Quelltext vun der Säit Geschicht vun der Lëtzebuerger Arméi weisen

{{SkizzGeschicht}}
D''''Geschicht vun der Lëtzebuerger Arméi''' huet hir Ufäng an der Miliz, déi [[1817]] ënner dem Kinnek-Groussherzog [[Wëllem I. vun Holland (1772)|Wëllem I.]] gegrënnt gouf.

== Miliz (1817-1841) ==
Den 8. Januar 1817 huet de [[Wëllem I. vun Holland (1772)|Kinnek-Groussherzog Wëllem I.]] e Gesetz iwwer d'Organisatioun vun enger Miliz verëffentlecht, déi eng 3.000 Leit gezielt huet, déi bis 1840 an Unitéite vun der hollännescher kinneklecher Arméi gedéngt hunn.

Den Déngscht war op 5 Joer ugeluecht, wouvun dat éischt Joer aktiven Déngscht war, an déi aner Joer de Wierflichtege just dräi Méint am Joer mobiliséiert gouf.

An de Joren 1830 bis 1839 gouf wéinst der [[Belsch Revolutioun|belscher Revolutioun]] de facto kee Lëtzebuerger agezunn.

== Lëtzebuergesche Bundeskontingent (1841-1867) ==
[[Fichier:Bundeskontingent.jpg|thumb|Uniforme vum Bundeskontingent]]
De Lëtzebuergesche Bundeskontingent (''Luxemburgisches Bundeskontingent, Contingent fédéral luxembourgeois'') war déi Trupp, déi Lëtzebuerg als Member vum [[Däitsche Bond]], huet missen zur Verfügung stellen. De Bundeskontingent war baussent der Festung Lëtzebuerg stationéiert, wou bis 1867 eng [[Preisen|preisesch]] Garnisoun war.

Am Ufank:<ref name ="Wirion1946">Wirion, L., 1946. ''La Force Armée du Grand-Duché de Luxembourg, 1815 à 1945.'' Les Cahiers luxembourgeois, 1946, N° 2, S. 126-141. N° 3/4, S. 202-215.</ref>	
* E Jeeërbatailloun zu [[Iechternach]]
* Eng Kavallerieschwadroun zu [[Dikrech]] (am November 1846 ofgeschaaft<ref name="Memorial1846">[http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/argd/1846/11/25/n3/jo Memorial Nr 67, 1846, S. 621-622] (Königlich Großherzoglicher Beschluß vom 25. November 1846, wodurch eine neue Organisation des Luxemburgischen Bundes-Contingents, in Folge des Beschlusses der Hohen Bundes-Versammlung vom 23. Juli 1846, verordnet wird).</ref>)
* Een Artilleriesdetachement zu [[Ettelbréck]] (am November 1846 ofgeschaaft<ref name = "Memorial1846"/>)
D'Truppestäerkt war 1977 Mann, dovun 1.319 aktiver, 220 an der éischter Reserve a 439 an der zweeter.
 
Mam Arrête royal grand-ducal vum 25. November 1846<ref name ="Wirion1946"/><ref name = "Memorial1846"/> goufen d'Kavallerie an d'Artillerie ofgeschaaft an de lëtzebuergeschen Deel vum Bundeskontingent gouf vum limburgesche getrennt. Den aktiven Effektiv gouf op 1.602 Mann festgeluecht, déi an zwéi Bataillounen opgedeelt waren. An der Reserve waren zwou Kompanië mat am Ganze 533 Mann, an eng Depotskompanie mat 267 Mann<ref>{{Citation |url=http://www.armee.lu/historique/le-contingent-federal-1841-1867 |titel=Armée luxembourgeoise, Le Contingent Fédéral (1841-1867) |bezochtdatum=2015-12-03 |archivedate=2017-01-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170105232959/http://www.armee.lu/historique/le-contingent-federal-1841-1867 }}</ref>. 
* 1. Jeeër-Batailloun zu Iechternach
* 2. Jeeër-Batailloun zu Dikrech

Wéi nom [[Preisesch-Éisträichesche Krich]] den Däitsche Bond zesummegebrach ass a Lëtzebuerg duerch den [[Traité vu London (1867)|Traité vu London]] [[Neutralitéit (International Politik)|neutral]] gouf, war et als eng vun de Konsequenze mam Bundeskontingent eriwwer.

