Quelltext vun der Säit Gemeng Mamer weisen

{{Infobox Uertschaft Lëtzebuerg
 | Numm (Franséisch) = Mamer 
 | Numm (Däitsch)    = Mamer
 | Buergermeeschter  = {{Buergermeeschter Mamer}} 
 | Koordinaten       = {{coor dms|49|37|42|N|06|01|34|O}}
 }}
D''''{{PAGENAME}}''' ass eng vun den {{Gemengenzuel}} [[Gemeng (Lëtzebuerg)|lëtzebuergesche Gemengen]]. Se läit am [[Kanton Capellen]]. De [[Chef-lieu]] vun der Gemeng ass d'Uertschaft {{wikidata|property|linked|P36}} vun där se och hiren Numm huet.

== Uertschaften an der Gemeng<ref>{{Kadaster Nimm}}</ref>==
* [[Mamer]]
* [[Capellen]]
* [[Holzem]]

== Geographie ==
D'Gemeng Mamer läit westlech am Lëtzebuerger Land am [[Kanton Capellen]]. Ronderëm leien Gemenge [[Gemeng Käerch|Käerch]] a [[Gemeng Kielen|Kielen]] am Norden, [[Stroossen]] am Osten, [[Gemeng Bartreng|Bartreng]] an [[Gemeng Dippech|Dippech]] am Süden, [[Gemeng Garnech|Garnech]] a [[Gemeng Stengefort|Stengefort]] am Westen. D'Uertschaft Mamer läit un der [[Mamer (Baach)|Mamer]].

Duerch Mamer leeft d'[[Nationalstrooss 6|Nationalstrooss N6]] déi op hirer ganzer Längt zu der [[Voie de la Liberté]] gehéiert.

== Geschicht ==
Mamer gëtt an engem Schenkungsakt vum [[8. Abrëll]] [[960]], an deem d'Gräfin Liutgardis d'Uertschaft Mambra, déi si vun hiren Eltere Wigerich a Kunigunde geierft hat, un d'Klouschter Sankt Maximin vun Tréier verschenkt, fir d'éischt schrëftlech ernimmt.

===Entwécklung vun der Awunnerzuel===
<timeline>
Colors=
 id:lightgrey value:gray(0.8)
 id:darkgrey value:gray(0.6)
 id:bar  value:rgb(0.9,0.35,0.25)

ImageSize = width:500 height:300
PlotArea = left:50 bottom:20 top:20 right:30
DateFormat = x.y
Period  = from:0 till:11000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:2000 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0
BackgroundColors = canvas:white

BarData=
 bar:1821 text:1821
 bar:1871 text:1871
 bar:1910 text:1910
 bar:1922 text:1922
 bar:1935 text:1935
 bar:1947 text:1947
 bar:1960 text:1960
 bar:1970 text:1970
 bar:1981 text:1981
 bar:1991 text:1991
 bar:2001 text:2001
 bar:2011 text:2011
 bar:2021 text:2021

PlotData=
 color:bar width:20 align:left
 bar:1821 from:0 till:1223
 bar:1871 from:0 till:1956
 bar:1910 from:0 till:1974
 bar:1922 from:0 till:1977
 bar:1935 from:0 till:2073
 bar:1947 from:0 till:2070
 bar:1960 from:0 till:2455
 bar:1970 from:0 till:3123
 bar:1981 from:0 till:5423
 bar:1991 from:0 till:6264
 bar:2001 from:0 till:6753
 bar:2011 from:0 till:7687
 bar:2021 from:0 till:10218

PlotData=
 bar:1821 at: 1223 fontsize:S text:1.223 shift:(-14,5)
 bar:1871 at: 1956 fontsize:S text:1.956 shift:(-14,5)
 bar:1910 at: 1974 fontsize:S text:1.974 shift:(-14,5)
 bar:1922 at: 1977 fontsize:S text:1.977 shift:(-14,5)
 bar:1935 at: 2073 fontsize:S text:2.073 shift:(-14,5)
 bar:1947 at: 2070 fontsize:S text:2.070 shift:(-14,5)
 bar:1960 at: 2455 fontsize:S text:2.455 shift:(-14,5)
 bar:1970 at: 3123 fontsize:S text:3.123 shift:(-14,5)
 bar:1981 at: 5423 fontsize:S text:5.423 shift:(-14,5)
 bar:1991 at: 6264 fontsize:S text:6.264 shift:(-14,5)
 bar:2001 at: 6753 fontsize:S text:6.753 shift:(-14,5)
 bar:2011 at: 7687 fontsize:S text:7.687 shift:(-14,5)
 bar:2021 at: 10218 fontsize:S text:10.218 shift:(-14,5)
</timeline>
{{Statec Awunner}}

