Quelltext vun der Säit Geographie vu Lëtzebuerg weisen

[[Fichier:Lux topo de.jpg|thumb]]
[[Fichier:Buergplaz Huldang.jpg|thumb|D'Buergplaz zu Huldang]]

'''Lëtzebuerg''' läit a [[Europa (Kontinent)|Westeuropa]] tëscht der [[Belsch]], [[Frankräich]] an [[Däitschland]]. Et huet eng Fläch vun 2.586 [[km²]].

Déi gréisst Distanz vun [[Norden]] no [[Süden]] ([[Huldang]]-[[Rëmeleng]]) ass 82&nbsp;km, vu [[Westen]] no [[Osten|Oste]] sinn et der maximal 57&nbsp;km ([[Pärel (Uertschaft)|Pärel]]-[[Rouspert]]).

== Grenzen ==
D'Grenze mat den Nopeschlänner hunn en Total vun 356&nbsp;km<ref>{{Citation|url=https://statistiques.public.lu/stat/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=12694&IF_Language=fra&MainTheme=1&FldrName=1|titel=Territoire|bezochtdatum=25.07.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=statistiques.public.lu|taal=Fr}}</ref>. Dovu sinn:

* 73&nbsp;km Grenz mat Frankräich (Departementer [[Departement Moselle|Moselle]] a [[Departement Meurthe-et-Moselle|Meurthe-et-Moselle]]);
* 135&nbsp;km Grenz mat Däitschland (Bundeslänner [[Rheinland-Pfalz]] a [[Saarland]]);
* 148&nbsp;km Grenz mat der Belsch (Provënze [[Provënz Lëtzebuerg|Lëtzebuerg]] a [[Provënz Léck|Léck]]).

De Grenzverlaf tëscht Lëtzebuerg a Frankräich geet zeréck op den [[Traité vu Courtrai]] vum 28. Mäerz 1820. D'Grenz mat der Belsch gouf duerch eng Konventioun festgehalen, déi de 7. August 1843 zu [[Maastricht]] ënnerschriwwe gouf<ref>{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/agc/1844/01/23/n1/jo|titel=Arrêté du Gouvernement en Conseil du 23 janvier 1844 concernant la délimitation du Grand-Duché et de la Belgique. (Convention de limites conclue à Maestricht le 7 août 1843)|bezochtdatum=25.07.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=14.02.1844|uitgever=legilux.public.lu|taal=Fr}}</ref>.

D'Grenz tëscht Lëtzebuerg an Däitschland gouf de 26. Juni 1816 an engem Traité zu [[Oochen]] festgehalen. Op Grond vun engem neie Vermoosse vun der Grenz, gouf den Traité den 19. Dezember 1984 geännert an duerch e Gesetz vum 27. Mee 1988 confirméiert<ref>{{Citation|url=http://data.legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/1988/05/27/n1/jo|titel=Loi du 27 mai 1988 portant approbation du Traité entre le Grand-Duché de Luxembourg et la République fédérale d'Allemagne sur le tracé de la frontière commune entre les deux Etats et de l'échange de lettres, signés à Luxembourg, le 19 décembre 1984|bezochtdatum=25.07.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=07.06.1988|uitgever=legilux.public.lu|taal=Fr}}</ref>. D'Grenz mat Däitschland huet d'Eegenaart, datt se bei de Waasserleef e [[Kondominium]] ass, d. h. datt d'[[Our (Sauer)|Our]], d'[[Sauer]] an d'[[Musel]] ëmmer op hirer ganzer Breet zu den zwee Länner gehéieren.

== Natierlech Regiounen ==
D'Land deelt sech an zwou geographesch Regiounen<ref>{{Citation|url=https://statistiques.public.lu/fr/territoire-environnement/index.html|titel=Territoire et environnement|bezochtdatum=25.07.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=statistiques.public.lu|taal=Fr}}</ref>:

=== Éislek ===
D'[[Éislek]] am Norde vum Land huet eng Fläch vun 828&nbsp;km², wat ronn en Drëttel (32,02&nbsp;%)vum Staatsterritoire ausmécht. D'Éislek ass duerchschnëttlech 450&nbsp;m. héich an ass en Deel vun den [[Ardennen]]; den héchste Punkt vu Lëtzebuerg, „[[op Kneiff]]“, läit bei [[Wilwerdang]] an der Gemeng [[Ëlwen]]. 

Op den Éisleker Koppe leien eng Rëtsch Dierfer, et fënnt een och eng Partie Flëss a Séien. Op de géien Häng wuessen [[Eechen]]- a [[Kiferen|Kiferebëscher]]. D'Klima ass méi rau wéi am Rescht vum Land. Déi Déi wichtegst Stied am Éislek si [[Wolz (Uertschaft)|Wolz]], [[Klierf]] a [[Veianen]].<ref name=":1">{{Citation|url=https://sip.gouvernement.lu/dam-assets/publications/brochure-livre/minist-etat/sip/brochure/Tout_savoir_Luxembourg/Tout_savoir-FR.pdf|titel=Tout savoir sur le Grand-Duché de Luxembourg, p.|bezochtdatum=09.11.2024|auteur=Service information et presse du gouvernement|datum=03.2015|uitgever=sip.gouvernement.lu|Sprooch=fr}}</ref>

