Marsmeteorit
E Marsmeteorit ass Gestengs dat sech um Mars gebilt huet an duerno bei engem Impakt vun engem Asteroid oder Koméit vum Mars fortgeschleidert gouf an op der Äerd gelant ass. Vun den iwwer 61.000 Meteoritten, déi bis elo op der Äerd fonnt goufen, goufen der bis 2014, 132 als Marsgestengs identifizéiert.[1] De 17. Oktober 2013 huet d'Nasa bekannt ginn, datt op Basis vun Analysen déi de Marsrover Curiosity gemaach huet, verschidde Meteoritten déi op der Äerd fonnt goufen, a vun deene wéinst hirer elementarer an isotopescher Zusummesetzung ugeholl gouf datt se vum Mars kéimen, tatsächlech vun do sinn.[2]
Marsmeteoritte sinn Achondritten, déi no den dräi Ënnergruppen (Shergottitten, Nakhlitten an Chassignitten) SNC-Meteoritte genannt ginn. Obschonn den éischten SNC-Meteorit am Joer 1815 a Frankräich zu Chassigny fonnt gouf, hunn déi meescht Meteorittefuerscher eréischt zanter Ufank vun den 1980er Joren d'Ofstamung vum Mars unerkannt. Allerdéngs ass deen Urspronk net ganz sou eendeiteg geséchert wéi déi vum Moundmeteorit, well nach kee Marsgestengs fir e Verglach virläit.
Ofstamung[änneren | Quelltext änneren]
Marsmeteoritten entstinn duerch grouss Asteroidenaschléi um Mars. Duerch d'Wucht vum Aschlag gëtt Marsgestengs an de Raum geschleidert. Verschidde fräigesat Gestengsstécker erreechen d'Äerd als Meteorit.[3]
Fuerschungsgeschicht[änneren | Quelltext änneren]
Schonn 1979 gouf argumentéiert, datt déi deemools bekannt SNC-Meteoritten, anescht wéi déi meescht aner Meteoritte sinn, an net vun Asteroide stame kënnen. De Kristallisatiounsalter vun dësen SNC-Meteoritte louch bei maximal 1,3 Milliarde Joer an se haten e vulkaneschen Urspronk. Asteroide sinn dogéint scho verhältnisméisseg kuerz nom Entstoe viru 4,5 Milliarde Joer erkaalt a weisen zanterhier kee Vulkanismus méi. Et gouf ugeholl, datt ausser der Äerd nëmmen de Mars an d'Venus a Fro kéimen, well déi virun 1,3 Milliarde Joer nach Vulkanismus gewisen haten; de Vulkanismus um Jupitermound Io war 1979 nach net bekannt.
De Gedanken, datt déi besote Meteoritte vum Mars stame kéinten, hat sech eréischt 1983 duerchgesat. An engem Artikel vum Wëssenschaftsmagazin Science[4] gouf deemools gewisen, datt d'Isotopenheefegkeet vun Argon a schockverglouste Glasaschlëss am Shergottit EETA79001 de Miessungen entspriechen, déi vun der Viking-Sond an der Atmosphär vum Mars gemaach goufen. Spéider gouf och d'Heefegkeet vun den aneren Eedelgase souwéi vu Kuelendioxid a Stéckstoff an dëse Glasaschlëss bestëmmt, déi och mat den Date vum Viking iwwereneegestëmmt hunn.
