Agglomarazion

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Stod-Soizburgarisch gschriem worn.
Wean vom Noadwestn aus gseng

A Agglomarazion oda a Boiungsraum, Boiungsgebiet oda Stodregion (dt.: Agglomeration) is a flächndeckend vabauds Gebied rund um on Kean vo ana gressan Stod, wos iwa d'Gmoagrenzn vo dera Stod aussegehd. Domid is a Agglomarazion eingdli nix ondas ois wia a Stod im geografischn (und ned politischn) Sinn. Entscheidnd is, doss zwischn de oazlna bebaudn Teil vo da Agglomarazion koane gressan Luckn san (ned meah ois wia 200 Meta).

Begriffsuntascheidunga[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Bozn af on Luftbuid

Es gibd monozentrische und polyzentrische Agglomaraziona. Monozentrisch hoassd, doss gnau oa Stodkean eihdeitig s'Zentrum vo dera Agglomarazion is. A Beispui warad zan Beispui d'Agglomarazion Minga. Polyzentrisch san Agglomaraziona, de wos meahrane Zentren hom, wo ma ned gnau song ko, wejchs's wichtigsde is. A guads Beispui is zan Beispui s'Ruhrgebiet, do ko koana song, des is etz d'Agglomarazion Essn oda d'Agglomarazion Dortmund oda so.

Iwa d'Aggloamarazion ausse gehd d'Metropoiregion. Do drin san a gressane ländliche Gengd in da Näh van vabaudn Gebiet, de owa oiwei no eng mid'n Stodzentrum zommhenga, zan Beispui, wei de meisdn Leit duathi zan Oabatn pendln oda so.

No a gressana Begriff is's Eihzugsgebiet. Do san olle Gengdn dobei, fia de wos a Stod da zentroie Punkt is, wos mid bstimmde Sochn vasoagd wean, de wos ma ned jedn Dog brauchd, (zan Beispui spezioisade Fochgschäftln, Focheazte, a Gricht, Hochschuin und so weida).

Obgrenzung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

International is's ofd schwierig, doss ma Städtz midanonda vo da Eihwohnazoih hea vagleichd, wei de Vawoitungsgrenzn gonz vaschiedn zong san. Frankreich zan Beispui hod gonz kloane Gmoana, so doss d'Stod Paris zan Beispui in Wiaklikeit nua d'Innenstod umfossd und meah ois wia drei Viadl vo de Leit, de wos im geografischn Sinn in da Stod (oiso Agglomarazion) Paris wohna, koane Parisa im politischn Sinn san, sondan za ondane Städt und Gmoana rundumadum ghean. Fia sowos is da Begriff Agglomarazion a Huif.

Trotzdem bleibd's af internationala Ebane schwaa, doss ma d'Grenzn gnau noch da Definizion ziagd, wei statistische Datn meisdns nua fia gonze Gmoana za Vafigung stenga und se de bebaudn Flächn aussadem dauand endan.

De gressdn Agglomaraziona af da Wejd[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Tokyo ba da Nocht
D'Liachta vo Seoul

In dera Tabej findd ma olle Agglomaraziona, wo meah ois zehn Milliona Leit wohna. De Datn kimma vo citypopulation.de.

n. Agglomarazion Leit Städt, de wos nu dozuaghean (zan Beispui)
01 Tokyo 34.200.000 Yokohama, Kawasaki
02 Mexico-Stod 22.800.000 Nezahualcoyotl, Ecatepec, Naucalpan
03 Seoul 22.300.000 Bucheon, Goyang, Incheon, Seongnam, Suweon
04 New York 21.900.000 Newark, Paterson
05 São Paulo 20.200.000 Guarulhos
06 Mumbai 19.850.000 Kalyan, Thane, Ulhasnagar
07 Delhi 19.700.000 Faridabad, Ghaziabad
08 Shanghai 18.150.000
09 Los Angeles 18.000.000 Riverside, Anaheim
10 Jakarta 17.150.000 Bekasi, Bogor, Depok, Tangerang
11 Osaka 16.800.000 Kobe, Kyoto
12 Kolkata 15.550.000 Haora
13 Kairo 15.450.000 Gizeh, Schubra al-Chaima
14 Manila 14.850.000 Kalookan, Quezon City
15 Karachi 14.100.000
16 Moskau 13.750.000
17 Buenos Aires 13.400.000 San Justo, La Plata
18 Dhaka 13.100.000
19 Rio de Janeiro 12.100.000 Nova Iguaçu, São Gonçalo
20 Paris 12.100.000
21 London 11.950.000
22 Peking 11.950.000
23 Tehran 11.800.000 Karadschi
24 Istanbul 11.400.000

De gressdn Agglomaraziona in Eiropa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Moskau af on Satejitnbuid
Paris ba da Nocht va Eiffeltuam owa gseng
London van Sidwestn aus gseng

In dera Tabj findd ma olle Agglomaraziona in Eiropa, wo meah ois zwoa Milliona Leit wohna. De Datn kimma vo citypopulation.de.

n. Agglomarazion Leit Städt, de wos nu dozuaghean (zan Beispui)
01 Moskau 13.750.000
02 Paris 12.100.000
03 London 11.950.000
04 Istanbul 11.400.000
05 Madrid 5.950.000
06 Ruhrgebiet 5.750.000 Essn, Dortmund, Duisbuag
07 Sankt Petersbuag 4.775.000
08 Berlin 4.225.000
09 Barcelona 4.150.000
10 Mailand 3.525.000
11 Athen 3.500.000
12 Kiew 3.325.000
13 Rom 3.300.000
14 Neapl 3.100.000
15 Lissabon 2.925.000
16 Kattowitz 2.850.000
17 Stuagart 2.650.000
18 Hambuag 2.575.000
19 Birmingham 2.550.000
20 Manchester 2.475.000
21 Warschau 2.375.000
22 Budapest 2.275.000
23 Leeds 2.125.000
24 Bukarest 2.050.000

De gressdn Agglomaraziona im boarischn Sprochraum[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

D'Agglomarazion Minga und s'S-Boh-Netz af on Satejitnbuid
Graz van Schöckl owa gseng
Rosnheim mid'n Wendlstoa im Hintagrund
Klongfuat vo om

In dera Tabej findd ma olle Agglomaraziona im boarischn Sprochraum, wo meah ois 50.000 Leit wohna. De Datn kimma vo citypopulation.de.

n. Agglomarazion Leit Städt, de wos no dozuaghean (zan Beispui)
01 Minga 1.940.000 Dochau, Ottobrunn, Planegg, Fiaschtnfejdbruck, Greawoid
02 Wean 1.940.000 Bodn, Glostaneibuag, Mödling
03 Augschbuag* 438.000
04 Graz 314.000
05 Linz 279.000 Draun, Leonding, Onsföin
06 Soizbuag 218.000 Hallein, Freilassing, Wois-Sieznheim
07 Rengschbuag 197.000
08 Innschbuck 190.000 Hoi in Tiroi
09 Ingoistod 155.000
10 Rousnam 144.000
11 Klognfuat 103.000
12 Bozn 100.000
13 Landshuad 84.100
14 Wöis 81.000 Marchtrenk
15 Villoch 69.500
16 Weana Neistod 69.500
17 St. Pötn 65.700
18 Ambeag 58.200
19 Steyr 58.000
20 Bossa 57.400
21 Weidn in da Owapfoiz 55.900
22 Starnbeag 50.800

* Augschbuag liegd direkd af da Grenz zan alemannischn Sprochraum.