{{Méi Info 1|Éislek}}

=== Guttland ===
D'[[Guttland]] am Süden hëlt mat 1.758&nbsp;km² gutt zwee Drëttel vum Territoire an a läit am Duerchschnëtt 215&nbsp;m. iwwer dem Mier. Am Oste gëtt d'Guttland vun der [[Wäin|Wäig]]éigend op der [[Musel]] ofgegrenzt; am Süde geet et an de [[Loutrenger Plateau]] iwwer, deen zu Lëtzebuerg [[Minettsgéigend]] genannt gëtt. Aner Regioune vum Guttland sinn de [[Kleng Lëtzebuerger Schwäiz|Mëllerdall]] mam [[Lëtzebuerger Sandsteen|Sandsteen-Plateau]] an den [[Äischdall|Dall vun de Siwe Schlässer]].<ref name=":1" />

{{Méi Info 1|Guttland}}

== Extremitéiten ==
An der Gemeng [[Ëlwen]] läit déi héchst Plaz, ''[[Op Kneiff]]'' bei [[Wilwerdang]] mat 560 Meter an déi zweethéchst, d'[[Buergplaz zu Huldang]] mat 558,35 Meter<ref>A. Storoni, 2010, S. 15: 560 m fir ''op Kneiff'', 559 m fir d'Buergplaz.</ref>{{,}}<ref>{{Citation|url=https://act.public.lu/fr/actualites/2010/01/point-culminant-luxembourg.html|titel=Le point culminant du Luxembourg|bezochtdatum=24.07.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=18.01.2010|uitgever=act.public.lu|taal=Fr}}</ref>. Den déifste Punkt ass do, wou d'[[Sauer]] an d'Musel leeft: op der Spatz zu [[Waasserbëlleg]], op 130 m ([[NG-L]]). D'[[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], méi genee d'[[Plëss d'Arem]], läit op enger Héicht vu 304 Meter.

Déi geographesch Extremitéite vum Land sinn<ref>Informatioun vum Kadaster (27/07/2020), op Nofro per E-mail</ref>:
{| class="wikitable"
|+
!
!Gemeng
!Sektioun
!Koordinaten
!Bemierkung
|-
|nërdlechste Punkt
|[[Gemeng Ëlwen|Ëlwen]]
|[[Huldang]]
|{{Coor dms1|50|10|58.06|N|06|01|29.22|O}}
|<small>D'Grenz ass an der Achs vun der Strooss; d'Maark LB286 steet um Bord vun der Strooss, op Belscher Säit</small>
|-
|ëstlechste Punkt
|[[Gemeng Rouspert-Mompech|Rouspert-Mompech]]
|[[Rouspert]]
|{{Coor dms1|49|48|20.67|N|06|31|52.51|O}}
|<small>D'Grenz ass - wéinst dem Kondominium - de Bord vun der Sauer op der Däitscher Säit</small>
|-
|südlechste Punkt
|[[Gemeng Keel|Keel]]
|[[Téiteng]]
|{{Coor dms1|49|26|51.90|N|6|02|30.06|O}}
|<small>bei der Grenzmaark FL-96</small>
|-
|westlechste Punkt
|[[Gemeng Bauschelt|Bauschelt]]
|[[Sir (Uertschaft)|Sir]]
|{{Coor dms1|49|53|48.84|N|5|44|08.44|O}}
|<small>bei der [[Gossemaark]] LB183</small>
|}

==Vegetatioun==
{{Méi Info 1|Bësch zu Lëtzebuerg}}
==Geologie==
{{Méi Info 1|Geologie vu Lëtzebuerg}}
==Waasserleef==
Ausser der [[Kuer]], mat hiren Niewebaachen, der [[Rouerbaach]], der [[Mierbaach]] an der [[Maragole]], am Süde vum Land, an der [[Fooschtbaach]] am [[Éislek]], déi an d'[[Meuse (Floss)|Meuse]] lafen (2 %), gehéieren all d'[[Lëscht vun de lëtzebuergesche Waasserleef|Waasserleef zu Lëtzebuerg]] zum Baseng vun der [[Musel]] (98 %).

{{Méi Info 1|Hydrographie vu Lëtzebuerg}}

== Literatur ==
* [[Alex Storoni|Storoni, A.]], 2010. ''Les Paysages Géologiques du Luxembourg.'' 57 S. Éditions Schortgen, Esch-Uelzecht. ISBN 978-2-87953-096-3
* Bousch, P., T. Chilla, P. Gerber, O. Klein, C. Schulz, C. Sohn & D. Wiktorin (Koord.), 2009. Der Luxemburg Atlas. Atlas du Luxembourg. 224 S. emons: (=Hermann-Josef Emons Verlag). ISBN 978-3-89705-692-3 (D'Artikele sinn zu engem Deel op Franséisch, déi aner op Däitsch geschriwwen).
* [[Jean-Mathias Goerens|Goerens, Jean-Mathias]], [[Jean-Claude Muller]], Yves Robert, Gian Giuseppe Simeone, [[Gilbert Trausch]], [[Danièle Wagner]] & [[Frank Wilhelm]], 1995. Grand-duché de Luxembourg. Le guide. Éditions Saint-Paul. 239 S. ISBN 2-87963-206-4. (En Iwwerbléck iwwer d'Geschicht, d'Geographie an d'Economie vum Land).
* Back, Nicolas, 2001. Unsere Bergnamen. In: Lëtzeburger Sonndesblad. - Jg. 134 (2001), Nr. 39, S. 14; Nr. 40; S. 14; Nr. 41, S. 14; Nr. 42, S. 14.

== Kuckt och ==
* [[Geologie vu Lëtzebuerg]]

{{Referenzen an Notten}}

[[Kategorie:Geographie vu Lëtzebuerg| ]]