Quelltext vun der Säit 1980 weisen

{{Artikel Joer}}
D'Joer '''1980''' huet op engem [[Dënschdeg]] ugefaangen. Et war e [[Schaltjoer]].

== Evenementer ==
=== Europa ===
* [[30. Abrëll]]: D'[[Beatrix vun Oranien-Nassau]] gëtt Kinnigin vun [[Holland]].
* [[18. Mee]]: De [[Rudolf Kirchschläger]] gëtt eng 2. Kéier zum éisträichesche [[Bundespresident (Éisträich)|Bundespresident]] gewielt.
* {{2. August}}: Bluddegt Attentat zu [[Bologna]] an der [[Gare]].
* [[14. August]]: Zu [[Gdańsk]] op der [[Lenin-Werft]] fänkt e Streik un, dee sech op d'ganz Land ausbreet.
* [[26. September]]: Bommenattentat um [[München]]er ''Oktoberfest'', 13 Doudeger an iwwer 200 Blesséierter.
* {{5. Oktober}}: Bei de Wale fir den däitsche [[Däitsche Bundestag|Bundestag]] gewënnt den [[Helmut Schmidt]], dee Kanzler bleift, géint de [[Franz Josef Strauß]].

=== Lëtzebuerg ===
* Mäerz: Déi sougenannt ''[[Joerhonnertaffär]]'' fänkt un hir Kreesser ze zéien.
* {{1. Mäerz}}: [[Femmes en détresse]] maachen de ''Foyer Domitilia'' op.
* Juli: D'[[Post Luxembourg|Post]] féiert véierstelleg [[Postcode|Postcodë]] fir de Bréifverkéier an. 
* [[21. November]]: De [[Gaston Thorn]] gëtt als President vun der [[Europäesch Kommissioun|EG-Kommissioun]] nominéiert.

=== Afrika ===
* [[12. Abrëll]]: De [[liberia]]nesche President [[William Tolbert]] gëtt duerch e Militärputsch gestierzt a mat 27 anere Politiker an Zaldoten ëmbruecht.
* [[18. Abrëll]]: Déi lescht brittesch Kolonie an Afrika, [[Simbabwe]] (fréier: Rhodesien), gëtt onofhängeg.

=== Amerika ===
==== USA ====
[[Fichier:Ronald Reagan 1981 presidential portrait.jpg|thumb|upright|De [[Ronald Reagan]]]] 
* {{4. November}}: De [[Ronald Reagan]] gewënnt d'Wale géint den [[Jimmy Carter]].

==== Mëttel- a Südamerika ====
* [[24. Mäerz]]: Den Äerzbëschof vun [[San Salvador]], [[Oscar Arnulfo Romero]] gouf wärend enger Mass erschoss.

=== Asien ===
* [[17. Mee|17.]]–[[18. Mee]]: Manifestatioune géint den neie Regime a [[Südkorea]] ginn zu [[Gwangju]] brutal niddergeschloen; 207 Mënsche si gestuerwen, ronn 1000 schwéier blesséiert ginn.
* [[12. September]]: Militär[[putsch]] an der [[Tierkei]].

=== Ozeanien & Pazifik ===
* [[30. Juli]]: [[Vanuatu]] gëtt vu [[Frankräich]] a [[Vereenegt Kinnekräich|Groussbritannien]] onofhängeg.

=== Noen Osten an Arabesch Welt ===
* [[25. Abrëll]]: D'Befreiung vun de Geiselen an der amerikanescher Botschaft zu [[Teheran]] am [[Iran]] klappt net.
* [[23. Juli]]: [[Israel]] erkläert [[Jerusalem]] zu senger ''éiweger Haaptstad''.
* [[22. September]]: Ufank vum [[Éischte Golfkrich]] tëscht dem [[Iran]] an dem [[Irak]].

== Konscht a Kultur ==

=== Molerei ===

=== Literatur ===

=== Musek ===
* [[19. Abrëll]]: De [[Johnny Logan]] gewënnt fir [[Irland]] mam Lidd ''[[What's Another Year?]]'' de [[Eurovision Song Contest 1980|25. Eurovision Song Contest]] zu [[Den Haag]].

