Perm (Stad)

Perm
Perm
Land	Russland
Federatiounskrees	Wolga
Status	Regioun
Regioun	Perm
Gegrënnt	1723
Awunner	1.027.518 (1. Januar 2025)
Fläch	798
Koordinaten	58°0'50"N, 56°14'56"O
Zäitzon	UTC+5
Telefonszon	342
Postcode	614000–614999
Websäit	http://www.gorodperm.ru/

Dësen Artikel beschäftegt sech mat der russescher Stad Perm. Fir aner Bedeitunge vum Begrëff, kuckt wgl. Perm.

Perm (Пермь) ass d'Haaptstad vun der Regioun Perm a Russland. Si läit westlech kuerz virum Ural, um Floss Kama souwéi un der Transsibirescher Eisebunn. Et huet bal eng Millioun Awunner.

Geschicht

De Wassili Tatischtschew, dee vum Zar Péiter de Groussen geschéckt gouf fir Uralgéigend z'entwéckelen, huet Perm 1723 gegrënnt, grad wéi och eng aner Grousstad an där Géigend, Jekaterinburg. D'Gebitt vu Perm huet sech ugebueden, well do Kofferäerz fonnt gouf an et eng gënschteg Lag huet fir den Export vu Wueren.

Den Numm kënnt aus der Finnescher oder Wepsescher^[Quell?] Sprooch a bezeechent ursprénglech de ganze Landstreech als "Perämaa", wat "Fäert Land" bedeit. Well de Geolog Murchison an der Permer Regioun als éischte Gestengsschichten aus der leschter Period vum Äerdaltertum fonnt huet, huet en déi Period och "Perm" genannt.

1780 krut Perm d'Stadrecht a gouf ee Joer drop d'Haaptstad vum spéidere Gouvernement Perm.

Perm huet sech duerno gutt entwéckelt, zënter Enn vum 18. Jh. als Haaptsëtz vum uralesche Biergbau an zënter Mëtt vum 19. Jh. als bedeitensten Handelszentrum vum Ural. Dat gouf méiglech wéinst der gudder Verkéiersinfrastruktur, mat der Schëfffaart iwwer d'Kama, der Lag op der éischter grousser West-Ost-Achs, dem Sibireschen Trakt, a spéider als Gare vun der Eisebunnsverbindung tëscht dem Westen an dem Osten. Sou gouf Perm als Paart an den Ural an a Sibirien bezeechent.

Am 20. Jh. huet Perm sech zu engem Industriezentrum entwéckelt, virun allem vun der Schwéierindustrie.

Nom Ausbroch vum russesche Biergerkrich hunn déi béid Säiten no Perm geglëscht wéinst senge Munitiounsfabrécken. De 25. Dezember 1918 huet d'sibiresch Wäiss Arméi Perm eruewert, mä den 1. Juli 1919 gouf d'Stad vun der bolschewistescher Rouder Arméi zeréckeruewert.

Nodeems 1938 d'Nopeschstad Molotow als neie Staddeel Motowilicha dozoukoum, huet déi ganz Stad sech tëscht 1940 an 1957 Molotow genannt (Молотов, nom Wjatscheslaw Molotow).

Am Zweete Weltkrich war d'Stad e wichtegen Zentrum fir d'Artillerieproduktioun. Och herno waren d'Rëschtungsbetriber weider wichteg, sou datt Perm wärend dem ganze Kale Krich bis 1991 eng fir Auslänner verbuede Stad war. De Passage mat der Transsibirescher Eisebunn war awer méiglech.

Nom Enn vun der Sowjetunioun ass Perm relativ gutt duerch d'1990er Jore komm, a konnt seng Positioun als Industriezentrum souguer liicht ausbauen. D'Bevëlkerungszuel war zwar vun 1989 bis 2009 réckleefeg (vun 1.090.944 erof op 985.794), mä huet duerno nees zougeholl an ass rëm iwwer eng Millioun geklommen (2016 louch se bei 1.041.876).

Stadbezierker (Rajonen)

D'Stad ass administrativ a siwe Bezierker ënnerdeelt.

Rajon	Russeschen Numm	Ofleedung	Awunner 1. Januar 2004	Awunner 1. Januar 2009
Dserjinski	Дзержинский район	Feliks Dserjinski	152.500	149.559
Industrialny	Индустриальный район	Industrialiséirung vun der Sowjetunioun	159.700	160.403
Kirowski	Кировский район	Sergei Kirow	123.105	125.338
Leninski	Ленинский район	Wladimir Lenin	56.400	50.670
Motowilichinski	Мотовилихинский район	Floss Motowilicha, Niewefloss vun der Kama	176.000	179.117
Ordjonikidsewski	Орджоникидзевский район	Grigori Ordjonikidse	111.300	112.274
Swerdlowski	Свердловский район	Jakow Swerdlow	212.600	210.666

Ekonomie

Perm ass haut e wichtegen Industriezentrum, dee méi produzéiert wéi aner souguer méi grouss Stied am Ural, wéi Jekaterinburg, Tscheljabinsk an Ufa. Haaptberäicher si Fligerturbinen (Perm Engine an Awiadwigatel), Pëtrol a Gas Raffinerien (Lukoil), Maschinnebau, Motorseeën, Chimie, Holzveraarbechtung (och fir Pabeier), elektresch Kabelen (KamKabel) an Elektronik. Um Gebitt vu Perm läit och d'hydroelektresch Zentral vun der Kama (Камская ГЭС).