 07.8’’ O | |||
| Kierchen - Kapellen | ||||
D'Mäerteskierch vu Jonglënster ass eng kathoulesch Kierch déi zur Par Regioun Iechternach Saint-Willibrord, zum Dekanat Osten an zu der Gemeng Jonglënster gehéiert.
De Patréiner ass den hellege Mäerten, deem säi Fest den 11. November gefeiert gëtt.
Zur fréierer Par Jonglënster hunn och nach d'Kapell vun Allënster, d'Filialkierch zu Gonnereng an d'Filialkierch zu Guedber gehéiert.
Si steet am nërdlechen Deel vun der Uertschaft an der Buerglënsterstrooss, dem CR129.
Den 28. Dezember 1961 gouf d'Kierch an den ale Kierfecht op der Lëscht vun de klasséierte Monumenter als nationaalt Monument agedroen. De 5. Mäerz 2004 koum d'Uergel an der Kierch dobäi.[1]
D'Gebai[änneren | Quelltext änneren]
D'Kierch vu Jonglënster ass an de Jore vu 1771 bis 1773 gebaut ginn, ënner dem Paschtouer Otto Borrigs (1744-1785[2]). De Baustil ass Spéitbarock. De 24. Juli 1774 huet de Weibëschof Johann Nikolaus von Hontheim vun Tréier déi nei Kierch geweit.
Bannen a baussen ass d'Kierch an de Joren 1969 bis 1974 an dann nees 2008 bis 2010 komplett restauréiert ginn.
De Chronogramm[änneren | Quelltext änneren]
Iwwer dem Kircheportal kann een dëse Chronogramm gesinn, deen d'Joer 1772 duerstellt:
- ECCLesIa paroChIaLIs In LInster
- noVIter ereCta sVb patroCInIo
- sanCtI MartInI a pastore Ottone BorrIgs
Klacken[änneren | Quelltext änneren]
| Klack | Gewiicht | Grondtoun | Gewidmet | Opschrëft | Géisser | Konsekratioun |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2.304 kg | c’+3 = do | Maria Tréischterin am Leed | Hélleg Maria Tréischterin am Leed Patréinesch vu Stad a Land féier eis zu dengem Jong Jesus Christus biet fir eist Land an eis Kierch zu Lëtzebuerg - Ech laude fir de Glaf z’erhalen d'Hoffnung ze stäerken an d'Léift ze verdéiwen - Jonglënster 2009 | Klackegéisserei vu Maria Laach | 25. Juni 2009 |
| 2 | 1.750 kg | es'+6 =mib | Herz Jesu | Ecclesiae parochiali ad sanctum Martinum in Junglinster / In honorem S.S. Cordis Jesu me fundere fecerunt: Nicolaus Krier, Parochus, Theresia Brentner, Suzanna Olinger / Consores: Maria, Magdalena Klein et Alii Benefactores parochiae - CONVOCIO PIOS LVGEO FVNVS FVGO TEMPESTATES EXTINGVO INCENDIA FUSA PER CAUSARD ARGENTIAE COLMARIAE 1895 | F. & A. Causard vu Colmar |
1895 |
| 3 | 1.202 kg | f’+4 = fa | Joseph | Hellege Jousef bescheidenen Aarbechter an treie Beschützer vun der hl. Famill waach iwwer all déi déi schaffen beschütz eis Familljen a begleet déi déi stierwen – Ech laude fir Eenheet ënner de Mënschen a Fridden op der Äerd - Jonglënster 2009 | Klackegéisserei vu Maria Laach | 25. Juni 2009 |
| 4 | 630 kg | g’+1 = sol | Walburga + Franz Xaver | In honorem SS. Walburgae et F. Xaverii 1773 | 1773 | |
| 5 | 767 kg | as'+6 = lab | Willibrord | Hellege Willibrord onermiddleche Missionär an Apostel vun eiser Heemecht hëllef eis d'Léift vu Jesus Christus an d'Welt eraus ze droen – Ech lauden zum Luef vum Härgott - Jonglënster 2009 | Klackegéisserei vu Maria Laach | 25. Juni 2009 |
| 6 | 300 kg | b’-3 = sib | Martin | S.Martinus Patron in der Pharkirch zu Iunglietzter Anno 1721 – Barron de Metzenhausen von Burglietzter Hochgerichts - Herr Ionanes Weisgerber Pastor – Ioannes Weis Meyer | ||
| 7 | 497 kg | c’’+5 = do | Schetzel | Séilege Schetzel Einsiidler am Gréngewald a Frënd vun der Natur hëllef eis den Härgott a senger Schöpfung z’erkennen – Ech lauden zur Freed vun de Mënschen - Jonglënster 2009 | Klackegéisserei vu Maria Laach | 25. Juni 2009 |
Déi 4 Klacke vun 2009, eng grouss an dräi méi klenger, goufen den 29. Mee 2009 an der Klackegéisserei Maria Laach, vum Benediktinerbrudder Michael Reuter gegoss. De Paschtouer Francis Erasmy huet se am Numm vum Äerzbëschof de 25. Juni 2009 konsekréiert.
Dem Dominique Lang säi Bild[änneren | Quelltext änneren]
Hannen an der Kierch op der rietser Säit hanner dem Dafsteen ass en Tableau vum Dominique Lang, deen de Paschtouer Nicolas Krier ëm 1900 bestallt hat. Et weist de Johannes den Deefer, deen de Jesus deeft.
