Op den Inhalt sprangen

Meenungsfräiheet

Vu Wikipedia

D'Meenungsfräiheet ass e fundamentaalt Mënscherecht an e wesentleche Bestanddeel vun demokratesche Gesellschaften. Si ëmfaasst d'Recht vum Eenzelen, seng Meenungen an Usiichte fräi auszedrécken, ze verbreeden an z'empfänken, ouni dobäi Forme vu staatlecher Zensur oder Repressioun ausgesat ze sinn. Dëst Recht ass a villen internationalen Ofkommessen an och an nationale Verfassunge verankert.

D'Meenungsfräiheet erstreckt sech op verschidden Ausdrocksformen, dorënner geschwaten a geschriwwe Sprooch, kënschtleresch Duerstellungen[1][2] an digital Kommunikatioun. Si ass enk mat der Pressefräiheet an der Informatiounsfräiheet verbonnen an ass eng wichteg Grondlag fir d'ëffentlech Diskussioun, fir politesch Bedeelegung a gesellschaftleche Fortschrëtt.

Iwwer den Ënnerscheed tëscht Tatsaachen a Meenungen

[änneren | Quelltext änneren]

Eng Tatsaachebehaaptung ass net dat selwecht wéi eng Meenung. Et ka nëmme vun enger Tatsaachebehaaptung riets goen, wann den Inhalt sech beleeë léisst. D'Ausso "D´Musel leeft vu Waasserbëlleg Richtung Schengen" léisst sech net beweisen (well et an der Realitéit ëmgekéiert ass), an ass deemno och keng Tatsaach.

Meenunge sinn duerch Subjektivitéit gekennzeechent. Wann eng Persoun seet "Ech fanne Waasserbëlleg méi schéi wéi Schengen", dann ass dat där Persoun hir Meenung, déi een deele kann oder och net[3].

Meenungsfräiheet zu Lëtzebuerg a seng Limitten

[änneren | Quelltext änneren]

Allerdéngs ass d'Meenungsfräiheet an deene meeschte Rechtssystemer net absolut; si kann duerch Gesetzer ageschränkt ginn, déi beispillsweis Diffamatioun, Haassried oder d'Verbreedung vu falschen Informatioune verbidden. An der Lëtzebuerger Verfassung ass d'Meenungsfräiheet generell gereegelt duerch den Artikel 23[4], woubäi awer och aner Artikelen (cf. Art. 15 (5) bei Kanner, Art. 84 bei Deputéierten, Art. 94 bei Membere vun der Regierung) dëst Thema beréieren:

Art. 23
La liberté de manifester ses opinions et la liberté de la presse sont garanties, hormis les infractions commises à l'occasion de l'exercice de ces libertés.
La censure ne peut pas être établie.

Déi méiglech Aschränkungen zu Lëtzebuerg vun der Meenungsfräiheet ergi sech aus dem Artikel 10 vun der Mënscherechtsdeklaratioun, déi nom Zweete Weltkrich[5] vun de Vereenten Natiounen opgestallt gouf an där Lëtzebuerg sech ugeschloss huet[6]: wann et ëm d'national Sécherheet, ëm d'Erhale vum Land als Territoire, ëm d'ëffentlech Sécherheet, ëm d'Oprechterhale vun der ëffentlecher Uerdnung, ëm d'Bekämpfe vu Verbriechen, ëm de Schutz vun der Gesondheet oder der Moral, ëm de Schutz vum Ruff oder de Rechter vu Persounen, a weider, wann et fir ze verhënneren ass, datt vertraulech Informatioune verbreet ginn, a schlussendlech, wann et gëllt ze garantéieren, datt d'Onparteilechkeet an d'Autoritéit vun der Justiz erhale bleiwen, da sinn Aschränkunge vun der Meenungsfräiheet ubruecht, déi dann duerch Gesetzer musse geholl ginn.

Zu Lëtzebuerg ass et ënner anerem verbueden Genoziden ze verharmlosen oder d'Negatioun dovun ze bedreiwen, dorënner fällt och d'Leegnen vum Holocaust[7][8].

Besonnesche Schutz vu Persounen

[änneren | Quelltext änneren]

Bedroungen ze formuléieren a mat Behaaptungen eng Persoun ze diffaméieren, fir nëmmen déi Beispiller ze nennen, si Verstéiss géint Gesetzer a stellen domat Strofdoten duer.

D'Verbreedung vun Haas (englesch "Hate Speech", franséisch "incitation à la haine") fällt zu Lëtzebuerg ënner d'Bestëmmungen vum Code pénal, a gëtt ofgedeckt vun den Artikelen 442-2 (obsessivt Nostellen), 443 bis 452 (ëffentlech Beleidegungen an Diffamation) an 454 bis 457-4 (Kapitel VI iwwer Rassismus, Revisionismus an aner Diskriminatiounen)[9].

Generell si Persounen besonnesch geschützt am Zesummenhank mat der Meenungsfräiheet, woubäi d'Intimsphär, d'Privatsphär an d'Ëffentlechkeet ënnerschiddlech bewäert ginn[10].