== Jeeërkorps (1867-1881) ==
De Lëtzebuerger Jeeërkorps gouf mat engem Gesetz vum 10. September 1867 op d'Been gestallt a krut den Numm ''Luxemburgische Jäger''. D'Truppen hunn am Ufank aus engem [[État-major]] an zwéi Batailloune bestanen<ref>{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/argd/1867/09/10/n1/jo|titel=Königl.-Großherzöglicher Beschluß vom 10. September 1867, betreffend die Organisation des Luxemburgischen Jäger-Corps|bezochtdatum=01.11.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=10.09.1867|uitgever=legilux.public.lu|taal=De}}</ref>.

[[Fichier:LuxKorps1910.jpg|thumb|De Korps, ëm 1910 (Foto: [[Charles Bernhoeft|Ch. Bernhoeft]])]]
== Korps vun de Gendaarmen a Fräiwëllegen (1881-1944) ==
Mam Gesetz vum 16. Februar 1881 gouf nieft dem [[Gendarmerie grand-ducale|Gendarmeriekorps]] och e Korps vun Fräiwëllegen, déi sougenannt [[Fräiwëllegekompanie]] an d'Liewe geruff<ref>{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/1881/02/16/n1/jo|titel=Loi du 16 février 1881 sur l'organisation de la force armée|bezochtdatum=01.11.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=16.02.1881|uitgever=legilux.public.lu|taal=Fr}}</ref>. Se huet souwuel de Militär- wéi och de Garnisounsdéngscht zu Lëtzebuerg geleescht. Wann et néideg war, konnt se geruff gi fir de Gendaarmen ze hëllefen. Do dernieft war se do fir Personal fir d'Gendarmerie, d'[[Administration des douanes et accises (Lëtzebuerg)|Douane]] oder aner Verwaltungen zur Verfügung ze stellen.

===1940-1944===
Ënnert der [[Lëtzebuerg am Zweete Weltkrich|däitscher Okkupatioun]], 1940-44, gouf déi ganz Fräiwëllegekompanie mat hire ronn 460 Memberen (inklusiv den Offizéier an de Militärmusiker) an déi däitsch [[Schutzpolizei]] integréiert an op [[Weimar]] bruecht, wou se fënnef Méint laang eng Formatioun kruten.

Méi wéi d'Hallschecht vun hinne si mat hirer neier Hierarchie a Konflikt geroden, andeems se rebelléiert hunn, Uerdere refuséiert, oder sech geweigert hunn, den [[Eed]] op den Hitler ze leeschten, wat derzou gefouert huet, datt der vill vun deene verhaft goufen an och an e [[Konzentratiounslager]] koumen. Déi aner hunn den Eed geleescht. Si goufen op verschidde Verbänn vun der däitscher Police verdeelt. 14 vun hinne koumen am Juni 1942 mam [[Reserve-Polizei-Bataillon 101]] an den Distrikt Lublin vum besate Polen ("[[Generalgouvernement]]"). Dëst Batailloun war do méintelaang mam Zesummendreiwen an Ermuerde vun Zéngdausende vu Judden am Gaang.<ref name=dostert>Dostert, P. ''Luxemburger im Reserve-Polizeibataillon 101 und der Judenmord in Polen.'' [[Hémecht]], 2000, N° 1, S. 81-99.</ref><ref name=lorang>Lorang, M. ''Luxemburg im Schatten der Shoah'', Esch-Uelzecht ([[Editions Phi]]), 2019.</ref><ref name=courtoy; name=hoffmann>Courtoy, J. & Hoffmann, E. ''Neuer Nachweis für Beteiligung am Holocaust. Luxemburger im Reserve-Polizeibataillon 101.'' [[woxx]], 20.12.2019, N° 1559/1560, S. 20-25.</ref>

{{Méi Info 1|Reserve-Polizei-Bataillon 101}}

== Lëtzebuerger an der ''Brigade Piron'' (1944) ==
{{Méi Info 1|Brigade Piron}}
[[Fichier:LuxembourgishFrenchoccupation1945-55-english.jpg|thumb|Lëtzebuergesch Besatzungszon an Däitschland 1945-1955]]

== No der Liberatioun (1944-1967) ==

D'[[Koreakrich|Korea-Volontairë]] gehéieren do dozou.

