Haaptsäit/Op engem/Abrëll

All Dag gëtt op der Haaptsäit eng kleng Lëscht vun deene wichtegsten Evenementer gewisen, déi op deem Dag geschitt sinn. Op dëser Säit sinn d'Schabloune vum Mount Abrëll.

Mäerz < < < Abrëll > > > Mee

---

1. Abrëll 1776: Déi franséisch Mathematikerin Sophie Germain gëtt gebuer. 1815: Den däitsche Politiker Otto von Bismarck kënnt op d'Welt. 1873: Gebuert vum russesche Pianist, Komponist an Dirigent Sergej Rachmaninow. 1915: Den éisträichesche Schauspiller O. W. Fischer gëtt gebuer. 1920: De japanesche Schauspiller a Filmregisseur Toshirō Mifune kënnt op d'Welt 1960: Deen éischte meteorologesche Satellit, den Tiros 1 gëtt vun den USA op Orbit bruecht. 1984: Doud vum US-amerikanesche Soulmuseker Marvin Gaye. 1994: De franséische Fotograf Robert Doisneau stierft.	2. Abrëll 1725: Den italieenesche Schrëftsteller Giacomo Casanova gëtt gebuer. 1805: Gebuert vum dänesche Märerchers-Auteur Hans Christian Andersen. 1840: De franséische Schrëftsteller Émile Zola kënnt op d'Welt. 1891: Den däitsch-franséische Moler Max Ernst gëtt gebuer. 1914: Gebuert vum brittesche Schauspiller Alec Guinness. 1973: Doud vum lëtzebuergeschen Auteur Joseph Hess. 1982: Argentinesch Truppe besetzen d'Falklandinselen, Ufank vum Falklandkrich. 2005: De Poopst Jean-Paul II. stierft.
3. Abrëll 1347: De Kinnek vu Béimen, Karel IV., ordonéiert de Bau vun der "Neier Stad" zu Prag, dem gréissten urbanistesche Projet am Mëttelalter. 1796: De lëtzebuergesche Politiker an Historiker Jean Ulveling kënnt op d'Welt. 1919: An Éisträich gi per Gesetz den Adel, weltlech Uerden an eng sëllegen Titelen aus der Zäit vun der Monarchie ofgeschaaft. 1924: Den US-amerikanesche Schauspiller Marlon Brando gëtt gebuer. 1930: Gebuert vum däitsche Politiker Helmut Kohl. 1934: Déi brittesch Schimpansefuerscherin Jane Goodall kënnt op d'Welt. 1948: Den US-President Harry Truman ënnerschreift de Marshallplang fir Europa nees opzebauen. 1950: Doud vum däitsche Komponist Kurt Weill.	4. Abrëll 1688: De franséischen Astronom a Kartograph Joseph Nicolas Delisle gëtt gebuer. 1914: Déi franséisch Schrëftstellerin Marguerite Duras kënnt op d'Welt. 1922: Gebuert vum amerikanesche Filmusek-Komponist Elmer Bernstein. 1932: Den amerikanesche Schauspiller Anthony Perkins gëtt gebuer. 1942: De Lëtzebuerger Fotograf Norbert Ketter kënnt op d'Welt. 1949: Den NATO-Traité gëtt ënnerschriwwen. 1968: Den amerikanesche Biergerrechtler Martin Luther King, jr. gëtt erschoss. 1983: Déi US-amerikanesch Filmschauspillerin Gloria Swanson stierft.
5. Abrëll 1588: Gebuert vum englesche Philosoph Thomas Hobbes. 1794: De franséische Revolutionär Georges Danton gëtt gekäppt. 1896: Déi I. Olympesch Summerspiller vun der Neizäit ginn zu Athen op. 1900: Den US-amerikanesche Filmschauspiller Spencer Tracy gëtt gebuer. 1908: Den éisträicheschen Dirigent Herbert von Karajan an déi amerikanesch Schauspillerin Bette Davis kommen op d'Welt. 1966: Doud vum Lëtzebuerger Schrëftsteller Marcel Noppeney. 1981: De lëtzebuergeschen Dichter Joseph Keup stierft. 2011: Doud vum US-amerikaneschen Nobelpräisdréier Baruch Samuel Blumberg.	6. Abrëll 1520: Doud vum italiéinesche Renaissance-Moler a -Baumeeschter Raffael. 1528: Den däitsche Moler a Graphiker Albrecht Dürer stierft. 1820: De franséische Fotograf Nadar gëtt gebuer. 1830: Gebuert vum Lëtzebuerger Kraaftmënsch Jean Wolf. 1917: D'USA erklären Däitschland de Krich. 1964: De Stater Kolléisch um Geesseknäppchen geet a Betrib. 1971: De russesch-US-amerikanesche Komponist Igor Strawinsky stierft. 1994: Den Eurotunnel ënner dem Äermelkanal gëtt ageweit.
