Frequenzband

E Frequenzband bezeechent Frequenzberäicher, also Deelberäicher vum elektromagnéitesche Spektrum vun deene fir d'technesch Kommunikatioun benotzten elektromagnéitesche Wellen.

Opdeelungen no Frequenz, Wellelängt oder Benotzer sinn aktuell. International si verschidde Bezeechnunge vun de Frequenzbänner a Gebrauch, deenen hir Grenzen dacks eegemächteg nom aktuelle Erkenntnesstand an der Héichfrequenzphysik festgeluecht goufen. An enger neier Standardiséierung vum IEEE ginn d'Frequenzbänner systematesch no den ënnerschiddlechen Eegenschafte vun de Frequenze mat logarithmesch usteigender Bandgréisst agedeelt. Deelweis ginn awer an der Literatur nach traditionell Frequenzbandbezeechnunge benotzt, déi an den nofollgenden Tabelle spezifizéiert sinn.

Radiofrequenzen

Iwwersiicht

Frequenzbänner no Wellelängt
engl. Ofk.	englesch Bezeechnung	dt. Ofk.	lëtzebuergesch Bezeechnung	Frequenzberäich	Wellelängt	technesche Gebrauch
ELF	Extremely Low Frequency	NF	Nidderfrequenz	3–30 Hz	100–10 Mm	Schumann-Resonanz
SLF	Super Low Frequency	NF	Nidderfrequenz	30–300 Hz	10–1 Mm	Stroumnetz, (fréier) U-Boot-Kommunikatioun bis 300 m Déift
ULF	Ultra Low Frequency	NF	Nidderfrequenz	0,3–3 kHz	1000–100 km
VLF	Very Low Frequency	SLW	Nidderfrequenz, Längswell, Myriameterwell	3–30 kHz	100–10 km	U-Boot-Kommunikatioun bis 30 m Déift, Pulsaueren
LF	Low Frequency	LW	Laangwell, Kilometerwell	30–300 kHz	10–1 km	Laangwelleradio, Zäitzeechesender/Funkaueren, terrestresch Navigatioun, Amateurfunkdéngscht
MF	Medium Frequency	MW	Mëttelwell, Hektometerwell	0,3–3 MHz	1000–100 m	Mëttelwelleradio, deelweis Kuerzwelleradio, teelweis Grenzwelle, militäresche Fluchfunk (deelweis), Lawinenverschëttetensichinstrumente, Amateurfunkdéngscht
HF	High Frequency	KW	Kuerzwell, Dekameterwell	3–30 MHz	100–10 m	deelweis Kuerzwelleradio, deelweis Grenzwell, Amateurfunkdéngscht, RFID
VHF	Very High Frequency	UKW	Ultrakuerzwell, Meterwell	30–300 MHz	10–1 m	Funknavigatioun, Fluchfunk, UKW-Radio, DAB+, Televisioun, Radar, BOS-Funk, Amateurfunkdéngscht
UHF	Ultra High Frequency	µW	UHF-Frequenzband, Dezimeterwell	0,3–3 GHz	10–1 dm	Mikrowellenuewen, WLAN, Bluetooth, DVB-T, DAB+ Haaptartikel zu dësem Theema: Dezimeterwell
SHF	Super High Frequency		Zentimeterwell	3–30 GHz	10–1 cm	Radar, Richtfunk, Satellitteradio, WLAN, RTLS, Short Range Devices, Amateurfunkdéngscht, Elektronenspinresonanz-Spektroskopie (EPR)
EHF	Extremely High Frequency		Millimeterwell	30–300 GHz	10–1 mm	Radar, Richtfunk, Amateurfunkdéngscht, Wireless Gigabit
Grenz vum geméiss „Frequenzberäichszouweisungsplang“ vun der Internationaler Fernmeldeunioun (VO Funk^[1]) reguléierte Spektrum.
		IR	Infraroutstralung	0,3–385 THz	0,78–1000 µm	Temperaturmiessung, Amateurfunkdéngscht
FIR	Far Infrared	FIR	Wäit Infrarout / Terahertzstralung	0,3–20 THz	15–1000 µm	Sécherheetstechnik, Materialpréiwung
LWIR/TIR	Long Wavelength Infrared/ Thermal Infrared		laangwellegt Infrarout/ thermescht Infrarout	20–37,5 THz	8–15 µm
MWIR	Mid Wavelength Infrared			37,5–100 THz	3–8 µm
SWIR	Short Wavelength Infrared		Kuerzwellegt Infrarout	100–214 THz	1,4–3 µm
NIR	Near Infrared		Not Infrarout	100–385 THz	0,78–3,0 µm	Liichtbarrièren, Fernbedéigunge, Liichtwelleleeder, IrDA
VIS	Visible Light		siichtbart Liicht	385–750 THz	400–780 nm	Beliichtung, Liichtwelleleeder

Bemierkungen:

Elektresch Leitungen, déi mat nidderfrequenten technesche Wiesselstréim gefiddert ginn, si wéinst hirer am Verglach zu der Wellelängt (en ettlech 1000 km!) klenger Längt ganz schlecht Straler. Allerdéngs kritt ee mat héije Wécklungszuelen a ganz massiver magnéitescher Kopplung (mëllen Eisen- oder Ferrit-Kär) e gudden Energietransfert Transformater.
Den Iwwergank vun Hertz-Wellen (Wellelängten tëscht 10 km an 1 cm) op d'Infraroutstralung gëtt ë. a. vun der Detektiounsaart bestëmmt. Hertz-Welle gi vun Antennen detektéiert, déi eng Héichfrequenz liwweren. Infrarout (a méi héich Frequenzen) gi wéinst hirer Wäermwierkung resp. duerch Ioniséierung vu Moleküllen an Atomen detektéiert.

