Quelltext vun der Säit 112 (Europäeschen Noutruff) weisen

[[Fichier:Logo-notruf-112-europaweit.svg|thumb|112 (Den Europäeschen Noutruff)]]
[[Fichier:Centrum_Powiadamiania_Ratunkowego_w_Katowicach_6.jpg|thumb|Noutruffzentral zu Katowice (Polen)]]
Den '''Europäeschen Noutruff''' ass e gratissen<ref>Zu Lëtzebuerg festgehalen am Artikel 51 (2) vum [http://legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/2011/02/27/n1/jo Gesetz vum 27. Februar 2011] (''Loi du 27 février 2011 sur les réseaux et les services de communications électroniques'')</ref>, a ganz Europa gëltegen [[Noutruff]], deen ënnert der Telefonsnummer '''112''' z'erreechen ass.

== Fonctionnement ==
Ënner der ''112'' ass eng Zentral z'erreechen déi, jee no Noutfall, déi zoustännegt Servicer wéi d'[[Police]], d'[[Ambulanz]] oder d'[[Pompjeeën]] alarméiert. D'Asazzentrale sollen an der Lag sinn, Noutriff a verschiddene Sproochen entgéintzehuelen.

Bei engem Noutruff gesäit den Operateur an der Zentral ëmmer d'Telefonsnummer vun deem, deen urifft, och wann deejéinege säin Telefon sou agestallt huet, datt d'Nummer net soll ugewise ginn<ref>Artikel 7 Abschnitt 5 (a) vum [http://legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/2011/07/28/n5/jo Gesetz vum 28. Juli 2011] (''Loi du 28 juillet 2011 portant modification de la loi modifiée du 30 mai 2005 concernant la protection de la vie privée dans le secteur des communications électroniques'')</ref>.

== Länner ==
[[Fichier:Emergency_telephone_numbers_in_the_world.svg|thumb|Ëmsetzung vun den zwou weltwäit vun der [[Union internationale des télécommunications|ITU]] geneemegten Notrufnummeren an der Welt:{{legend|blue|112}}{{legend|yellow|9-1-1}}{{legend|green|112 an 9-1-1}}{{legend|black|Aner Nummer oder keng Weiderleedung}}]]
D'Telefonsnummer ''112'' gëllt als Europäeschen Noutruff an der [[Europäesch Unioun|Europäescher Unioun]] an an enger Rei anere Länner. Ausserdeem gëtt d'Noutruffnummer ''112'' an e puer [[Asien|asiateschen]] an [[afrika]]nesche Länner gebraucht. A [[Kanada]] an an den [[Vereenegt Staate vun Amerika|USA]] gëtt beim Wiele vun der ''112'' den Uruff op d'Noutruffnummer ''9-1-1'' vum [[North American Numbering Plan|Nordamerikaneschen Nummeréierungsplang]] weidergeschalt. Och an e puer [[latäinamerika]]nesche Länner wéi z.&nbsp;B. a [[Costa Rica]] funktionéiert d'''112''. Doriwwer eraus gëtt se och a Länner am [[Pazifik|pazifesche]] Raum gebraucht, wéi beispillsweis an [[Australien]], [[Neiséiland]], an a [[Vanuatu]].

Nieft dem Europäeschen Noutruff kënnen och nach déi national Noutruffnummere weiderhi gëllen. An [[Éisträich]] beispillsweis ass den ''112'' eng Weiderleedung op de Policenoutruff (133), woubäi den Noutruff fir d'Pompjeeën (122) an der Rettungsnoutruff (144) weiderhi fir déi Zwecker ze benotze sinn<ref>[https://web.archive.org/web/20160710130428/http://www.noezsv.at/noe/pages/startseite/notruf--alarmsystem/notrufe.php Notrufe zum Herbeiholen von Hilfe] op noezsv.at, der Internetsäit vum ''Niederösterreichischer Zivilschutzverband''; fir d'lescht gekuckt de 26. November 2018</ref>.

