Quelltext vun der Säit Pafemillen weisen

{{Infobox Uertschaft Lëtzebuerg
 | Numm = Pafemillen<br>''Fünfbrunnen ''
 | Bild =Pafemillen Auschwitz Monument w2.jpg
 | Bildtext =
 | Numm (Franséisch) = Cinqfontaines 
 | Numm (Däitsch) = Fünfbrunnen
 | Land = [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]]
 | Kanton = {{Kanton Klierf}}
 | Gemeng = {{Wëntger}}<br>{{Ëlwen}}
 | Buergermeeschter = {{Buergermeeschter Wëntger}}<br>{{Buergermeeschter Ëlwen}}
 | Awunner = 15
 | Awunnerdatum = 06.02.2008
 | Fläch =
 | Koordinaten = {{coor dms|50|06|29|N|06|00|25|O}}
 }}
{| {{prettytable-R}} 
| background: #ffdead;" | [[Fichier:Pafemillen Plack.jpg|thumb|center|Erënnerungsplack op der Pafemillen]]
|-
| [[Fichier:Pafemillen Dortoirs.JPG|thumb|center|Chalet Léon Dehon, Dortoiren a Refectoir]]
|-
| [[Fichier:Pafemillen Klouschter.JPG|thumb|center|D'Klouschter vun hanne gesinn]]
|}
D''''Pafemillen''' (lokal: '''Fünfbrunnen'''<ref>{{Citation|url=https://www.cpll.lu/letzebuerger-uertsnimm/|titel=Lëscht vun den Uertschaften a Lieu-diten zu Lëtzebuerg|bezochtdatum=14.06.2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=CPLL - Conseil permanent de la langue luxembourgeoise|taal=|archivedate=2020-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200811042027/https://www.cpll.lu/letzebuerger-uertsnimm/}}</ref>) ass e [[Lieu-dit]] an de Gemengen [[Gemeng Ëlwen|Ëlwen]] a [[Gemeng Wëntger|Wëntger]] a besteet aus dem [[Klouschter]] vun den [[Häerz-Jesu Pateren]] an dem Chalet ''[[Léon Dehon]]'' direkt niewendrun. Déi Gebaier stinn all um Territoire vun der Gemeng Wëntger laanscht d'[[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen]].

Tëschent Oktober [[1941]] an Abrëll [[1943]] goufe 674 [[Juddentum zu Lëtzebuerg|Judden aus Lëtzebuerg]] vu ''Fünfbrunnen'' an den däitsch-polnesche [[Ghetto]] [[Lodz]] (Litzmannstadt), op [[Terezin]] an an d'[[Vernichtungslager]] op [[KZ Auschwitz|Auschwitz-Birkenau]] deportéiert. Dëst ass an aacht verschiddene Convoie geschitt.

D'Gebaier vun der Pafemille sinn zanter dem 8. Januar 2021 [[Lëscht vun den nationale Monumenter an der Gemeng Wëntger|als nationaalt Monument klasséiert]].<ref>{{INPA-SW}}</ref>

==Millen==
Den Numm geet zeréck op eng Millen.

{{Méi Info 1|Fënnefbuerer Millen}}

== Klouschter ==
D'Klouschter ass am Joer 1903 vun däitschen Häerz-Jesu-Patere gebaut ginn, an huet sou zu der däitscher Uerdensprovënz gehéiert.

=== ''"Jüdisches Altersheim Fünfbrunnen"'' ===

De 4. Mäerz 1941 gouf d'Klouschter vum [[Lëtzebuerg am Zweete Weltkrich|däitschen Okkupant]] opgeléist. D'Pateren an d'Novizen, an der Majoritéit Däitscher, goufen heemgeschéckt. Et blouwe just eng kuerz Zäit nach acht Bridder do, déi dunn eleng déi ufalend Aarbechten am Klouschter an um ugeschlossene Bauerewiesen hu misse maachen. Zu gläicher Zäit gëtt e "kommissaresche Verwalter" agesat, e gewësse Bantz vun [[Dikrech]], deen allgemeng als Nazi bekannt war.

Am Juli 1941 huet d'[[Gestapo]] bestëmmt, fir am opgeléiste Klouschter, dat entleeën, mä direkt op der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen]] läit, e jiddescht "[[Altersheem]]" anzeriichten. A Wierklechkeet sollten d'Gebaier awer als Tëschestatioun fir de Weidertransport a sougenannt ''Vernichtungslager'' déngen. Vum 11. August 1941 u goufe sou an deem Internéierungscamp eng 300 jiddesch Persoune konzentréiert, net nëmmen al a krank Leit, mä och Kanner. <!--Déi genee Zuel muss nach gepréift ginn--->