=== Wopen ===
{|class = wikitable
|align="center"|[[Fichier:Coat of arms mamer luxbrg.png|100px]]
| Beschreiwung am Originaltext:<br>''d'azur à la façade de temple antique à quatre colonnes d'or, au chef du même chargé d'une roue d'azur entre deux crampons de gueule''<br>{{small|[[Gemeng (Lëtzebuerg)#De Gemengerot|D.C.]] [[27. August]] [[1979]] - [[Arrêté ministériel|A.M.]] [[12. Oktober]] [[1979]] - Mémorial B 1979, Säit 1030 - Projet: [[Jean-Claude Loutsch]] 1979}}<br>D'Haaptfaarwe sinn aus dem Wope vun den Häre vu Miersch (Gold mat blo gesträift), den Tempel ass dra fir drun z'erënneren datt an der Réimerzäit e grousst Duerf do stoung, vun deem Iwwerreschter fonnt gi sinn, d'Rad kënnt aus dem Wope vun der bekannter humanistescher Famill Mameranus déi vu Mamer war, déi zwéi rout Kreep kommen aus dem Wope vun der aristokratescher Famill, déi och den Numm Mamer hat.
|}

[[Fichier:Hames Albert Monument Mamer 2008.jpg‎|thumb|Monument fir d'Affer vum [[Zweete Weltkrich]], realiséiert op Basis vun enger [[Maquette]] vum [[Albert Hames]] ([[1910]]-[[1989]])]]

== Politik ==
De [[Gemengerot]] vu Mamer gëtt nom [[Proporzsystem]] gewielt. Zanter de [[Gemengewalen (Lëtzebuerg)|Gemengewale]] vun 2023 setzt e sech aus 15 [[Conseiller (Lëtzebuerg)|Conseilleren]] zesummen; virdru waren et der nëmmen 13<ref name=":0">{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/rgd/2022/11/23/a582/jo|titel=Règlement grand-ducal du 23 novembre 2022 portant fixation du nombre des conseillers communaux à attribuer à chaque commune|bezochtdatum=06.12.2022|datum=23.11.2022|uitgever=data.legilux.public.lu|taal=fr}}</ref>.

Well op den 30. September 2022 méi ewéi 10.000 Leit an der Gemeng ugemellt waren, ass d'Zuel vun de Schäffen no de Gemengewale vum 11. Juni 2023 vun zwéin op dräi eropgesat ginn<ref>{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/agd/2023/06/21/a326/jo|titel=Arrêté grand-ducal du 21 juin 2023 portant fixation du nombre des échevins de la commune de Mamer à trois|bezochtdatum=28.06.2023|datum=21.06.2023|uitgever=data.legilux.public.lu|Sprooch=fr}}</ref>.

=== Zesummesetzung ===
{{small|D'Majoritéitskoalitioun am Gemengerot ass '''fett '''geschriwwen}}
{| class="wikitable"
|- 
! Joer !! [[Chrëschtlech-Sozial Vollekspartei|CSV]] !! [[Demokratesch Partei|DP]] !! [[déi gréng|gréng]] !! [[Lëtzebuerger Sozialistesch Aarbechterpartei|LSAP]] 
|- 
| 1999 || 4 || 4 || 2 || 3
|- 
| 2005 || 6 || 2 || 2 || 3
|- 
| 2011 || '''6''' || 1 || 3 || '''3'''
|- 
| 2017 || '''6''' || 1 || 3 || '''3'''
|- 
| 2023 || '''7''' || 2 || 3 || '''3'''
|} 
{{small|Quell: [[Ministère de l'intérieur|Inneministère]] / RTL.lu /elections.lu}}

=== Buergermeeschtere vu Mamer ===
{{Div col|cols=4}}
* Jean-Baptiste Kayl (1844-1848)<ref>ARRÊTÉ ROYAL GRAND-DUCAL, du 29 décembre 1843, n°2926f, portant nomination des Bourgmestres et Echevins des villes, et des Bourgmestres des campagnes du Grand-Duché am [https://web.archive.org/web/20160303175401/http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/1844/0003/a003.pdf Memorial N°3 vun 1844]</ref>
* Nicolas Bornong (1852-1870)
* J.B. Risch (1870-1873)
* Jean Schmit (1873-1879)
* Jean Wester vu Mamer (1879-1897)
* Henri Funck vu Capellen (1897-1912)
* Charles Risch vu Capellen (1912-1919)
* Jean Schneider vu Mamer (1919-1929)
* J.P. Wilhelm vu Mamer (1929-1956)<ref>{{Citation |url=http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/1946/0004/a004.pdf |titel=Memorial A N° 4 vun 1946 mam Avis: Administrations communales. COMPOSITION DES COLLEGES ECHEVINAUX |bezochtdatum=2015-11-04 |archivedate=2016-03-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160328084557/http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/1946/0004/a004.pdf }}</ref>
* Jean Marx vu Mamer (1956-1968)
* François Trausch vu Mamer (1968-1975)
* [[René Federspiel]] vu Mamer (1976-1981)
* Josy Konz vu Mamer (1982-1992)
* Henri Hosch vu Capellen (1993-1999)
* [[Gilles Roth]] vu Mamer (2000-2023)
*Luc Feller vu Mamer (2023-)
{{Div col end}}

