Wikipedia:WikiProjet Schreifweis 2019
Op d'Navigatioun wiesselen
Op d'Siche wiesselen
Op dëser Projetssäit ginn déi Upassunge festgehalen, déi hei op der Wikipedia no der Publikatioun vun den neie Schreifweisreegelen, am November 2019[1], fälleg goufen.
Wat bis elo verbessert gouf:
Verbesserunge mam ee[Quelltext änneren]
- akademesch → akadeemesch
- algeresch → algeeresch
- aragonesesch → aragoneesesch
- ästhetesch/-tik → ästheetesch/-tik
- bewegen → beweegen
- beweglech → beweeglech
- Bewegung → Beweegung
- chemesch → cheemesch
- chilenesch → chileenesch
- chinesesch → chineesesch
- choleresch → choleeresch
- eben → eeben
- endemesch → endeemesch
- eritreësch → eritreeësch
- extrem → extreem
- Gen → Geen
- guatemaltekesch → guatemalteekesch
- guineësch → guineeësch
- equatorialguineësch → equatorialguineeësch
- Hypothes → Hypothees
- iberesch → ibeeresch
- indonesesch → indoneesesch
- israelesch → israeelesch
- italienesch → italieenesch
- kongolesesch → kongoleesesch
- konkret → konkreet
- libanesesch → libaneesesch
- maltesesch → malteesesch
- mikronesesch → mikroneesesch
- mirandesesch → mirandeesesch
- nepalesesch → nepaleesesch
- Pegel → Peegel
- phonetesch → phoneetesch
- piemontesesch → piemonteesesch
- Polemik → Poleemik
- Privileg → Privileeg
- Phenomen → Phenomeen
- Regel → Reegel
- san-marinesesch → san-marineesesch
- schlesesch → schleesesch
- schwedesch → schweedesch
- Segel → Seegel
- Segen → Seegen
- senegalesesch → senegaleesesch
- siamesesch → siameesesch
- slowenesch → sloweenesch
- sudanesesch → sudaneesesch
- südsudanesesch → südsudaneesesch
- Synthes → Synthees
- Synthetik/ -esch → Syntheetik/ -esch
- Thema → Theema
- Thematik, thematesch, thematiséieren bleiwen onverännert
- theoretesch → theoreetesch
- Thes → Thees
- Trema → Treema
- tunesesch → tuneesesch
- venetesch → veneetesch
- vietnamesesch → vietnameesesch
- Zebra → Zeebra
Verbesserunge mam ll[Quelltext änneren]
- Folgen → Follgen
- Nofolger → Nofollger
- Pedal → Pedall
Verbesserunge mam tt[Quelltext änneren]
- absoluten(r) → absolutten(r)
- antisemitesch → antisemittesch
- britesch → brittesch
- etlech → ettlech
Verbesserunge mam stommen h[Quelltext änneren]
(Reegel 4.3.1.)
- ähnlech → änlech (+ Derivéeën)
- Befehl → Befeel
- Bühn → Bün
- berühmt → berüümt
- Erfahrung → Erfarung
- fäheg → fäeg
- Fahrt → Faart
- Fehler → Feeler
- Fernseh → Fernsee
- Föhn → Fön
- Führerschäin → Fürerschäin
- gelähmt→ geläämt
- Hellseher → Hellseeër
- Kühler → Küler
- Lähmung → Lämung
- Schlagsahn → Schlagsan
- Sehn → Seen
- Strahlung → Stralung
- Tiefkühltruh → Tifkültru
- Truh → Tru
- wahrscheinlech → warscheinlech
- Wahlen → Walen
- Wahnsinn → Wansinn
- während → wärend
- Währung → Wärung
Ohn ass eng vun den Ausnamen a gouf zréckgeréckelt.
Duebel geschriwwene Konsonant[Quelltext änneren]
(Reegel 4.1.1.1.)
- Fabrik(en) → Fabrick(en)
- Klinik(en) → Klinick(en)
- Medeziner → Medezinner
- Synonymer/n → Synonymmer/n
Verbesserunge mam stommen e um Enn vu franséische Wierder[Quelltext änneren]
(Reegel 4.1.1.1. an 7.2.3.)