== Wëssenschaft an Technik ==
Den amerikanesche [[Fuerscher]] [[Alan Guth]] stellt d'[[Inflatiounstheorie]] vir.

== Katastrophen ==
* [[18. Mee]]: De [[Mount St. Helens]] an den USA explodéiert an e 700&nbsp;m déiwe Krater entsteet, 62 Doudeger.
* [[23. November]]: [[Äerdbiewen]] a [[Italien|Süditalien]], zirka 3.000 Doudeger, 200.000 verléieren hiert Doheem.

== Sport ==
* [[13. Februar]]: Zu [[Lake Placid]] fänken d'[[Olympesch Wanterspiller 1980|Olympesch Wanterspiller]] un.
* [[25. Januar]]: De [[Walter Röhrl]] gewënnt d'[[Rallye]] vu [[Monte Carlo]] op engem [[Fiat]] [[Abarth]] 131.
* [[19. Juli]]: Zu [[Moskau]] fänken d'[[Olympesch Summerspiller 1980|Olympesch Summerspiller]] un; si ginn duerch vill westlech Länner wéinst dem sowjeteschen Amarsch an Afghanistan [[boykott]]éiert. Déi lëtzebuergesch Delegatioun boykottéiert de Boykott a fiert mat 3 Sportler dohin. 

===Foussball===
* [[27. Februar]]: Déi [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp]] verléiert zu [[Bréissel]] 0:5 géint Belsch.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=7547 D'Detailer vum Foussballlännermatch Belsch-Lëtzebuerg de 27. Februar 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* [[26. Mäerz]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert zu [[Esch-Uelzecht]] 0:1 géint Uruguay.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=7571 D'Detailer vum Foussballlännermatch Lëtzebuerg-Uruguay de 26. Mäerz 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* {{1. Mee}}: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp gewënnt zu [[Medan]], am Kader vum 'Marah Halim Cup 1980', 1:0 géint Thailand. De Gol fir d'Lëtzebuerger huet de [[Johny Clemens]] geschoss.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=24911 D'Detailer vum Foussballlännermatch Thailand-Lëtzebuerg den 1. Mee 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* {{9. Mee}}: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp gewënnt zu Medan, am Kader vum 'Marah Halim Cup 1980', 3:2 géint Südkorea. D'Goler fir d'Lëtzebuerger hunn de [[Jeannot Reiter]] (2) a [[Marcel Di Domenico]] geschoss.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=24912 D'Detailer vum Foussballlännermatch Südkorea-Lëtzebuerg den 9. Mee 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* [[11. Mee]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert zu Medan, am Kader vum 'Marah Halim Cup 1980', 0:1 géint Japan.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=24913 D'Detailer vum Foussballlännermatch Thailand-Lëtzebuerg den 11. Mee 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* [[13. Mee]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert zu Medan, am Kader vum 'Marah Halim Cup 1980', 0:2 géint Birma.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=24914 D'Detailer vum Foussballlännermatch Birma-Lëtzebuerg den 13. Mee 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* [[14. Mee]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert zu Medan, am Kader vum 'Marah Halim Cup 1980', 0:3 géint Südkorea.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=24915 D'Detailer vum Foussballlännermatch Südkorea-Lëtzebuerg de 14. Mee 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* {{1. Juli}}: De Foussballspiller [[Roby Langers]] geet vun der [[Union Lëtzebuerg]] bei [[Borussia Mönchengladbach]].
* [[10. September]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], am Kader vun der Qualifikatioun fir d'[[Foussball-Weltmeeschterschaft 1982]], 0:5 géint Jugoslawien.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=7632 D'Detailer vum Foussballlännermatch Lëtzebuerg-Jugoslawien den 10. September 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* {{4. Oktober}}: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert an der Stad Lëtzebuerg 0:2 géint d'USA.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=7602 D'Detailer vum Foussballlännermatch Lëtzebuerg-USA de 4. Oktober 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* [[11. Oktober]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert an der Stad Lëtzebuerg, am Kader vun der Qualifikatioun fir d'Foussball-Weltmeeschterschaft 1982, 0:2 géint Italien.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=7580 D'Detailer vum Foussballlännermatch Lëtzebuerg-Italien den 11. Oktober 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>
* [[19. November]]: Déi lëtzebuergesch Foussballnationalekipp verléiert zu [[Kopenhagen]], am Kader vun der Qualifikatioun fir d'Foussball-Weltmeeschterschaft 1982, 0:4 géint Dänemark.<ref>[http://eu-football.info/_match.php?id=7476 D'Detailer vum Foussballlännermatch Dänemark-Lëtzebuerg den 19. November 1980 op der Websäit vun European Football]</ref>