== Interkommunal Syndikater ==
D'Gemeng Mamer ass Member vu follgenden [[Interkommunal Syndikater zu Lëtzebuerg|interkommunale Syndikater]]:
{{Div col|cols=3}}
* [[Syndicat des eaux du Sud|SES]]
* [[SICA]]
* [[SICEC]]
* [[SICONA-Sud-Ouest]]
* [[SIDERO]]
* [[SIDOR]]
* [[SIGI]]
* [[SYVICOL]]
* [[ZARO]]
{{Div col end}}

== Kuckeswäertes ==
[[Fichier:MamerThermen01.jpg|thumb|Déi restauréiert réimesch Thermen zu Mamer. Hannen am Bild: d'Mamer.]]
*Réimesch Thermen
[[1972]] goufe bei archeologeschen Ausgruewungen zu Mamer no beim [[Tossebierg]] Iwwerreschter vun ë.&nbsp;a. [[Thermen]] aus der [[Réimescht Räich|réimescher]] Zäit entdeckt.

{{Méi Info 1|Réimesch Thermen zu Mamer}}

*[[Capellen#Réimeschen Zillenuewen|Réimeschen Zillenuewen zu Capellen]]

== Fräizäit zu Mamer ==
An der Gemeng Mamer an an der noer Ëmgéigend gëtt et en Netz vun Trëppelpied dat eng Totallängt vun 41 Kilometer huet. Nieft dem ''Circuit autopédestre'' am [[Juckelsbësch]] deen 9 Kilometer laang ass, sinn déi aner 6 gezeechent Pied tëscht 3,7 a 6,3&nbsp;km laang. Eng Kaart mat den Trëppelpied kann een op der Mamer Gemeng gratis kréien.

== Jumelage ==
* Mamer ass zanter 1976 jumeléiert mat der [[Frankräich|franséischer]] Gemeng [[Dangé-Saint-Romain]].

== Bekannt Leit aus der Gemeng Mamer==
{{Div col|cols=3}}
* [[Josy Barthel]], Sportler a Politiker
* [[Josy Braun]], Schrëftsteller
* [[Nicolas Flener]], Lokalhistoriker
* [[Nicolas Frantz]], Vëlossportler
* [[Jean-Claude Juncker]], Politiker
* [[Henri Kirpach]], Politiker
* [[Carlo Losch]], Moler an Auteur
* [[Nicolaus Mameranus]]
* [[Ody Roos]], Filmregisseur a Filmproduzent
* [[Mars Schmit]], Moler
* [[Hary Trauffler]], Editeur
* [[Henri Losch]], Schrëftsteller a Schauspiller
{{Div col end}}

[[Fichier:Mamer Altersheim.jpg|thumb|500px|Mamer Altersheem]]

== Kuckt och ==
* {{LNM}}
*[[Lëscht vun de Lëtzebuerger Gemengen]]
* [[Entwécklung vun der Gemengenzuel zu Lëtzebuerg]]
*[[Pompjeeë Gemeng Mamer]]
*[[Kierch Mamer]]
*[[F.C. Mamer 32]]
*[[Lycée Josy-Barthel Mamer]]
*[[Mamer velo]]

== Um Spaweck ==
{{Commonscat|Mamer}}
* [http://www.mamer.lu Offiziell Säit vun der Gemeng Mamer]
* [http://www.syvicol.lu/annuaires-des-communes-et-des-syndicats/annuaire-des-communes/fiche/capellen/mamer D'Gemeng Mamer op der Websäit vum Syvicol]
* [http://cisma.lu/ Centre d'Incendie et de Secours Mamer]
* [http://www.mamerwiselen.lu/ MAMER WISELEN Scouten a Guiden] [[Fédération nationale des éclaireurs et éclaireuses du Luxembourg|FNEL]]
* [http://www.hgm.lu/ Harmonie Gemeng Mamer]
* [http://www.ljbm.lu/ Lycée technique Josy-Barthel Mamer]

{{Referenzen}}
{{Navigatioun Gemengen am Kanton Capellen}}

[[Kategorie:Gemengen zu Lëtzebuerg|Mamer]]
[[Kategorie:Gemeng Mamer| ]]