Meenungsfräiheet an der Online-Welt

[änneren | Quelltext änneren]

An der haiteger, digitaliséierter Welt, steet d'Meenungsfräiheet virun neien Erausfuerderungen an Debatten. Déi massiv Verbreedung vun Desinformatioun an Haassried op sozialen Netzwierker huet zu Diskussiounen iwwer d'Grenze vun der fräier Äusserung vu Meenungen am Internet gefouert.

Op där aner Säit bidden digital Plattformen nei Méiglechkeete fir de weltwäiten Austausch vun Iddien an d'Mobiliséierung vu Biergerinitiativen. De Schutz an d'verantwortungsvollt Ausübe vun der Meenungsfräiheet bleiwen zentral Themen an der gesellschaftlecher a politescher Diskussioun vum jonken 21. Joerhonnert.[11][12]

Op Online-Plattforme gëtt et eng Responsabilitéit vun de Bedreiwer, fir ze moderéieren[12]. D'Moderatioun besteet doranner, d'Inhalter vun enger Plattform z'iwwerwaachen, a problematesch Inhalter (Illegales oder Verstéiss géint spezifesch Notzerreegelen vun der Plattform) ze läschen, an ënner Ëmstänn den Auteur ze spären. Dës Moderatioun, déi am Prinzip op d'Oprechterhale vun de gesetzlechen Aschränkunge vun der Meenungsfräiheet begrenzt ass, ass ausdrécklech net mat Zensur ze verwiesselen. Ëmgekéiert bedeit d'Feele vun enger Moderatioun op enger Plattform, dat d'Inhalter déi do ze fanne sinn, jee nodeem, strofbar kéinte sinn: et gëtt deemno och eng Eegeresponsabilitéit vun de Leit, déi um Internet Informatioune weiderverbreeden oder dozou bäidroen[13].

Et gëtt wéinst e puer Grënn weltwäit keng eenheetlech Standarde fir Moderatioun vun Inhalter um Internet. D'Bedreiwer vu Plattformen, déi weltwäit opruffbar sinn, hunn hire Sëtz meeschtens am Ausland a sinn do anere Gesetzer ënnerworf. Déiselwecht Bedreiwer kënne méi oder manner beméit sinn, Moderatioun op hire Plattformen ëmzesetzen. Méiglecherweis leeën si Gesetzer och ënnerschiddlech aus, wann se Moderatioun praktizéieren[14]. Meenungsäusserungen um Internet wieren, well déi grouss Plattformen (Facebook, X, Instagram asw.) aus de Vereenegte Staate kommen, net méiglech ouni den Communications Decency Act, och bekannt als Section 230: dës Reegelung betrëfft d'Haftung vun de Plattformbedreiwer fir Inhalter vun hiren Benotzer[15].

Bewosst Falschmeldungen

[änneren | Quelltext änneren]

Falschmeldungen, oft och als "Fake news" (englesch) bezeechent, sinn u sech näischt Neies. Allerdéngs kruten se duerch d'Méiglechkeeten se um Internet séier a wäit ze verbreeden e ganz neie Stellewäert a stelle Gesellschaft a Politik virun eng grouss Erausfuerderung[16][17]. Eng Moderatioun ass praktesch quasi net méi méiglech.

Bestëmmten Tatsaachebehaaptungen kënnen, och wann se noweislech falsch sinn oder express wesentlech Informatiounen ewechloossen, heiansdo awer net illegal sinn. Wann esou Behaaptunge bewosst verbreet ginn, beispillsweis aus politesche Grënn, da geet et ganz heefeg ëm d'Verbreeden vun Desinformatioun oder och ëm Haassried. Ginn d'Auteuren vun esou Falschmeldungen argumentativ widderluecht, rieden se sech oft mam Schäinargument[9] vun der Meenungsfräiheet eraus.

Zesummefaassung an Ausbléck

[änneren | Quelltext änneren]

Meenungen an Tatsaachen si net dat selwecht. Meenungen, déi ëffentlech geäussert ginn, kënnen ënner Ëmstänn géint Gesetzer verstoussen; wa Leit sech an deem Fall beschwéieren datt "een haut net méi alles soe kann", da läit dat méiglecherweis dorunner dat hir Aussoe virun den Zäite vu Soziale Medien och scho problematesch waren, mee datt et just kengem opgefall ass deen dorobber hin aktiv gi wier (Widdersproch, Moderatioun oder Klo virum Geriicht). Dobäi kënnt och eng gesellschaftlech Entwécklung, déi mëscht datt d'Leit eng Tendenz hunn, vill méi genee ze liese wie wat gesot oder geschriwwen huet: wann d'Grenz tëscht Tatsaachenbehaptung a Meenung net eendeiteg ass, kann et zu Problemer kommen.