== Gebuer ==
* {{6. Januar}}: [[Joëlle Elvinger]], lëtzebuergesch Politikerin.
* [[14. Januar]]: [[Carlos Alvarado Quesada]], costa-ricaneschen Auteur a Politiker.
* [[17. Januar]]: [[Grégory Rast]], Schwäizer Vëlossportler
* [[19. Januar]]: [[Jenson Button]], F1-Pilot.
* [[23. Januar]]: [[Patricia Gengler]], lëtzebuergesch Volleyballspillerin.
* [[29. Januar]]: [[Nelson Delgado Almeida Rosario]], lëtzebuergesche Basketballspiller.
* [[30. Januar]]: [[Marlene Weingartner]], däitsch Tennisspillerin.
* [[15. Februar]]: [[Jacques Molitor]], lëtzebuergesche Filmregisseur.
*[[17. Februar]]: [[Brigitte Urhausen]], lëtzebuergesch Schauspillerin.
* [[20. Februar]]: [[Simone Schneider (Botanikerin)|Simone Schneider]], däitsch-lëtzebuergesch Botanikerin.
* [[21. Februar]]: [[Gilles Becker]], lëtzebuergesche Basketballspiller.
* [[25. Februar]]: [[Gusty Bausch]], lëtzebuergesche Vëlossportler.
* {{3. Mäerz}}: [[Filip Markiewicz]], lëtzebuergesche Kënschtler.
* [[12. Mäerz]]: [[Gregory Molitor]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* 12. Mäerz: [[Ana Beus]], lëtzebuergesch Basketballspillerin.
* [[16. Mäerz]]: [[Félix Koch]], lëtzebuergesche Filmregisseur an Dréibuchauteur.
* [[19. Mäerz]]: [[Nathalie Toussing]], lëtzebuergesch Basketballspillerin.
* [[25. Mäerz]]: [[Bassirou Diomaye Faye]], senegaleesesche Politiker.
* [[30. Mäerz]]: [[Dan Spogen]], lëtzebuergesche Radio-Speaker an Tëleesmoderator.
* [[31. Mäerz]]: [[Sacha Rohmann]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* {{7. Abrëll}}: [[Jérémie Peiffer]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* [[15. Abrëll]]: [[Fränk Schleck]], lëtzebuergesche Vëlossportler.
* {{7. Mee}}: [[Ben Scheuer]], lëtzebuergesche Politiker.
* [[12. Mee]]: [[Rishi Sunak]], brittesche Politiker.
* [[13. Mee]]: [[Saskia Weides]], lëtzebuergesch Basketballspillerin.
* {{3. Juni}}: [[Tamim bin Hamad Al Thani]], Staatschef vu Katar.
* {{7. Juni}}: [[Laura Schroeder]], lëtzebuergesch Regisseurin.
* {{8. Juni}}: [[Christine Schaefers]], lëtzebuergesch Basketballspillerin.
* [[20. Juni]]: [[Tessy Bamberg-Schitter]], lëtzebuergesch Foussballspillerin.
* [[25. Juni]]: [[Paul Bollendorf]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* 25. Juni: [[Inma Cuesta]], spuenesch Schauspillerin.
* [[30. Juni]]: [[Marc Burelbach]], lëtzebuergesche Volleyballspiller.
* [[26. Juli]]: [[Jacinda Ardern]], neiséilännesch Politikerin.
* [[27. Juli]]: [[Allan Davis]], australesche Vëlossportler.
* [[24. August]]: [[João Carlos Ferreira]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* [[26. August]]: [[Chris Pine]], US-amerikanesche Schauspiller.
* {{8. September}}: [[Gilles Birnbaum]], lëtzebuergeschen Handballspiller.
* [[12. September]]: [[Yao Ming]], chineesesche Basketballspiller.
* [[16. September]]: [[Michèle Schilt]], lëtzebuergesch Volleyballspillerin.
* [[20. September]]: [[Luc Thimmesch]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* [[24. September]]: [[Daniele Bennati]], Italieenesche Vëlossportler.
* [[15. Oktober]]: [[Tom Boonen]], belsche Vëlossportler a Stroosseweltmeeschter 2005.
* [[20. Oktober]]: [[Patrik Sinkewitz]], däitsche Vëlossportler.
* [[17. November]]: [[Santo Anzà]], italieenesche Vëlossportler.
* 17. November: [[Sally Debra]], lëtzebuergesch Basketballspillerin.
* {{7. Dezember}}: [[John Terry]], englesche Foussballspiller.
* [[11. Dezember]]: [[Tom Janin]], lëtzebuergeschen Handballspiller.
* [[12. Dezember]]: [[Guy Blaise]], lëtzebuergesche Foussballspiller.
* [[16. Dezember]]: [[Luc Schiltz]], lëtzebuergesche Schauspiller.
* [[20. Dezember]]: [[Ashley Cole]], englesche Foussballspiller.
* {{eidelt Joer}} [[Natalie Silva]], lëtzebuergesch Politikerin.