Chouerverwëllef[änneren | Quelltext änneren]
D'Freskemolerei um Chouerverwëllef staamt vum Ignatius Millim, engem Moler vu Brünn, (Mieren). Se weist Jesus, dee vun den Hellegen aus dem Alen Testament als Weltriichter um Jéngsterdag ugebiet gëtt.
Iwwer dem Triumphbou ass d'Ubiede vum Jesuskand duerch déi dräi Kinneken ze gesinn.
D'Uergel[änneren | Quelltext änneren]
D'Uergel gouf 1792 vum Paschtouer Karl Clemens Molitor fir 40 Louis d'or am Klouschter Mariendall kaaft. 1887 huet den Uergelbauer Charles Wetzel vu Stroossbuerg eng nei Uergel an dat aalt Gehais gebaut.
1939 huet den Uergelbauer Georg Haupt d'Uergel eng pneumatesch Traktur agebaut an zwéi Regëster derbäi gesat. Den Duxall ass vergréissert ginn, dat original Gelänner ass bliwwen.
2009/2010 ass d'Uergel von der Uergelmanufaktur Hugo Mayer vun Heusweiler am Saarland, op Basis vun der Technik a vum Klangkonzept vum Charles Wetzel, restauréiert a stilistesch passend vergréissert ginn. Déi al Päife goufe bäibehalen.
Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Uergel Kierch Jonglënster.
D'Statuen[änneren | Quelltext änneren]
- D'Hl. Caecilia
- De Kinnek David
- Den Hl. Mäerten
- De Hl. Poopst Clemens
D'Grafsteng[änneren | Quelltext änneren]
Op de Grafsteng an der Kierch gesäit een:
- Den Heinrich vu Metzenhausen, Här vu Lënster († 1574), mat sengen zwou Fraen: d'Eva Waldpott (Waldbottin) vu Bassenheim († 1564) an d'Johanna vun Elter († 1576)
- De Bernhardt vun Orley, Här vu Lënster, gestuerwen den 8. Oktober 1591
- D'Julianna vu Boulich, d'zweet Fra vum Bernhardt vun Orley, gestuerwen de 5. Dezember 1597
- D'Anna vu Malberg († 1568), déi éischt Fra vum Bernhardt vun Orley, Här vu Lënster
- D'Elisabeth vun Elter († 1540)
- D'Franziska vu Bolant († 1539)
- De Bernhardt vun Orley († 27. Oktober 1494)
- De Claude vun Orley († 1539)
- D'Anna vu Malberg († 1568)
- De Clemens vun Orley († 1539)
|
Paschtéier vu Jonglënster[änneren | Quelltext änneren]
- 1744 - 1783 Otto Johann Borrigs
- 1783 - 1789 Eberhard Krantz
- 1789 - 1808 Karl Molitor
- 1808 - 1826 Benedikt Havelange
- 1826 - 1836 Philippe Graas
- 1836 - 1877 Peter Schintgen
- 1878 - 1915 Johann Nikolaus Krier
- 1915 - 1932 Wilhelm Steimetz
- 1932 - 1944 Eugen Medinger
- 1944 - 1945 Nicolas Godefroid (Kaploun, Verwalter ad Interim)
- 1945 - 1964 Henri Heuertz
- 1964 - 1981 Pierre Schaus vu Béiwen/Atert
- 1981 - 1999 Jean Siebenbour vu Munneref
- 1999 - 2007 Jeannot Gillen vun Esch/Uelzecht
- 2007 - ... Francis Erasmy vu Lëtzebuerg-Hamm
Literatur[änneren | Quelltext änneren]
- Schmitt G., 1954. L'église paroissiale de Junglinster, in: Les Cahiers Luxembourgeois 1954, no de Noël.
- Weicherding-Goergen B., 1974. L'église paroissiale de Junglinster, Luxembourg 1974.
- Erasmy, Francis, 2011. Geschichte der Orgel in Junglinster. Die Warte 10|2324, Luxemburger Wort vum 17. Mäerz 2011, S. 7-10.
Kuckt och[änneren | Quelltext änneren]
- Lëscht vu reliéise Gebaier zu Lëtzebuerg
- Lëscht vun de Lëtzebuerger Paren
- Lëscht vun de fréiere Lëtzebuerger Paren
- Lëscht vun den nationale Monumenter an der Gemeng Jonglënster
- Dominique Lang
Um Spaweck[änneren | Quelltext änneren]
| Commons: Mäerteskierch vu Jonglënster – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- Websäit vum Parverband Nei Par Sektor Ost
- D'Kierch vu Jonglënster op der Websäit vum Service des sites et monuments nationaux (fr)
- D'Fënstere vun der Kierch vu Jonglënster op der Websäit vun der Stiftung Forschungsstelle Glasmalerei des 20. Jh. e. V. (de)
- D'Uergel op der Websäit Orgues.lu
Panoramabild
Referenzen an Notten[Quelltext änneren]
- ↑ Institut national pour le patrimoine architectural: Liste des immeubles et objets bénéficiant d'une protection nationale. (Lescht Versioun vum 27. Februar 2024).
- ↑ Gestuerwen den 11. August 1785, sou op der Plack baussen op der Kierch