- Analyse → Analys
- Etape → Etapp
- Finale → Finall
- Initiative → Initiativ
- Limite → Limitt
- Mandarine → Mandarinn
- Marine → Marinn
- Operette → Operett
- Origine → Originn
- Passerelle → Passerell
- Phase → Phas
- Piste → Pist
- Taxe → Tax
- Vitamine → Vitaminn
- Vitesse → Vitess
Ofkierzungen[Quelltext änneren]
- w.e.g. → wgl.
Uertschaftsnimm[Quelltext änneren]
- Alef → Aleft
- Aasselbuer-Kiemen → Uesper
- Bäerbuerg → Berbuerg
- Bauscheltermillen → Bauschelter Millen
- Beeforterheed → Beeforter Heed
- Betten op der Mess → Betteng op der Mess
- Beyeren → Beyren
- Bieberech → Biebereg
Bierengerbierg → Bierenger Bierg[2]- Bomécht → Bomecht
- Boukelssermillen → Boukelsser Millen
- Brichermillen (Bruch) → Bricher Millen
- Buerschtermillen → Buerschter Millen
- Bungerefermillen → Bungerëffer Millen
- Bur (Helperknapp) → Buer (Helperknapp)
- Burfelt → Buerfelt
- Bus (Réimech) → Bous
- Dippech-Gare → Dippecher Gare
- Doosber-Bréck → Doosber Bréck
- Eechelbur → Eechelbuer
- Eeschweller → Eschweiler (Wolz)
- Eesebur → Eesebuer
- Eeselbur → Eeselbuer
Éitermillen → Éiter Millen[2]- Elleng-Gare → Ellenger Gare
- Eschent → Éischt
- Foulscht → Folscht
- Géidgermillen → Géidger Millen
- Helfenterbréck → Helfenter Bréck
- Hënchereng → Hunchereng
- Hierbermillen → Hierber Millen
Hollermillen → Holler Millen[2]- Houschter-Déckt → Houschter Déckt
- Huewelerhalt → Hueweler Halt
- Huldangermillen → Huldanger Millen
- Iischpelt → Eeschpelt
- Kaalbermillen → Kaalber Millen
- Kiercher Millen → op Kierchermillen
- Kleng-Elchert → Kleng Elchert
- Konsdrefer Millen → Konsdrëffer Millen
- Kuebebur → Kuebebuer
- Leideleng-Gare → Leidelenger Gare
- Menster → Mensder
- Merscheet → Mëtscheed
- Nacherstrooss → Nacher Strooss
- Niesendallerhaff → Nisendaller Haff
- Nojemerbierg → Nojemer Bierg
- On → Ohn
- Ousterbur → Ousterbuer
- Pëtscht → Pëtschent
- Pisseng → Piisseng
- Recken op der Mess → Reckeng op der Mess
- Reilandermillen → Reilander Millen
- Ried → Réid
- Rombech → Roumecht
- Rommelerhaff → Rommeler Haff
- Schëndelser Millen → Schëndelsser Millen
- Schweebecher-Bréck → Schweebecher Bréck
Toodlermillen → Toodler Millen[2]- Uerschdref → Ueschdref
- Uerschdrefer Millen → Ueschdrëffer Millen
- Uewerschlënner → Iewescht Schlënner
- Uewermaarteleng → Uewermaartel
- Uewerwuermeldeng → Wuermer Bierg
- Wallenduerfer-Bréck → Wallenduerfer Bréck
- Weidig → Weydeg
- Weier → Weyer
- Wellesteen → Welleschten
- Welsduerf → Welsdref
- Wuermeldeng → Wuermer
Nach ze maachen[3]:[Quelltext änneren]
- Hongerhaff → Hongeschhaff
- Ierpeldeng/Sauer → Ierpeldeng-Sauer (Ierpeldeng/Sauer ass e Redirect a soll mMn. ganz verschwannen, et heescht keng Uertschaft sou)
- Käerjeng → Nidderkäerjeng (léiwer net, dat ass eng Homonymiessäit)
- Klierf → Clierf (Steet nach zur Diskussioun ass net konsequent behandelt mat der Baach)