Länner, déi d'''112''-Nummer fir Noutfäll benotzen, sinn ë. a.:

{| class="wikitable mw-collapsible"
!Land
!Bemierkung
|-
|{{ALB}}
|nieft 129 fir d'Police, 127 fir d'Ambulanz an 128 fir d'Pompjeeën
|-
|{{AND}}
|Ambulanz a Pompjeeën, nieft 118 fir déi selwecht Servicer an 110 fir d'Police
|-
|{{AZE}}
|nieft 102 fir d'Police an 103 fir d'Ambulanz
|-
|{{AUS}}
|vum GSM gëtt op déi australesch Noutruffnummer 000 weidergeleet
|-
|{{BEL}}
|Ambulanz a Pompjeeën; nieft 100 fir déi selwecht Servicer an 101 fir d'Police
|-
|{{BIH}}
|nieft 122 fir d'Police, 123 fir d'Pompjeeën an 124 fir d'Ambulanz
|-
|{{BRA}}
|nieft 9-1-1; gëtt weidergeleet op d'190 (Militärpolice), nieft 193 fir d'Pompjeeën, 190 fir d'Militärpolice an 192 fir d'Ambulanz
|-
|{{BGR}}
|nieft 150 fir d'Ambulanz, 160 fir d'Pompjeeën an 166 fir d'Police, automatesch weidergeleet op d'112
|-
|{{CHL}}
|nieft 9-1-1; weidergeleet op d'133 - Police
|-
|{{CHN}}
|gëtt Informatiounen op Englesch iwwer d'Noutruffnummeren
|-
|{{CRI}}
|nieft 9-1-1
|-
|{{DEU}}
|nieft 110 fir d'Police
|-
|{{DNK}}
|mat Grönland, Färöer, nieft 114 fir d'Police (keng Noutfäll).
|-
|{{DOM}}
|nieft 9-1-1
|-
|{{EGY}}
|nieft 122 fir d'Police, 123 fir d'Ambulanz an 180 fir d'Pompjeeën
|-
|{{AUT}}
|nëmme Police; nieft 122 fir d'Pompjeeën, 133 fir d'Police an 144 fir d'Ambulanz
|-
|{{EST}}
|
|-
|{{FIN}}
|mat Åland
|-
|{{FRA}}
|nieft 15 fir d'Ambulanz, 17 fir d'Police an 18 fir d'Pompjeeën
|-
|{{GEO}}
|eenzeg Noutruffnummer 112
|-
|{{GIB}}
|nieft 190 fir d'Pompjeeën an d'Ambulanz an 199 fir d'Police
|-
|{{GRC}}
|nieft 100 fir d'Police, 108 fir d'Hafepolice, 166 fir d'Ambulanz an 199 fir d'Pompjeeën
|-
|{{NLD}}
|op den hollännesche Karibikinsele gëtt d'112 op d'9-1-1 weidergeleet iwwerdeems an den europäeschen Deeler d'9-1-1 op d'112 weidergeleet gëtt
|-
|{{HKG}}
|vum GSM gëtt op d'Noutruffnummer 999 weidergeleet
|-
|{{IND}}
|nieft 100 fir Police, 101 fir d'Pompjeeën, 102 fir d'Ambulanz an 108 fir den Noutfall Katastrophemanagement
|-
|{{IDN}}
|nëmme GSM-Reseau - just fir d'Police ; nieft 110 fir d'Police, 118 fir d'Ambulanz an 113 fir d'Pompjeeën
|-
|{{IRN}}
|nieft 110 fir d'Police, 115 fir d'Ambulanz, 112 fir Hilal Ahmar Ambulance an 125 fir d'Pompjeeën; 9-1-1 gëtt um GSM-Reseau op d'Noutruffnummer 112 weidergeleet