== Gestuerwen ==
* [[23. Januar]]: [[Lil Dagover]], däitsch Schauspillerin.
* [[26. Januar]]: [[Harry Hemley Plaskett]], kanadeschen Astronom.
* [[19. Februar]]: [[Philippe Schneider]], lëtzebuergesche Filmregisseur.
* 19. Februar: [[Bon Scott]], schottesche Museker.
* [[22. Februar]]: [[Alfred Andersch]], däitsche Schrëftsteller.
* 22. Februar: [[Oskar Kokoschka]], éisträichesche Moler a Schrëftsteller.
* 22. Februar: [[Jean Wolter]], lëtzebuergesche Journalist a Politiker.
* [[26. Februar]]: [[Mario Mattoli]], italieenesche Filmregisseur.
* {{5. Mäerz}}: [[Jean Peusch]], lëtzebuergesche Mëller a Politiker.
* {{0}}5. Mäerz: [[Edouard Pierret]], [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesche]] Professer an Auteur.
* {{8. Mäerz}}: [[Roland Armontel]], franséische Schauspiller.
* {{9. Mäerz}}: [[Olga Tschechowa]], däitsch Schauspillerin.
* [[12. Mäerz]]: [[Ernő Gerő]], ungaresche Politiker.
* [[24. Mäerz]]: [[Óscar Romero]], salvadoranesche Geeschtlechen.
* 24. Mäerz: [[Jean Peters (Aulebäcker)|Jean Peters]], lëtzebuergesche Modelleur an Aulebäcker.
* [[30. Mäerz]]: [[Pierre Schaack (Architekt)|Pierre Schaack]], lëtzebuergeschen Architekt.
* [[31. Mäerz]]: [[Jesse Owens]], US-amerikanesche Liichtathleet.
* {{3. Abrëll}}: [[Sarah Vaughan]], US-amerikanesch Sängerin.
* [[15. Abrëll]]: [[Jean-Paul Sartre]], franséische Philosoph a Schrëftsteller.
* [[20. Abrëll]]: [[Helmut Käutner]], däitsche Filmregisseur, Schauspiller, Dréibuchauteur a Filmproduzent.
* [[22. Abrëll]]: [[Fritz Straßmann]], däitsche Cheemiker.
* [[27. Abrëll]]: [[Mario Bava]], italieenesche Filmregisseur.
* [[29. Abrëll]]: [[Alfred Hitchcock]], brittesche Regisseur.
* {{4. Mee}}: [[Josip Broz Tito]], Staatspresident vu Jugoslawien.
* [[10. Mee]]: [[Henri Crémieux]], franséische Schauspiller.
* 10. Mee: [[Leslie Peltier]], US-amerikaneschen Astronom.
* {{7. Juni}}: [[Henry Miller]], US-amerikanesche Schrëftsteller.
* [[16. Juni]]: [[Alex Werné]], lëtzebuergesche Gewerkschaftler a Politiker.
* [[21. Juni]]: [[Bert Kaempfert]], däitschen Orchesterleeder, Museksproduzent, Arrangeur a Komponist.
* [[22. Juni]]: [[Albert Goldmann]], lëtzebuergesche Jurist.
* [[27. Juni]]: [[Marcel Fischbach]], lëtzebuergesche Politiker.
* {{1. Juli}}: [[Emile Raus]], lëtzebuergesche Jurist.
