Quelltext vun der Säit Large Binocular Telescope weisen

{{Coor dms1 uewen|32|42|05|N|109|53|22|W}}
[[Fichier:LargeBinoTelescope NASA.jpg|thumb|300px|Den LBT]]
De '''Large Binocular Telescope''' (ofgekierzt '''LBT''', op Lëtzebuergesch „grousse [[binokular]]en [[Teleskop]]“) ass en [[Spigelteleskop]] fir astronomesch Observatiounen. E steet um 3.267&nbsp;Meter héije [[Mount Graham]] an [[Arizona]] an ass en Deel vum [[Mount Graham International Observatory]]. Den LBT huet zwéin 8,4 Meter grouss Haaptspigelen, déi déi selwecht Liichtsammelleeschtung wéi en eenzelen 11,8 Meter groussen Teleskop erreechen.<ref name="optics">{{Citation |url=http://medusa.as.arizona.edu/lbto/optics.htm |titel=Archive copy |bezochtdatum=2012-08-27 |archivedate=2011-05-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110517053531/http://medusa.as.arizona.edu/lbto/optics.htm }}</ref> En erreecht déi optesch Opléisung vun engem 22,8-Meter-Spigel.<ref name="optics" /> Bei Testfotoen hat en eng [[Strehl-Zuel]] vun 0,6 bis 0,8 erreecht (e Wäert vun 1 entsprécht engem perfekte Bild). Weider Tester hu Wäerter vun 0,82 bis 0,84 erginn.<ref>http://www.physorg.com/news195838118.html</ref>

Ee vun den LBT-Haaptspigelen hat den [[12. Oktober]] [[2005]] säin „[[Éischt Liicht]]“. Dofir gouf de [[Spiralniwwel]] [[NGC 891]] erausgesicht, deen eiser [[Mëllechstrooss]] ganz vill gläicht.<ref>http://medusa.as.arizona.edu/lbto/first_light.htm</ref> Enn [[2007]] gouf och déi zweet 36-Megapixel-[[CCD-Sensor|CCD]]-Kamera geliwwert, soudatt dat éischt wierklecht ''first light'' vum LBT am binokulare Betrib geschéie konnt.<ref>http://www.astronews.com/news/artikel/2008/03/0803-013.shtml</ref>

== Zesummenaarbecht vun dräi Staaten ==
Den neien [[Astronomeschen Observatoire|Observatoire]] gouf an 8 Joer an Teamaarbecht vun den [[Vereenegt Staate vun Amerika|USA]] (25 % [[University of Arizona]], 12,5 % [[Research Corporation]], 12,5 % [[Ohio State University]]), [[Däitschland]] (25 % LBT Bedeelegungsgesellschaft = [[Max-Planck-Institut fir Astronomie]], [[Max-Planck-Institut fir extraterrestresch Physik]], [[Max-Planck-Institut fir Radioastronomie]], [[Leibniz-Institut für Astrophysik Potsdam]], [[Landesobservatoire Heidelberg-Königstuhl|Observatoire Heidelberg]]) an [[Italien]] (25 % [[Istituto Nazionale di Astrofisica|INAF]]) opgeriicht.

Seng voll Leeschtungsfäegkeet gouf am Fréijoer [[2008]] erreecht. Dat bezitt sech op déi zwou Primärfokuskameraen. All Instrumenter vun der éischter Generatioun zesumme solle vun [[2011]] un asazbereet sinn. A senger Bauweis ass et de weltgréissten opteschen Teleskop. Zwar gëtt et Teleskope mat méi groussen Eenzelspigelen an och optesch [[Interferometer]]e mat méi grousse Basislinnen, dofir hunn awer bei aneren Interferometeren d'Spigele keng kollektiv [[Montéierung]].

== Konzept ==
[[Fichier:LBT 3.JPG|thumb|Ee vun den zwéin Haaptspigelen an der Direktusiicht]]
De Gebrauch vun ''zwéi'' Spigelen (si weie jee ronn 16 Tonnen) amplaz engem eenzelen huet opfälleg Virdeeler:
* Den Duebelteleskop sammelt grad sou vill Liicht wéi en 11,8-Meter-Spigel. Et ka bis op 2,5 Millioune km Distanz (7-fach Äerdmounddistanz) nach d'Liicht vun zwou Käerzen opléisen, déi 100 Meter vunenee sinn.<ref>http://www.mpia.de/Public/menu_q2e.php?MPIA/Faltblatt-en/daslbt.html</ref>
* D'optesch [[Opléisungsverméigen|Opléisung]] vum LBT ka mat [[Interferometrie]] op déi vun engem 22,8-Meter-Spigel vergréissert ginn.<ref name="optics" />
* Mat Hëllef vun der Interferometrie soll och d'Liicht vun Zentralstäre quasi ausgeblennt ginn, fir deenen hir eventuell [[Exoplanéit|Planéiten]] direkt ze kucken<ref>http://medusa.as.arizona.edu/lbto/LBT%20Website%20General%20Public/LBT%20Interferometer.htm</ref> („[[Nulling-Interferometrie]]“).