7. Abrëll 1614: Doud vum griichesche Moler El Greco. 1770: Gebuert vum engleschen Dichter William Wordsworth. 1822: Brasilien gëtt onofhängeg vu Portugal. 1915: D'US-amerikanesch Sängerin Billie Holiday kënnt op d'Welt. 1939: Den US-amerikanesche Filmregisseur Francis Ford Coppola gëtt gebuer. 1939: Italien annektéiert Albanien. 1948: D'Weltgesondheetsorganisatioun (WHO) gëtt gegrënnt. 1988: Doud vun der Lëtzebuerger Politikerin Lydie Schmit.	8. Abrëll 1492: Doud vum italiéinesche Politiker Lorenzo de Medici. 1835: Den däitsche Geléierten a Staatsmann Wilhelm von Humboldt stierft. 1890: Gebuert vum lëtzebuergesche Sculpteur Albert Kratzenberg. 1892: D'US-amerikanesch Schauspillerin Mary Pickford gëtt gebuer. 1929: De belsche Chansonnier Jacques Brel kënnt op d'Welt. 1930: Gebuert vum Lëtzebuerger Schrëftsteller Pol Greisch. 1970: Doud vum Felix vu Bourbon-Parma, Prënz-Consort vu Lëtzebuerg. 1973: De spuenesche Moler, Sculpteur a Graphiker Pablo Picasso stierft.
9. Abrëll 1553: Doud vum franséische Schrëftsteller François Rabelais. 1821: Gebuert vum franséischen Dichter Charles Baudelaire. 1835: De Leopold II., Kinnek vun de Belsch, kënnt op d'Welt. 1908: Den ungaresch-franséische Moler Victor Vasarely gëtt gebuer. 1912: Gebuert vum russeschen Auteur Lew Kopelew. 1914: De lëtzebuergesche Moler Lé Tanson gëtt gebuer. 1933: De franséische Schauspiller Jean-Paul Belmondo kënnt op d'Welt. 1940: Däitsch Truppe besetzen Dänemark an Norwegen.	10. Abrëll 1583: Gebuert vum hollännesche Philosoph Hugo Grotius. 1911: D'lëtzebuergesch Schauspillerin Berthe Tissen gëtt gebuer. 1913: Den däitsche Schrëftsteller Stefan Heym kënnt op d'Welt. 1932: Gebuert vum egyptesche Schauspiller Omar Sharif. 1954: Doud vum franséische Filmpionéier Auguste Lumière. 1979: Den italiéinesche Komponist Nino Rota stierft. 2010: De Fliger vun enger polnescher Delegatioun, um Wee op eng Erënnerungsfeier vum Massaker vu Katyn, fält beim Landen zu Smolensk erof. Ënner de 96 Doudesaffer ass och de polnesche President Lech Kaczyński.
11. Abrëll 1699: De lëtzebuergesche Moler Jean-Pierre Sauvage gëtt gebuer. 1713: Fridde vun Utrecht, Enn vum Spueneschen Ierffollegkrich. 1811: Gebuert vum lëtzebuergesche Politiker Emmanuel Servais. 1814: Den Napoleon dankt of a gëtt op Elba verbannt. 1949: Den däitsche Filmregisseur a -Produzent Bernd Eichinger kënnt op d'Welt. 1977: Doud vum franséischen Auteur, Dichter a Chansonnier Jacques Prévert. 1979: Déi lëtzebuergesch Politikerin Marguerite Thomas-Clement stierft. 1987: Doud vum italiéinesche Schrëftsteller Primo Levi.	12. Abrëll 1128: D'Stad Esch-Uelzecht gëtt fir d'éischt Kéier, ënner dem Numm Asch, an enger Bulle vum Poopst Honorius II. ernimmt. 1885: Gebuert vum franséische Moler Robert Delaunay. 1899: De lëtzebuergeschen Dokter a Politiker Emile Colling gëtt gebuer. 1933: Déi spuenesch Opere-Sängerin Montserrat Caballé kënnt op d'Welt. 1945: Den US-President Franklin D. Roosevelt stierft. 1961: De sowjetesche Kosmonaut Juri Gagarin flitt als éischte Mënsch an d'Weltall. 1985: Ufank vun enger Serie vu Bommenuschléi zu Lëtzebuerg, déi bis ewell onbekannte Bommeleeër zougeschriwwe ginn.