|-
|{{IRL}}
|nieft 999
|-
|{{ISL}}
|
|-
|{{ISR}}
|weidergeleet op d'100 vun der Police, nieft 100 fir d'Police, 101 fir d'Ambulanz an 102 fir d'Pompjeeën.
|-
|{{ITA}}
|nieft den aneren Nummeren, wou d'112 nach net installéiert ass: 113 fir d'national Police, 112 fir d'Gendarmerie (Carabinieri), 115 fir d'Pompjeeën an 118 fir d'Ambulanz
|-
|{{JOR}}
|nieft 9-1-1
|-
|{{CAN}}
|benotzt 9-1-1
|-
|{{KAZ}}
|nieft 101 fir d'Pompjeeën, 102 fir d'Police an 103 fir d'Ambulanz
|-
|{{KGZ}}
|nieft 101 fir d'Pompjeeën, 102 fir d'Police an 103 fir d'Ambulanz
|-
|{{COL}}
|nëmme Police; nieft 123 fir all Urgencen, 125 fir d'Ambulanz an 119 fir d'Pompjeeën
|-
|{{KOS}}
|nieft 192 fir d'Police, 193 fir d'Pompjeeën an 194 fir d'Ambulanz
|-
|[[Fichier:Flag_of_Croatia.svg|rand|30x30px]] [[Kroatien]]
|nieft 192 fir d'Police, 193 fir d'Pompjeeën, 194 fir d'Ambulanz an 195 fir d'Séirettung
|-
|{{KWT}}
|nieft 777
|-
|{{LVA}}
|nieft 110 oder 02 fir d'Police, 113 oder 03 fir d'Ambulanz an 114 oder 04 fir Noutfäll mat Gas, 01 fir d'Pompjeeën
|-
|'''{{LUX}}'''
|nieft 113 fir d'Police
|-
|{{LBN}}
|nëmme fir d'Police; nieft 160 fir d'Police, 140 fir d'Ambulanz an 125 fir d'Pompjeeën
|-
|{{LIE}}
|nëmme fir d'Police; nieft 117 fir d'Police, 144 fir d'Ambulanz an 118 fir d'Pompjeeën
|-
|{{LTU}}
|nieft 011 fir d'Pompjeeën, 022 fir d'Police an 033 fir d'Ambulanz
|-
|{{MAC}}
|nieft 999
|-
|{{MYS}}
|vum GSM-Reseau gëtt op d'Noutruffnummer 999 weidergeleet
|-
|{{MLT}}
|
|-
|{{MUS}}
|nëmme fir d'Police; nieft 114 fir d'Ambulanz an 115 fir d'Pompjeeën
|-
|{{MKD}}
|nieft 192 fir d'Police, 193 fir d'Pompjeeën, 194 fir d'Ambulanz
|-
|{{MDA}}
|eenzeg Noutruffnummer zanter dem 1. Juli 2018; ersetzt 901 fir d'Pompjeeën, 902 fir d'Police an 903 fir d'Ambulanz
|-
|{{MCO}}
|nieft 15 fir d'Ambulanz, 17 fir d'Police an 18 fir d'Pompjeeën
|-
|{{MNE}}
|nieft 122 fir d'Police, 123 fir d'Pompjeeën an 124 fir d'Ambulanz
|-
|{{NZL}}
|weidergeleet op d'111
|-
|{{NPL}}
|nëmme fir d'Police; nieft 100 fir d'Police, 101 fir d'Pompjeeën an 102 fir d'Ambulanz
|-
|{{NGA}}
|
|-
|{{NOR}}
|nëmme fir d'Police, 110 fir d'Pompjeeën an 113 fir d'Ambulanz
|-
|{{PAN}}
|nieft 9-1-1; 104 fir d'Police an 103 fir d'Pompjeeën
|-
|{{POL}}
|nieft 999 fir d'Ambulanz, 998 fir d'Pompjeeën, an 997 fir d'Police