An der Online-Welt ass am Ament net kloer a wéi eng Richtung d'Entwécklung geet: wäert et méi oder manner Reguléierung ginn, dëst och besonnesch am Hibléck op den Asaz vu kënschtlecher Intelligenz? Mat K.I. kann een haut schonn theoretesch jidder Eenzelnem seng perséinlech Filterblos baue[18], wou deem seng Meenung ëmmer bestätegt a verstärkt gëtt[19]; dëst ass eng ganz grouss Gefor fir d'Demokratie, well esou Filterblosen eng staark Beafflossung vun der Meenung duerstellen. Eng fräi Meenungsbildung setzt viraus, dat een all wesentlech Informatiounen (Tatsaachen) zu engem Thema kann zur Kenntnis huelen, a net just eng tendenziéis Auswiel dovunner.

Referenzen an Notten

[Quelltext änneren]
  1. (lb)Aulner, François, Face-à-face - Fred Keup vs Serge Tonnar: Fakten, Meenung oder Interpretatioun. rtl.lu (20.11.2024). Gekuckt de(n) 20. November 2024.
  2. (de)Molitor, Simone, Fred Keup und Serge Tonnar liefern sich Schlagabtausch. Wort.lu (20. November 2024). Gekuckt de(n) 20. November 2024.
  3. (de)Unwahre Tatsachenbehauptung und Schmähkritik. Schutz der persönlichen Ehre vor rechtswidrigen Äußerungen. WBS.LEGAL Rechtsanwaltsgesellschaft mbH & Co. KG (2024). Gekuckt de(n) 16. November 2024.
  4. (fr)Constitution du Grand-Duché de Luxembourg, version consolidée applicable au 01/07/2023. Etat du Luxembourg (01. Juli 2023). Gekuckt de(n) 15. November 2024.
  5. Haassried hat am Drëtte Räich d'Grondlag geluecht, fir d'Entmënschlechung an d'Verfollege vu Minoritéite, besonnesch Judden, andeems duerch systematesch Propaganda an Hetz an de Medien, d'Akzeptanz fir d'Diskriminéierung - an a leschter Konsequenz och fir den Holocaust - geschafe gi war.
  6. (fr)Loi du 29 août 1953 portant approbation de la Convention de sauvegarde des droits de l’homme et des libertés fondamentales, signée à Rome, le 4 novembre 1950, et du Protocole additionnel, signé à Paris, le 20 mars 1952.. Etat du Luxembourg (29. August 1953). Gekuckt de(n) 15. November 2024.
  7. (lb)Revisiounismus: Mann wéint Minimiséiere vum Holocaust viru Geriicht. rtl.lu (16. Februar 2024). Gekuckt de(n) 21. November 2024.
  8. (lb)Koenig, Thomas, Negationismus: Wéi wäit musse mir eis beschränken, fir fräi ze sinn?. 100komma7.lu (26. Februar 2019). Gekuckt de(n) 21. November 2024.
  9. 9,0 9,1 (de)BEE Secure, "Hate Speech" und das Gesetz. BEE Secure (Juni 2017). Gekuckt de(n) 16. November 2024.
  10. (de)Autorenteam iRights.Lab, Das Sphärenmodell zur Bemessung von Persönlichkeitsrechtsverletzungen. Bundeszentrale für politische Bildung (17. Mäerz 2017). Gekuckt de(n) 17. November 2024.
  11. (fr)Montaigu, Geneviève, Les fake news inquiètent à la veille des élections. Le Quotidien (10. Dezember 2022). Gekuckt de(n) 15. November 2024.
  12. 12,0 12,1 (lb)Goerens, Annick, Dir hutt d'Wuert: Geet Iech d'Meenungsfräiheet hautdesdaags net wäit genuch oder ze wäit?. RTL.lu (15. November 2024). Gekuckt de(n) 15. November 2024.
  13. (de)Fake News: Wenn von der Wahrheit kein Körnchen übrig bleibt. anwalt.org (16. August 2024). Gekuckt de(n) 16. November 2024.
  14. (de)Weissenburger, Peter, Section 230 – Haftung Sozialer Medien. Dürfen sich Twitter & Co. selbst regulieren?. deutschlandfunk.de (25. Mee 2021). Gekuckt de(n) 16. November 2024.
  15. (en)47 U.S.C. § 230. Electronic Frontier Foundation. Gekuckt de(n) 16. November 2024.
  16. (de)Der Umgang mit Fake-News. Rechtslage und Reformansätze. Deutscher Bundestag, Wissenschaftliche Dienste (2016). Gekuckt de(n) 16. November 2024.
  17. (de)Fake-News. Definition und Rechtslage. Deutscher Bundestag, Wissenschaftliche Dienste (2017). Gekuckt de(n) 16. November 2026.
  18. Harari, Yuval Noah (2024). Nexus: A Brief History of Information Networks from the Stone Age to AI. New York: Random House. ISBN 9780593467169.
  19. (en)Collier, Kevin, An AI-powered bot army on X spread pro-Trump and pro-GOP propaganda, research shows. NBC News (16. Oktober 2024). Gekuckt de(n) 17. November 2024.