- Läitrengerhaff → Läitrenger Haff
- Rëmmereg → Rëmerech (net konsequent mat aneren Uertschaften déi en däitsche -berg hannen hunn)
- Säitert → Saitert (Mol nach net: Et gëtt där Säiterte méi an et ass keng Logik an der Nummännerung)
- Schleiterhaff → Schläiterhaff
- Wämperhaart → Wemperhaart
Vokaler a, i, o an u[Quelltext änneren]
(Reegel 1.5. zesummegesate Wierder)
- Hambier → Hammbier
- Schiidsriichter → Schidsriichter
- Schoofspelz → Schofspelz
- Schubkar → Schubbkar
Prefix ur-[Quelltext änneren]
Reegel 1.6.1
- Uerteel → Urteel
Vokalverdueblung am Suffix[Quelltext änneren]
Reegel 1.6.3
- analogt → analoogt
- brauchbart → brauchbaart
- éierbart → éierbaart
- gemeinsamt → gemeinsaamt
- spontant → spontaant
- verharmlost → verharmloost
- wonnerbart → wonnerbaart
Suffixen -bar, -chen, -haft, -lech, -lecht, -lek, -ling/-leng, -los, -nes/-nis, -sam, -schaft[Quelltext änneren]
- Erlaabnes → Erlabnes
- Liibling → Libling
- Mäerchen → Märchen
- wootlech → wotlech
- zimlech → zimmlech
Den e an onbetounte Silben[Quelltext änneren]
- Verduebelung → Verdueblung
- Verdonkelung → Verdonklung
Reegel 3.2.1. i an u virum r[Quelltext änneren]
- Bir → Bier
- Bur → Buer
- Gehir → Gehier
- Geschir → Geschier
- hurelen → huerelen
- Kur → Kuer
- Spur → Spuer
- Stir → Stier
Nach ze maachen:
- Schmuelspur → Schmuelspuer
- Spureschëld → Spuereschëld
Reegel 3.2.2 o virum r[Quelltext änneren]
- hoereg → horeg
- boerem → borem
- kloeren → kloren
- moeren → moren
- opgeboert → opgeboort
Auserneeschreiwung[Quelltext änneren]
- de(m)selwechten / déiselwecht → de(m) selwechten / déi selwecht (9.5.2)
- (e)souvill → (e)sou vill (9.5.2)[4]
- (e)souwäit → (e)sou wäit (9.5.2)[4]
- (e)wéivill → (e)wéi vill (9.5.2)
- (e)wéilaang → (e)wéi laang (9.5.2)
- zevill → ze vill (9.5.2)
Zesummeschreiwung[Quelltext änneren]
- anglo-amerikanesch → angloamerikanesch (9.3.1)
- daf-stomm / daf stomm → dafstomm (9.3.1)
- helleg gesprach → helleggesprach (9.4.2 Ausnam, nei Bedeitung)
- iergend een → iergendeen (+ Derivéeën) (9.5.1)
- wann ech gelift → wannechgelift (9.5.1)
Verbesserung K → C[Quelltext änneren]
- Konstitutioun → Constitutioun
Aner Verbesserungen[Quelltext änneren]
- achzeg (uechzeg) → achtzeg (uechtzeg) (4.3.4.8)
- apostolesch → apostoulesch
- dagsiwwer → daagsiwwer (1.6.2)
- Kommoud → Komoud
- Kusinn → Kusin (7.2.3)
- neng → néng
- sëllech(en) → sëlleg(en)
- serieux → seriö
- städtesch→ stättesch (4.2.1)
- zeng → zéng (4.3.4.8)
Nach ze maachen[Quelltext änneren]
- Barrière → Barriär
- Carrière → Karriär
Referenzen[Quelltext änneren]
- ↑ https://portal.education.lu/zls/ORTHOGRAFIE
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 zesummegeschriwwen entgéint der Reegel 9.1.2, well d'Gemeng dat esou wollt
- ↑ Offiziell Lëtzebuerger Uertsnimm op cpll.lu
- ↑ 4,0 4,1 Beim Gebrauch als Konjunktioun gëtt (e)souvill an (e)souwäit uneneegeschriwwen