== Käschtepunkt, Steierung an éischt Miessungen ==
De Bau an d'Instrumenter kaschte ronn 100 Milliounen Euro. D'LBT-Bedeelegungsgesellschaft (LBTB) ass eng Zesummenaarbecht vu fënnef Fuerschungsinstituter an Däitschland, déi beim Large-Binocular-Telescope-Projet (LBT-Projet) matmaachen.
Fënnef däitsch [[Institut]]er hunn d'astronomesch Instrumenter entwéckelt:
* [[Max-Planck-Institut fir Astronomie]] (MPIA), [[Heidelberg]] 
* [[Max-Planck-Institut fir extraterrestresch Physik]], [[Garching bei München|Garching]]
* [[Max-Planck-Institut fir Radioastronomie]] (MPIfR), [[Bonn]]
* [[Leibniz-Institut für Astrophysik Potsdam|Leibniz Institut fir Astrophysik Potsdam (AIP)]]
* [[Landesobservatoire Heidelberg-Königstuhl]]

D'Primärfokuskameraen LBC-RED an LBC-BLUE goufe vum italieeneschen Instituto Nazionale di Astrofisica ([[INAF]]) entwéckelt. An der [[University of Arizona]] gouf Hard- a Software entwéckelt. Follgend Instrumenter goufe fir den LBT entwéckelt:
* LBT NIR-Spectroscopic Utility with Camera and Integral-Field Unit for Extragalactic Research ([[LUCIFER|LBT-LUCIFER]])
* Large Binocular Camera Blue (LBC)
* Large Binocular Camera Red (LBC)
* Multi-Object Double Spectrograph (MODS)
* LBT Interferometric Camera ([[LINC|Linc-Nirvana]])
* LBT Interferometer ([[LBTI]])
* Potsdam Echelle Polarimetric and Spectroscopic Instrument ([[PEPSI|LBT-Pepsi]])
* [[ARGOS]] (Advanced Rayleigh Guided Ground Layer Adaptive Optics System) [[Laserguidestar]] vun der nächster Generatioun; pro A vum LBT sollen dräi gréng Laser (532&nbsp;nm) dozou dengen, d'atmosphäresch Turbulenzen aus de Biller erauszerechnen

Den éischte vun de béiden [[Zwilling]]sspigele gouf am Oktober [[2004]] montéiert, den zweeten am Hierscht [[2005]], nodeem en [[2004]]/05 zu [[Tucson]] duerch laangt Poléiere seng definitiv Form krut. 
De [[26. Oktober]] [[2005]] goufen déi éischt Fotoe publizéiert, si weisen d'Galaxie [[NGC 891]] a ware schonn den [[12. Oktober]] [[2005]] gemaach ginn. Zanter Ufank [[2007]] ginn déi éischt regulär wëssenschaftlech Observatioune mat dem LBT an der LBC-Blue gemaach. Déi éischt Fotoe weisen déi androcksvoll d'Leeschtungsfäegkeet vum LBT.

== Protester géint de Projet ==
D'[[Apachen]] an d'Ëmweltschützer hate géint de Projet protestéiert, wouduerch de Bau gebremst gouf. Fir d'Apachen ass de Bierg helleg. D'Naturschützer hate gefaart, datt e besonnescht [[Ekosystem]] mat fënnef Klimazone beschiedegt géif.

== Kuckt och ==
* [[Paranal-Observatoire]]
* [[La Silla-Observatoire]]
* [[Cerro Tololo Inter-American Observatory]]
* [[European Extremely Large Telescope]]
{{Kuckt och Portal:Astronomie}}

== Um Spaweck ==
{{Commonscat|Large Binocular Telescope}}
* [http://www.mpia.de/Public/menu_q2.php?LBT/index_de.html Däitsch LBT-Websäit]
* [https://web.archive.org/web/20101018051539/http://medusa.as.arizona.edu/lbto/FL/main.htm First Light-Biller]
* [http://www.youtube.com/watch?v=JpnzwwOPAM8 Dokumentarfilm] vun [[National Geographic Society|National Geographic]] iwwer d'Entwécklung vun den Teleskope bis hin zum LBT

{{Referenzen}}

[[Kategorie:Teleskopen]]
[[Kategorie:Astronomesch Observatoiren]]