13. Abrëll 1695: Doud vum franséischen Dichter Jean de La Fontaine. 1743: Gebuert vum Thomas Jefferson, dem 3. President vun den USA. 1860: De belsche Moler James Ensor kënnt op d'Welt. 1906: Den iresche Schrëftsteller Samuel Beckett gëtt gebuer. 1927: Gebuert vum franséische Schauspiller Maurice Ronet. 1939: Den iresche Schrëftsteller Seamus Heaney kënnt op d'Welt. 1961: De Lëtzebuerger Geolog Michel Lucius stierft. 1990: Doud vum Alpinist, Filmemécher a Schrëftsteller Luis Trenker.	14. Abrëll 1629: Gebuert vum hollänneschen Astronom, Mathematiker a Physiker Christiaan Huygens. 1759: Doud vum däitsch-brittesche Komponist Georg Friedrich Händel. 1865: Déidlecht Attentat op den US-President Abraham Lincoln 1904: Gebuert vum brittesche Schauspiller John Gielgud. 1912: De franséische Fotograf Robert Doisneau kënnt op d'Welt. 1912: Kollisioun vun der RMS Titanic mat engem Äisbierg. 1927: Déi lëtzebuergesch Sängerin a Schauspillerin Colette Hoffmann gëtt gebuer. 1945: D'Groussherzogin Charlotte kënnt aus dem Exil hannescht op Lëtzebuerg.
15. Abrëll 1452: Den italieeneschen Universalgenie Leonardo da Vinci gëtt gebuer. 1793: Den däitsch-balteschen Astronom Friedrich Georg Wilhelm Struve kënnt op d'Welt. 1874: De lëtzebuergesche Moler Dominique Lang kënnt op d'Welt. 1912: Ënnergang vun der RMS Titanic. Doud vun 1496 Passagéier. 1938: Déi italieenesch Schauspillerin Claudia Cardinale gëtt gebuer. 1960: Gebuert vum Philippe, Kinnek vun de Belsch. 1962: De Georges Pompidou gëtt Ministerpresident a Frankräich. 1990: Doud vun der schweedescher Schauspillerin Greta Garbo.	16. Abrëll 1801: Gebuert vum lëtzebuergesche Jurist, Politiker an Historiker François-Xavier Wurth-Paquet, 1828: Doud vum spuenesche Moler Francisco de Goya. 1850: De brittesche Metallurg Sidney Thomas kënnt op d'Welt. 1888: De lëtzebuergesche Schrëftsteller Putty Stein gëtt gebuer. 1889: De brittesche Schauspiller a Regisseur Charlie Chaplin kënnt op d'Welt. 1921: Gebuert vum Schrëftsteller, Schauspiller a Regisseur Peter Ustinov. 1955: De Groussherzog Henri vu Lëtzebuerg gëtt gebuer. 1991: De brittesche Filmregisseur David Lean stierft.
17. Abrëll 1790: Doud vum nordamerikanesche Politiker, Editeur, Schrëftsteller an Naturwëssenschaftler Benjamin Franklin. 1860: Gebuert vum lëtzebuergesche Politiker an Industriellen Norbert Le Gallais. 1889: Déi chileenesch Schrëftstellerin a Literaturnobelpräisdréierin Gabriela Mistral gëtt gebuer. 1894: De sowjetesche Staatschef Nikita Chruschtschow kënnt op d'Welt. 1918: Den US-amerikanesche Filmschauspiller William Holden gëtt gebuer. 1958: D'Bréisseler Weltausstellung geet op. 1964: D'Pompelspäicherwierk Veianen gëtt ageweit. 2008: De franséische Schrëftsteller Aimé Césaire stierft.	18. Abrëll 1784: De franséischen Auteur Louis L'Évêque de la Basse-Moûturie gëtt gebuer. 1830: De lëtzebuergesch-belschen Industriellen a Politiker François-Ernest Vannérus kënnt op d'Welt. 1858: Gebuert vun der lëtzebuergescher Molerin Marie-Thérèse Glaesener-Hartmann. 1873: Doud vum däitsche Cheemiker Justus von Liebig. 1912: De lëtzebuergesche Fotograf Théo Mey gëtt gebuer. 1951: Grënnung vun der CECA. 1955: De Physiker an Nobelpräisdréier Albert Einstein stierft. 2002: Doud vum norwegeschen Anthropolog an Aventurier Thor Heyerdahl.