[[24. Juli]] [[1945]]: Den 1. Batailloun vun der neier Arméi gëtt zu [[Walfer]] vereedegt.<ref>Bulletin d'information N°8 vum Ministère d'État</ref>

[[25. Juli]] [[1945]]: Den 2. Batailloun gëtt zu [[Diddeleng]] vereedegt.

[[1. Januar]] [[1966]]: Ënner dem Arméisminister [[Marcel Fischbach]] gëtt d'obligatoresch Déngschtzäit vun 9 op 6 Méint erofgesat, wat zu engem Konflikt mam "Chef d'[[État-major]]" a spéider zu enger Regierungskris gefouert huet.

[[30. Juni]] [[1967]]: Den obligatoresche Militärdéngscht gëtt duerch d'Gesetz vum 29. Juni 1967 ofgeschaaft<ref>{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/1967/06/29/n1/jo|titel=Loi du 29 juin 1967 portant abolition du service militaire obligatoire (...)|bezochtdatum=01.11.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=29.06.1967|uitgever=legilux.public.lu|taal=Fr}}</ref>.

== Aktuell Fräiwëllegenarméi (1967 bis haut) ==
{{Méi Info 1|Lëtzebuerger Arméi}}

== Literatur ==
* L. Jacoby & R. Trauffler, ''Freiwëllegekompanie 1940-1945''; Lëtzebuerg (Sankt Paulus), 1980.
* [[Jacques Dollar]] & [[Robert Kayser]], ''Histoire de la 'Luxembourg Battery''; Lëtzebuerg (Impr. Centrale), 1982; 200 Säiten (ill.). 
* [[Paul Cerf]], ''Le Luxembourg et son armée - Le service obligatoire au Luxembourg de 1945 à 1967''; Lëtzebuerg (RTL Édition), 1984; 218 Säiten (ill.). 
* [[Jacques Leider]], ''L'armée luxembourgeoise d'après-guerre - Structures, fonctions, fonctionnement''; Lëtzebuerg (Saint Paul), 1993.
* [[Paul Modert]], ''Le Luxembourg participe à l'occupation de l'Allemagne après 1945 (11 novembre 1945 - 10 septembre 1955)''; in: Collection ''Les Amis de l'Histoire'', Heft XIII, Ss. 51-129; Lëtzebuerg (Imprimerie Linden), 1983. 
* Armand Blau, ''Krieg im Land der Morgenstille - Der Luxemburger Einsatz in Korea''; Lëtzebuerg (Sankt Paulus), 1993.
* [[Willy Bourg]] & [[André Muller]], ''Eis Garde - Die Geschichte der Großherzoglichen Garde (1945-1966) im Rahmen der luxemburgischen Pflichtarmee''; Lëtzebuerg (Sankt Paulus), 1990; 464 Säiten (ill.).
* Anonym/Kollektiv, ''Historique - Livre d'or: Premier Bataillon d'Artillerie de l'Armée luxembourgeoise''; Lëtzebuerg (Impr. OSSA), 1967; 50 Säite mat villen Illustratiounen.

== Um Spaweck ==
{{Commonscat|Military History of Luxembourg|{{PAGENAME}}}}
* [https://web.archive.org/web/20060822160910/http://www.nat-military-museum.lu/pageshtml/luxembourgarmy.php Nationale Musée fir Militärgeschicht]

{{Referenzen an Notten}}

[[Kategorie:Militärgeschicht]]
[[Kategorie:Lëtzebuerger Arméi]]