Hoeräis
Hoeräis ass e biophysikalesche Phenomeen, bei deem sech, ënner bestëmmte meteorologesche Konditiounen, reng Äis"fiedem" op fiichtem, muuschtegem Holz forméiere kënnen.
Hoeräis besteet aus Waasser, dat am doudegen Holz enthalen ass, an dat duerch Gasen no bausse gedréckt gëtt. Déi Gasen entstinn duerch den aerobe Stoffwiessel vum Myzel vu wanteraktive Pilzen (ë. a. Schlauch- a Stännerpilzen).[1]
Wann d'Lofttemperatur knapps ënner Null Grad C° ass (déi am Holz awer nach net), an d'Loftfiichtegkeet héich, fréiert d'Waasser wann et un d'Uewerfläch kënnt a gëtt a kristalliséierter Form vum Waasser dat nokënnt, no uewe gedréckt. Sou entsti reng "Hoer", déi e puer Zentimeter laang kënne ginn. D'Loftfiichtegkeet muss dofir héich sinn, well soss d'Waasser, wat erauskënnt, verdonste géif.
Literatur
[änneren | Quelltext änneren]- Gerhart Wagner, Christian Mätzler: Haareis – Ein seltenes biophysikalisches Phänomen im Winter. In: Naturwissenschaftliche Rundschau. Bd. 62, Nr. 3, ISSN 0028-1050, 2009, S. 117–123.
- James R. Carter: Blüten und Bänder aus Eis. In: Spektrum der Wissenschaft. Nr. 1/2014, S. 36–45 (Artikelanfang frei abrufbar)
- D. Hofmann, G. Preuss, C. Mätzler: Evidence for biological shaping of hair ice. Biogeosciences Discussion, 12, 2015, 5293–5332.
Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]Commons: Hoeräis – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- Geheimnisvolles Haareis, SRF-Reportage mam Christian Mätzler, 4:49 min (deels op Schwizerdütsch)
Referenzen
[Quelltext änneren]- ↑ Gerhart Wagner, Christian Mätzler: Haareis auf morschem Laubholz als biophysikalisches Phänomen. Forschungsbericht Nr. 2008-05-MW. Institut für Angewandte Physik. Universität Bern. 6. September 2008. S. 1–31.