19. Abrëll 1713: Pragmatesch Sanktioun vum Keeser Karl VI. iwwer d'Ierffolleg an Éisträich. 1839: Mam Traité vu London gëtt d'belsch Onofhängegkeet unerkannt a Lëtzebuerg a Limburg tëscht der Belsch an Holland gedeelt. Lëtzebuerg kritt seng haiteg Grenzen. 1906: De franséische Physiker an Nobelpräisdréier Pierre Curie stierft. 1943: Ufank vum Opstand am Warschauer Ghetto. 1932: Gebuert vum kolumbianesche Moler Fernando Botero. 1933: D'US-amerikanesch Schauspillerin Jayne Mansfield kënnt op d'Welt. 1936: De belsche Politiker Wilfried Martens gëtt gebuer. 1967: Den däitsche Politiker an éischte Bundeskanzler Konrad Adenauer stierft.	20. Abrëll 1808: De franséische Keeser Napoleon III. kënnt op d'Welt. 1893: De spuenesche Kënschtler Joan Miró an den US-amerikanesche Filmkomiker Harold Lloyd gi gebuer. 1908: Den US-amerikaneschen Jazzmuseker Lionel Hampton kënnt op d'Welt. 1921: Gebuert vum lëtzebuergesche Grafiker an Auteur Pe'l Schlechter. 1939: Doud vum Lëtzebuerger Editeur Paul Schroell. 1970: Den däitschsproochege Lyriker Paul Celan stierft. 1994: Doud vum franséische Schauspiller Jean Carmet.
21. Abrëll 1699: De franséische SchrëftstellerJean Racine stierft. 1816: Déi englesch Schrëftstellerin Charlotte Brontë gëtt gebuer. 1858: Gebuert vum lëtzebuergesche Moler Franz Seimetz. 1897: De lëtzebuergesche Gewerkschaftler a Politiker Antoine Krier kënnt op d'Welt. 1910: Doud vum US-amerikanesche Schrëftsteller Mark Twain. 1926: Gebuert vun der Elizabeth II., Monarchin vum Vereenegte Kinnekräich an anere Commonwealth realms. 1930: Déi italiéinesch Filmschauspillerin Silvana Mangano gëtt gebuer. 1967: Militärputsch a Griicheland.	22. Abrëll 1724: Den däitsche Philosoph Immanuel Kant gëtt gebuer. 1766: Déi franséisch-Schwäizer Autorin Madame de Staël kënnt op d'Welt 1852: Gebuert vum Wilhelm Alexander vun Nassau, dem spéidere Wëllem IV. vu Lëtzebuerg. 1870: De russesche Revolutionär Wladimir Iljitsch Uljanow, genannt Lenin, gëtt gebuer. 1909: Déi italiéinesch-amerikanesch Neurobiologin Rita Levi-Montalcini kënnt op d'Welt. 1937: Den US-amerikanesche Schauspiller Jack Nicholson gëtt gebuer. 1945: Déi däitsch Graphikerin a Sculptrice Käthe Kollwitz stierft. 1994: Doud vum US-amerikanesche Politiker a President Richard Nixon.
23. Abrëll 1616: Doud vun de Schrëftsteller Miguel de Cervantes a William Shakespeare. 1775: Gebuert vum englesche Moler William Turner. 1858: Den däitsche Physiker an Nobelpräisdréier Max Planck kënnt op d'Welt. 1902: Den islännesche Schrëftsteller an Nobelpräisdréier Halldór Kiljan Laxness gëtt gebuer. 1907: Gebuert vun der US-amerikanescher Fotografin Lee Miller. 1981: E Gesetz trëtt a Kraaft, dat d'Bankgeheimnis zu Lëtzebuerg festleet. 1988: D'Luxembourg Air Rescue gëtt gegrënnt. 2019: Doud vum Grand-Duc Jean	24. Abrëll 1877: Gebuert vum lëtzebuergesche Schrëftsteller Marcel Noppeney. 1902: Déi lëtzebuergesch Musekerin a Schwëmmerin Laure Koster kënnt op d'Welt. 1915: Ufank vum tierkesche Vëlkermuerd un den Armeenier, bei deem annerhallef Millioun Leit ëm d'Liewe kommen. 1927: De lëtzebuergeschen Athlet a Politiker Josy Barthel gëtt gebuer. 1934: Déi US-amerikanesch Schauspillerin Shirley MacLaine kënnt op d'Welt. 1942: Gebuert vun der US-amerikanescher Sängerin, Filmschauspillerin a -regisseurin Barbra Streisand. 1945: Doud vum lëtzebuergesche Fotograf a Filmpionéier Jacques Marie Bellwald. 1971: Eng hallef Millioun Leit demonstréieren zu Washington D.C. géint de Vietnamkrich.