Bei weideren Ënnersich un SNC-Meteoritte goufen och e puer Widderspréch entdeckt, beispillsweis Xenon-Isotopenheefegkeeten am SNC-Meteorit Chassigny. Dobäi loosse sech déi duerch Bäimësche vun Edelgasen aus anere Quellen, z. B. aus dem Mars-Kär, erklären. Als weidert Indiz fir en Urspronk vum Mars gëtt dacks och déi staark Ausriichtung vun nolfërmege Kristallen a verschiddenen SNC-Meteoritte genannt. D'Ausriichtung kann duerch d'Existenz vun engem staarke Gravitatiounsfeld vun engem Kierper mat enger Gréisst vun op d'mannst dem Äerdmound wärend der Erstarrung vum Meteorittematerial aus dem Urspronksmagma erkläert ginn. Allerdéngs kéinten z. B. och Konvektiounsstréim vum Magma eng Ausriichtung vun de Kristalle bewierken. E weidert staarkt Indiz fir d'Marsoftaamung gouf vun der Opportunity-Missioun geliwwert, wou e Bounce Rock genannte Steen entdeckt an ënnersicht gouf, deem seng cheemesch Zesummesetzung de basaltesche Shergottitten, speziell dem EETA79001, gläicht.
Ënnersich[änneren | Quelltext änneren]
D'Marsmeteoritte gi sou ënnerdeelt:
- SNC-Meteoritte (Clan)
- Shergotitten (Grupp)
- Nakhlitten (Grupp)
- Chassignitten (Grupp)
- Orthopyroxenräich Marsmeteoritten (Nëmmen ALH 84001)
- Basaltbrekzië vum Mars (Nëmmen NWA 7034)
Diskussioun iwwer Liewensreschter[änneren | Quelltext änneren]
Am Joer 1996 haten den David S. McKay a seng Mataarbechter Strukturen am Marsmeteorit ALH 84001 fonnt, deen 1984 an der Antarktis fonnt gouf, déi si als Spuere vu fossille Bakteerie gedeit haten.[5] hir Argumenter fir Spuere vu fossillem Liewen an ALH 84001 goufen awer och kritesch kommentéiert:
- Strukturen op Elektronemikroskopfotoe goufen als fossiléiert Bakteerie gedeit. Et gëtt awer dogéintgehalen, datt déi Strukturen och Artefakte vun der benotzter Fototechnik si kéinten. Zudeem läit d'Gréisst vun de Strukturen nëmmen am Beräich vun e puer Nanometer, also vill méi kleng wéi gewéinlech ierdesch Bakteerien.
- Karbonataschlëss, déi Magnetitten an enger Form enthalen, wéi se op der Äerd vu Bakteerie produzéiert gëtt. Et ass bis elo nach net auszeschléissen, datt dës Magnetitte net och duerch netbiologesch Prozesser geformt konnte ginn.
- Polyzyklesch aromatesch Kuelewaasserstoffe (PAH, vum engl. Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) bannenzeg vun der Karbonate, déi beim Zerfall vu Bakteerie entstoe kënnen. Och hei ass et schwiereg ze weisen, datt et keng netbiologesch Prozesser gëtt, déi dat selwecht Muster vu PAHs ausléist, wéi et am ALH 84001 fonnt gouf.
D'These vum McKay a senge Matauteure gi bis haut kontrovers diskutéiert. Et goufen an der Tëschenzäit och an zwéi anere Marsmeteoritte, Shergotty an Nakhla, méiglech Reschter vu fréierem Liewe fonnt.
Kuckt och[änneren | Quelltext änneren]
Um Spaweck[änneren | Quelltext änneren]
Referenzen[Quelltext änneren]
- ↑ Meteoritical Bulletin Database
- ↑ NASA Rover Confirms Mars Origin of Some Meteorites Archivéiert op 2013-11-15. Gekuckt de(n) 2015-04-17.
- ↑ Rätsel um Herkunft der Marsmeteoriten gelöst
- ↑ Bogard D. D., Johnson P. (1983) Martian gases in an Antarctic meteorite. Science, 221, 651-654.
- ↑ McKay D.S., Gibson E.K.Jr., Thomas-Keprta K.L., Vali H., Romanek C.S., Clemett S.J., Chillier X.D.F., Maechling C.R., Zare R.N. (1996) Search for past life on Mars: Possible relic biogenic activity in martian meteorite ALH 84001. Science 273, 924-930.