|-
|{{POR}}
|117 fir e Bëschfeier ze mellen
|-
|{{RWA}}
|Police a Pompjeeën; 912 fir d'Ambulanz
|-
|{{ROU}}
|
|-
|{{RUS}}
|nieft 101 fir d'Pompjeeën, 102 fir d'Police, 103 fir d'Ambulanz an 104 fir Noutfäll mat Gas
|-
|{{SMR}}
|
|-
|{{SAU}}
|nieft 9-1-1
|-
|{{CHE}}
|nieft 117 fir d'Police, 144 fir d'Ambulanz an 118 fir d'Pompjeeën
|-
|{{SWE}}
|nieft 114 14 fir d'Police ouni Noutfall
|-
|{{SEN}}
|nieft 17 fir d'Police, 18 fir d'Pompjeeën a 15 fir d'Ambulanz
|-
|{{SRB}}
|nieft 192 fir d'Police, 193 fir d'Pompjeeën, an 194 fir d'Ambulanz
|-
|{{SVK}}
|nieft 155 fir d'Ambulanz, 158 fir d'Police, 150 fir d'Pompjeeën an 18300 fir d'Biergrettung
|-
|{{SVN}}
|nieft 113 fir d'Police
|-
|{{ESP}}
|nieft 091 fir d'Police, 061 fir d'Ambulanz an 080 fir d'Pompjeeën
|-
|[[Fichier:Flag_of_Sri_Lanka.svg|rand|30x30px]]
|nëmme Police; nieft 119 fir d'Police an 110 fir d'Ambulanz an d'Pompjeeën
|-
|[[Fichier:Flag_of_South_Africa.svg|rand|30x30px]] [[Südafrika]]
|nieft 10111 fir d'Police
|-
|[[Fichier:Flag_of_South_Korea.svg|rand|30x30px]] [[Südkorea]]
|nëmme Police; nieft 119 fir d'Ambulanz an d'Pompjeeën
|-
|{{SYR}}
|nëmme Police; nieft 110 fir d'Ambulanz an 113 fir d'Pompjeeën
|-
|{{TWN}}
|nieft 110 fir d'Police, 119 fir d'Ambulanz an d'Pompjeeën
|-
|{{TUR}}
|gebraucht an 32 Provënzen, an deenen aneren 49 Provënze gëllt d'112 nëmme fir d'Ambulanz
|-
|{{TLS}}
|
|-
|{{CZE}}
|nieft 155 fir d'Ambulanz, 158 fir d'Police an 150 fir d'Pompjeeën
|-
|{{UKR}}
|nieft 101 fir d'Pompjeeën, 102 fir d'Police, 103 fir d'Ambulanz an 104 fir Noutfäll mat Gas
|-
|{{HUN}}
|nieft 104 fir d'Ambulanz, 105 fir d'Pompjeeën an 107 fir d'Police; 9-1-1 gëtt um GSM-Reseau op d'Noutruffnummer 112 weidergeleet
|-
|{{USA}}
|nieft 9-1-1, um GSM-, AT&T- an T-Mobile-Reseau gëtt d'112 op d'9-1-1 weidergeleet
|-
|{{UZB}}
|
|-
|{{VUT}}
|
|-
|{{VAT}}
|nieft 113 fir d'national Police, 115 fir d'Pompjeeën an 118 fir d'Ambulanz.
|-
|[[Fichier:Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg|rand|30x30px]] [[Vereenegt Arabesch Emirater]]
|nieft 999 fir d'Police, 998 fir d'Ambulanz an 997 fir d'Pompjeeën
|-
|{{GBR}}
|nieft 999
|-
|{{BLR}}
|nëmme Pompjeeën; nieft 101 fir d'Pompjeeën, 102 fir d'Police an 103 fir d'Ambulanz
|-
|{{CYP}}
|nieft 199
|}

