Kryosphär

Kaarte vun der Kryosphär vun der Äerd

D'Kryosphär (Algriichesch: κρύος kryos‚ ‚Frascht‘) ass dat ganzt Virkommen vum festen Waasser (Äis) op engem Himmelskierper. Wéinst der klenger Dicht vum Äis ass et an der Reegel no bei der Uewerfläch vum Himmelskierper a kann zudeem selwer entweeder Deeler vun der Uewerfläch oder souguer déi ganz Uewerfläch bilden.

Kryosphär vun der Äerd

D'Kryosphär vun der Äerd ëmfaasst:

• Mieräis a Schelfäis
• Landäis a Gletscher
• Äis an Permafrostbuedem an Äishöhlen
• Äiskristalle a Wolleken souwéi Schnéi an Äisdecken op Bannegewaasser als generell resp. joreszäitlech staark verännerlech Komponenten

Si ass Deel vun der Hydrosphär a wéi déi en Deel vum Sphäresystem vun der Äerd. D'Kryosphär vun der Äerd huet grouss Bedeitung fir d'Klimasystem, well d'Äis reflektéiert wéinst sengem héije Réckstralverméigen (Albedo) eng grouss Mass déi vun der Sonn ausgoender Stralung, aschléisslech der Wiermestralung, un de Weltraum. Ausdeenung a Réckzuch vu kontinentalen Äisschëlden an Mieräisflächen hunn dofir Réckkopplungseffekter op dem Ofhuele resp. dem Eropklamme vun der duerchschnëttlecher Welttemperatur.

Aner Himmelskierper

No der hei duergestallter Virstellung vum Opbau vum Jupitermound Ganymed besteet seng Kryosphär aus ettlech grousse Schichten an huet vill Undeel um ganze Volumen vum Himmelskierper.

Wärend d'Kryosphär op der Äerd nëmmen en extreem klengen Deel vum ganze Planéitevolumen huet, ass deen Deel bei zolitten Objeten am bausse Sonnesystem bedeitend méi grouss.

An der Déift vu sou Äismounde läit d'Äis warscheinlech a sougenannte Héichdrockmodifikatioune vir, déi jee eng aner Kristallstruktur an eng méi héich Dicht hunn, wéi "normaalt" Äis.

Kuckt och

Portal Astronomie

• Waasseräisvirkommen am Universum

Um Spaweck

• All About the Cryosphere. Websäit vum National Snow and Ice Datacenter (NSIDC) vun den USA iwwer d'Kryosphär vun der Äerd.