* [[12. Juli]]: [[Arsène Mersch]], lëtzebuergesche Vëlossportler.
* [[17. Juli]]: [[Jos Schummer (Sportler)|Jos Schummer]], lëtzebuergesche Ringer an Olympionik.
* [[24. Juli]]: [[Peter Sellers]], brittesche Schauspiller.
* [[27. Juli]]: [[Mohammad Rezah Pahlavi]], Schah vum Iran.
* [[11. August]]: [[Willi Forst]], éisträichesche Filmregisseur a -schauspiller.
* [[15. August]]: [[Hary Haagen]], lëtzebuergesche Schauspiller.
* [[20. August]]: [[Joe Dassin]], US-amerikanesche, franséischsproochege Sänger.
* [[26. August]]: [[Tex Avery]], US-amerikaneschen Zeechentrickfilm-Moler a -regisseur.
* {{7. September}}: [[Bobby Todd]], däitsche Schauspiller.
* [[17. September]]: [[Anastasio Somoza Debayle]], nicaraguanesche Staatspresident.
* [[18. September]]: [[Joseph Haupert]], lëtzebuergesche Politiker.
* [[24. September]]: [[John Bonham]], Batteur vun der Grupp ''[[Led Zeppelin]]''.
* [[25. September]]: [[Lewis Milestone]], US-amerikanesche Filmregisseur.
* Oktober: [[Paul Thibeau]], Direkter vum LGL a Member vum Staatsrot.
* {{8. Oktober}}: [[Maria Holst]], éisträichesch Schauspillerin.
* [[10. Oktober]]: [[François Huberty (Ingenieur)|François Huberty]], lëtzebuergeschen Ingenieur.
* [[14. Oktober]]: [[Jean-François Adam]], franséische Schauspiller a Regisseur.
* [[18. Oktober]]: [[Denise Probst-Massin]], belsch-lëtzebuergesch Kënschtlerin.
* [[23. Oktober]]: [[Auguste Trémont]], lëtzebuergesche Sculpteur a Moler.
* {{4. November}}: [[Albert Cremmer]], lëtzebuergesche Lokalpolitiker.
* {{7. November}}: [[Steve McQueen]], US-amerikanesche Schauspiller.
* [[21. November]]: [[Walter Rilla]], däitsche Schauspiller, Filmregisseur an Dréibuchauteur.
* [[22. November]]: [[Mae West]], US-amerikanesch Schauspillerin.
* [[24. November]]: [[George Raft]], US-amerikanesche Schauspiller.
* [[29. November]]: [[Joel Hurstfield]], britteschen Historiker.
* {{2. Dezember}}: [[Romain Gary]], franséische Resistenzler, Diplomat, Schrëftsteller, Filmregisseur an Dréibuchauteur.
* {{8. Dezember}}: [[John Lennon]], ex-[[Beatles]] Museker.
* [[24. Dezember]]: [[Karl Dönitz]], däitsche Groussadmirol.
* [[26. Dezember]]: [[Charles Reichling]], lëtzebuergeschen Diplomat.
* [[31. Dezember]]: [[Raoul Walsh]], US-amerikanesche Filmregisseur.

== Um Spaweck ==
{{Commonscat}}
{{Referenzen}}