== E112 ==
Ënner '''E112''' (ergänzt 112-Nummer) versteet een - nom US-amerikanesche Virbild vun der ergänzter E911 - d'Lokalisatioun vun engem deen urifft, wann deen den Noutruff urifft. D'Lokalisatioun erliichtert et den Asazzenteren - wa se deementspriechend ekipéiert sinn - d'Lokalisatioun vun der Persoun déi urifft oder vum Gefier beim sougenannten ''[[eCall]]''.

Obwuel d'EU-Reglement festleet, datt d'Noutruffzentralen automatesch d'Informatiounen iwwer d'Positioun vun deem deen urifft, ugewise kréie sollen, fonctionéiert dat bis elo nach net an Italien, Litauen, Holland, Polen a Rumänien. Och an Däitschland ass dat bis elo nach net Gewunnecht. Des Weideren ass d'Lokalisarioun aus technesche Grënn ufälleg fir Feeler.

== Geschicht vun der lëtzebuergescher Noutruffzentral ==
Den deemolegen Inneminister [[Henry Cravatte|Henri Cravatte]] huet de 17. Mee 1966 an de Raimlechkeete vun der Direktioun vun der [[Protection civile]] um Belair déi éischt Noutruffzentral zu Lëtzebuerg ageweit. D'Nouthëllef war fir d'Autoritéiten an där Zäit als wichteg a sënnvoll ugesi gi fir de Bedierfnesser vun den Awunner gerecht ze ginn. D'Protection civile hat d'Méiglechkeet geschaf, fir vu jiddwer Plaz am Land aus, iwwer d'Nummer ''012'' un eng eenzeg Noutruffzentral ze kommen. No enger Rei Publicitéitscampagne an der geschriwwener Press an iwwer de Radio ass d'Popularitéit vun der Noutruffnummer mat de Joren ëmmer weider an d'Luucht gaangen.

Enn September 1991 ass Direktioun vun der Protection civile zesumme mat der Noutruffzentral an en deemools neit Gebai op d'[[Cloche d'or]] geplënnert; d'Aweiung war den 11. Oktober 1991 a Presenz vum Inneminister [[Jean Spautz]]. Nodeems d'Stater Rettungsdéngschter am September 2021 aus der Kasär vun der [[Areler Strooss (Stad Lëtzebuerg)|Areler Strooss]] op Gaasperech an den [[Centre national d'incendie et de secours|nationale Rettungszenter]] geplënnert waren, ass d'Noutruffzentral och dohi geplënnert an de 16. November 2021 ageweit ginn<ref>{{Citation|url=http://112.public.lu/fr/actualites/2021/Miseenserviceducsu11aucnis.html|titel=Mise en service du CSU-112 au Centre National d'Incendie et de Secours (CNIS)|bezochtdatum=2021-11-16|werk=112.public.lu|taal=fr}}</ref><ref>{{Citation|url=https://www.rtl.lu/news/national/a/1818218.html|titel=Gaasperech: Offiziell Aweiung vun der neier Noutruffzentral|bezochtdatum=2021-11-16|werk=www.rtl.lu|taal=lb}}</ref>.

Op d'Propositioun vun der [[Europäesch Kommissioun|Europäescher Kommissioun]] hin, gouf 1991 vum [[Conseil vun der Europäescher Unioun|EU-Ministerrot]] beschloss d'Noutruffnummer ''112'' anzeféieren<ref>[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P6_TA%282007%290408&language=DE Erklärung des Europäischen Parlements zu der Europäischen Notrufnummer 112] op europarl.europa.eu; gekuckt de 27. November 2018</ref>. Zu Lëtzebuerg gouf d'''112'' den 1. Januar 1993<ref>[https://112.public.lu/fr/organisation/csu/numero.html Numéro d'appel d'urgence unique pour toute l'UE] op 112.public.lu, gekuckt den 28. November 2018</ref> ageféiert an et war domat op EU-Niveau eent vun den éischte Länner, dat déi eenheetlech d'Noutruffnummer ''112'' benotzt huet.

Zanter 2009 gëtt et europawäit den [[Europäeschen Dag vum 112]], deen den 11. Februar (11.2.) organiséiert gëtt, fir op dës europawäit gülteg, eenheetlech Nummer opmierksam ze maachen.

== Um Spaweck ==
{{Commonscat|112 (emergency telephone number)|{{PAGENAME}}}}

* [https://ec.europa.eu/digital-single-market/112 Internetsäit 112 vun der Europäescher Kommissioun] {{En}}

{{Referenzen an Notten}}

[[Kategorie:Telefonie]]
[[Kategorie:Hëllefsorganisatiounen zu Lëtzebuerg]]
[[Kategorie:Pompjeeën]]
[[Kategorie:Sécherheetsinstallatiounen]]