25. Abrëll 1599: Gebuert vum Oliver Cromwell, dem Lord Protector vun England, Schottland an Irland. 1744: Doud vum schweedeschen Astronom, Mathematiker a Physiker Anders Celsius. 1827: De Lëtzebuerger Komponist Jean-Antoine Zinnen (Ons Heemecht) kënnt op d'Welt. 1859: Éischte Spuetstéch fir de Bau vum Suezkanal. 1874: Den italieenesche Physiker an Nobelpräisdréier Guglielmo Marconi gëtt gebuer. 1918: Gebuert vun der US-amerikanescher Jazz-Sängerin Ella Fitzgerald. 1945: Zu Torgau op der Elbe feiere sowjetesch an US-amerikanesch Zaldoten hiert Zesummekommen an Däitschland. 1974: D'Oeillets-Revolutioun bréngt d'Militärdiktatur a Portugal op en Enn.	26. Abrëll 1711: Gebuert vum schottesche Philosoph an Historiker David Hume. 1798: De franséische Moler Eugène Delacroix kënnt op d'Welt. 1916: De Schwäizer Fotograf Werner Bischof gëtt gebuer. 1937: Guernica gëtt am Spuenesche Biergerkrich vun däitschen an italieenesche Fligeren aus bombardéiert. 1984: Den US-amerikaneschen Jazz-Pianist, -organist a Bandleader Count Basie stierft. 1986: Accident am Atomkraaftwierk vun Tschernobyl, an der Ukrain; eng radioaktiv Wollek verspreet sech iwwer Deeler vun Europa. 1994: Éischt fräi Walen a Südafrika. 2005: Doud vun der Schwäiz-éisträichescher Schauspillerin Maria Schell.
27. Abrëll 1815: Gebuert vum lëtzebuergesche Jurist a Politiker Guillaume-Mathias Augustin. 1822: Den 18. President vun den USA, Ulysses S. Grant, gëtt gebuer. 1848: Frankräich schaaft d'Sklaverei of. 1857: De lëtzebuergeschen Zoolog Charles Olm kënnt op d'Welt. 1931: Doud vum lëtzebuergesch-franséischen Naturfuerscher an Entdeckungsreesenden Guillaume Capus. 1932: Gebuert vun der franséischer Schauspillerin Anouk Aimée. 1958: De lëtzebuergesche Journalist a Politiker Michel Rasquin stierft. 1967: De Willem-Alexander, Kinnek vun Holland, kënnt op d'Welt.	28. Abrëll 1758: Den James Monroe, 5. President vun den USA, kënnt op d'Welt. 1874: Gebuert vum éisträichesche Schrëftsteller Karl Kraus. 1899: De portugiseschen Diktator António Salazar gëtt gebuer. 1943: De franséische Sänger a Schauspiller Jacques Dutronc kënnt op d'Welt. 1945: Doud vum italieeneschen Diktator (Duce) Benito Mussolini. 1974: Gebuert vun der spuenescher Schauspillerin Penélope Cruz. 1992: Den iresche Moler Francis Bacon stierft. 2000: Doud vum Lëtzebuerger Moler, Restaurateur a Resistenzler Edmond Goergen.
29. Abrëll 1707: England a Schottland vereenege sech zu Groussbritannien. 1827: Doud vum lëtzebuergesche Moler Pierre Maisonnet. 1857: De lëtzebuergesche Schrëftsteller Antoine Meyer stierft. 1899: Gebuert vum US-amerikanesche Museker an Jazz-Komponist Duke Ellington. 1901: De Keeser Hirohito vu Japan kënnt op d'Welt. 1946: Doud vum lëtzebuergesche Politiker Gaston Diderich. 1970: Déi US-amerikanesch Schauspillerin Uma Thurman gëtt gebuer. 1980: Den englesche Filmregisseur Alfred Hitchcock stierft.	30. Abrëll 1662: Déi brittesch Kinnigin Mary II. gëtt gebuer. 1867: De Lëtzebuerger Schrëftsteller Willy Goergen kënnt op d'Welt 1870: Gebuert vum éisträichesch-ungaresche Komponist Franz Lehár. 1883: Doud vum franséische Moler Édouard Manet. 1909: De Lëtzebuerger Schauspiller René Deltgen gëtt gebuer. 1910: Gebuert vum Lëtzebuerger Cinéast a Filmkritiker Evy Friedrich. 1945: Den Adolf Hitler an d'Eva Braun brénge sech ëm. 1975: Fall vu Saigon, Enn vum Vietnamkrich.