De 16. Oktober 1941 war den éischten Transport, de sougenannte "Luxemburger Transport"<ref>De ''Sonderzug Da 3'' vun der Däitscher Reichsbunn, huet d'Stater Gare de 16. Oktober 1941 mat 323 jiddeschen Awunner verlooss. Zu Tréier koumen nach 189 Judden aus deem Raum dobäi. Den 18. Oktober si se géint Mëtteg am Ghetto ukomm. Dee ''Sonderzug'' huet aus 3. Klass Wegmann-Voiture bestanen, d'Deportéiert hunn d'Billjeeë misse selwer bezuelen.</ref> an de [[Ghetto]] vu [[Litzmanstadt]] (Łódź). Am Abrëll 1942, am Juli 1943 an am Abrëll 1943 gouf et weider Transporter vun der Pafemillen a Richtung [[Belsen]], [[Sobibor]], [[Majdanek]] an [[Theresienstadt]].

Vum leschten Transport, am Juni 1943 mat 11 Persounen, kënnt een Deel op Theresienstadt, en anere mat kranke Leit aus der ''Santé'' vun Ettelbréck, direkt op Auschwitz. Zwee vun deenen hunn iwwerlieft.

===Duerno===
Um Enn vum [[Zweete Weltkrich]] an nach kuerz duerno war d'Klouschter eng Zäit e Spidol fir amerikanesch Zaldoten.

Duerno huet déi belsch-lëtzebuergesch Uerdensprovënz vun de Pateren d'Klouschter iwwerholl.

Haut gi Retraiten do gehalen. Et sinn och vill Studenten, déi d'Rou vum Klouschter benotzen, an do fir hir Exame léieren.

An der Klouschterkapell ass all Joer am Kader vum [[De Klenge Maarnicher Festival|Klenge Maarnicher Festival]] e Gedenkconcert fir d'Affer vun der [[Shoah]].

{{update}}

== Monument ==
Als Erënnerung un d'Roll, déi d'Gebai an der [[Shoah zu Lëtzebuerg]] gespillt huet, gouf am Juli [[1969]] e Monument ageweit, dat vum [[Lucien Wercollier]] entworf gi war, an dat un déi vun do verschleefte Judde sollt erënneren.

Déi fënnef Bléck aus rosaem Granit, sollen e gekrëmmte Mënsch duerstellen. Se kommen aus dem Steebroch vum fréiere [[KZ Natzweiler-Struthof]] am [[Elsass]]. Dragravéiert sinn déi hebräesch Buschtawen (vun uewen no ënnen): ''taw'' (ת), ''nun'' (נ), ''sade'' (צ), ''beth'' (ב) an ''he'' (ה). Se sti fir d'Ufanksbuschtawe vun de Wierder vun engem hebräesche Saz, deen op Lëtzebuergesch heescht "Seng Séil soll verbonne si mat dem Bond vum éiwege Liewen".

Den [[3. Juli]] [[2005]] war beim Monument eng Erënnerungsfeier un d'[[Shoah zu Lëtzebuerg]] mat Aweiung vun engem Informatiounspanneau. Dorop ass ze liesen: ''1940-1945. Pour avoir été Juifs, 700 hommes et femmes furent déportés d'ici au camp d'extermination d'Auschwitz par l'occupant nazi. Seuls quelques-uns en revinrent. Que ce martyre reste gravé dans vos mémoires et vous inspire la fraternité et la paix.''

==Literatur==
*Schulz, Jürgen Michael, 2008. ''Fünfbrunnen''. In: ''Lieux de mémoire au Luxembourg. Erinnerungsorte in Luxemburg''. 2. Editioun, S. 203-208. S. Kmec, B. Majerus, M. Margue, P. Peporte, éditeurs. éditions saint-paul, Lëtzebuerg. ISBN 978-2-87963-705-1
*Cames, Sarah, 2020. ''Angst vor der Fahrt nach Polen'' am [[Luxemburger Wort]] vum 24. Januar 2020, S. 6

==Kuckt och ==
* [[Fënnefbuerer Millen]]
* [[:Kategorie:Kléischter an Abteien zu Lëtzebuerg|Kléischter zu Lëtzebuerg]]
* [[Holocaust zu Lëtzebuerg]]
{{Kuckt Muséeën 2. Weltkrich}}
{{Kuckt och Lëschte Lëtzebuerg}}

== Um Spaweck ==
{{Commonscat|Cinqfontaines|{{PAGENAME}}}}

[[Fichier:Pafemillen Panorama.jpg|thumb|center|700px|D'Pafemillen - 7. Mee 2008]]
{{Clr}}

{{Referenzen an Notten}}

[[Kategorie:Kléischter an Abteien zu Lëtzebuerg]]
[[Kategorie:Häff a Lieu-diten zu Lëtzebuerg]]
[[Kategorie:Commemoratiounsplaze vum Zweete Weltkrich zu Lëtzebuerg]]
[[Kategorie:Juddentum zu Lëtzebuerg]]
[[Kategorie:National Monumenter a Landschaften zu Lëtzebuerg]]