Tektit
Tektitten (vum Griicheschen tektos - geschmollt) si bis zu e puer Zentimeter grouss Glasobjeten, déi zwar en ierdeschen Urspronk hunn, awer duerch den Aschlag vu grousse Meteoritten op der Äerduewerfläch entstane sinn.
Duerch den Aschlag gëtt ierdescht Material geschmollt a bis zu e puer honnert Kilometer fortgeschleidert, woubäi et zu Glas erstarrt. Tektitte si schwaarz oder gréngelzeg duerchsiichteg. D'Form variéiert vun aerodynamesch ronn, scheiwen-, drëps- oder hantelfërmeg bis onreegelméisseg.
Duerch d'Aart a Weis wéi s'entstinn, sinn d'Plaze wou Tektitte fonnt ginn, mat Aschlagkrateren associéiert. Sou ginn Tektitten déi an Tschechien fonnt ginn "Moldavitte" genannt, a mat dem Nördlinger Ries a Verbindung bruecht.
Bis elo si weltwäit eréischt véier Streefelder bekannt, wouvun der vun dräi hiren Urspronkskrater bekannt ass.
E puer Typpe vun Tektitten, gruppéiert no de véier bekannten ënnerschiddleche Streefelder:
- Europäescht Streefeld
- Nördlinger Ries, Däitschland, e ronn 14,6 Millioune Joer alen Aschlagkrater, dee wärend dem Ries-Evenement entstoung.
- Moldavitten (Tschechien, gréngelzeg)
- Australasiatescht Streefeld
- Obwuel dëst Streefeld eendeiteg dat gréisst ass a ronn 10 % vun der Äerduewerfläch bedeckt, konnt bis elo nach kee Krater nogewise ginn. De Krater ass warscheinlech um Mieresbuedem a gouf vu méi jonken Oflagerungen iwwerdeckt. Den Alter vun den Tektitte gouf op ronn 0,7 Ma bestëmmt.
- Australitten (Australien, donkel, meeschtens schwaarz)
- Indochinitten (Südostasien, donkel, meeschtens schwaarz)
- Chinitten (China, schwaarz)
- Nordamerikanescht Streefeld
- Chesapeake-Bay-Krater, USA, Alter: 34 Ma. Obschonn d'Bediasitten zanter en ettleche Joerzéngte bekannt sinn, gouf de Krater deen dozou gehéiert eréischt 1990 erkannt, well e gréisstendeels ënner dem Mier läit a vollstänneg vu Sedimente bedeckt gouf.
- Bediasitten (USA, Texas, schwaarz)
- Georgiaitten (USA, Georgia, gréngelzeg)
- Côte d'Ivoire
- Lake Bosumtwi-Krater, Ghana, Alter: 1 Ma
- Ivoritten (Côte d'Ivoire, schwaarz)
Sou wéi den Obsidian goufen och Tektitte schonn virun en ettleche Joerdausende fir Gebrauchsgéigestänn, als Bijou a fir kultesch Zwecker gebraucht. Duerch Meteorittenaschléi ginn och sougenannt Impaktglieser produzéiert. Am Géigesaz zu den Tektitte gi se net ewechgeschleidert, mä bleiwen an der Géigend vum Krater.
Kuckt och[änneren | Quelltext änneren]
Literatur[änneren | Quelltext änneren]
- H. Faul: Tektites are terrestrial. Science, Band 152, S. 1341-1345, 1966.
- Guy Heinen: Tektite - Zeugen kosmischer Katastrophen, Eegeverlag, Luxemburg, 1997. Online-Fassung
- Johannes Baier: Zur Herkunft und Bedeutung der Ries-Auswurfprodukte für den Impakt-Mechanismus. - Jber. Mitt. oberrhein. geol. Ver., N. F. 91, 9-29, 2009.
Um Spaweck[änneren | Quelltext änneren]
| Commons: Tektites – Biller, Videoen oder Audiodateien |