Radio

Fir d'Radiofrequenzberäicher vun iwwer 30 MHz ginn normalerweis Kuerzbezeechnunge benotzt. Déi Radiobänner gi mat réimeschen Zuele vun I bis V bezeechent. D'Bandgrenze sinn a verschiddene Quellen an internationalen Ofkommessen definéiert. Historesch bedéngt wäichen déi Frequenzdaten zum Deel vuneneen of. Ob de jeeweilege Frequenzberäich fir de Radio iwwerhaapt benotzbar ass an och tatsächlech benotzt gëtt, ass vu Land zu Land verschidden.

Terrestresch Radiobänner an hir Bezeechnunge bei der ITU an CEPT

Terrestresch Radiobänner (Frequenzdaten a MHz)
Band I	Band II	Band III	Band IV	Band V	1,5-GHz-Band („L-Band“)	Quell
41–68	87,5–100	162–230	470–582	582–960	–	ST61^[2] Foussnotiz zu Annex 1
47–68	87,5–108	174–240	–	–	1452–1492	WI95revMA02^[3] Foussnotiz zu Annex 2 Chapter 2.2.3
–	–	–	–	–	1452–1479,5	MA02^[4]
–	–	174–230	470–582	582–862	–	GE06^[5] Annex 2 Chapter 1.1.2
47–68	87,5–108	174–230	470–582	582–960	–	ITU-R V.431-7^[6] Table 3 (fir ITU Regioun 1)

OIRT-Band

Zousätzlech zu deene vun der ITU fir Radio virgesinnene Bänner I bis V gëtt et nach dat sougenannte OIRT-Band. Dëst gëtt zanter laanger Zäit vun ettleche Memberlänner vun der OIRT an Osteuropa zu der Verbreedung vun FM-Gehéierfunk benotzt. Et reecht vu 65,9 MHz bis 73,1 MHz an iwwerschneit sech vu 65,9 MHz bis 68 MHz mam Radioband I. Haut fënnt et nëmmen nach a wéinege Länner (z. B. a Russland, Wäissrussland an an der Ukraine) Asaz.

Japanescht VHF-Radioband

A Japan reecht d'UKW-Band vu 76 bis 90 MHz; dat onmëttelbar dorun uschléissend japanesch Televisiounsband I reecht vun 90 bis 108 MHz (dräi Analogkanäl).

1,5-GHz-Band („L-Band“)

Uewerhalb vu Band V ass d'1,5-GHz-Band – dat sougenannte L-Band – fir terrestresch Radiouwendunge virgesinn. Hei huet sech nach keng Fortschreiwung vun der uewe genannter Nomenklatur mat réimeschen Zuelen duerchgesat, eventuell, well dëse Frequenzberäich nëmmen op europäeschem (CEPT) an net op groussem, internationalen Niveau (ITU) fir den terrestresche Radio geplangt gouf. De Begrëff "L-Band" ass keng offiziell Bezeechnung fir dee Radiofrequenzberäich. Hie leet sech vum Radar-Frequenzberäich "L" of (1 bis 2 GHz).^[6]

Terrestresch Radiobänner an Europa

Band	Radiodéngschter (an Europa)	aner Déngschter
Band I	Analog Televisioun (agestallt)	Feste Funkdéngscht Amateurfunkdéngscht, 6-m-Band …
OIRT-Band	Gehéierfunk (FM)	Feste Funkdéngscht BOS-Funk Amateurfunkdéngscht, 4-m-Band …
Band II	UKW-Gehéierfunk (FM)
Band III	Analog Televisioun (agestallt) DAB+ DVB-T DMB	drotlos Mikrofone
Band IV	DVB-T DVB-H	drotlos Mikrofone 470–494 MHz: netnavigatoreschen Ortungsfunk (Wand Profiler)
Band V	DVB-T DVB-H	drotlos Mikrofone 608–614 MHz: Radioastronomiefunkdéngscht
1,5-GHz-Band („L-Band“)	DAB+ DMB

Frequenzen am Breetbandkabel

Kuckt: Kabeltelevisioun.

Mikrowelleberäich

Am Zweete Weltkrich goufen Héichfrequenzen am GHz-Beräich bei der Radardetektioun benotzt. Wéinst der Geheimhalung kruten d'Frequenzbänner zoufälleg ausgewielt Buchstawen. Sou war L méiglecherweis d'Ofkierzung fir long-band, S fir short, C fir compromise between L and S. D'Ofkierzunge K a Ku (fréier och als K_u geschriwwen) ginn op déi däitsch Bezeechnunge kurz a kurz-unten zeréck. Haut kennzeechnen d'Buchstawen och d'Sendeberäicher vu Satellitten.

D'ITU versicht, d'Frequenzzouuerdnungen zu de Frequenzbandnimm ze vereenheetlechen:

Frequenzbandbezeechnungen
Band
Band	Frequenzberäich^[7] an [GHz]	no ITU^[6]^[8] an [GHz]
P	220–300 MHz
L	010–02,6	01–02
S	02,60–03,95	02–04
C	03,95–05,8	04–08
J	05,85–08,2
X	08,20–012,4	08–012
K_u	012,40–018	12–018
K	0180–026,5	18–027
K_a	026,50–040	27–040
Q	0330–050
U	0400–060
V	0500–075
E	0600–090	60–090
W	0750–110	80–110
F	0900–140
D	1100–170
G	1400–220
Y	1700–260
J	2200–325

Am Satellittefunk gëtt dogéint meeschtens dës Andeelung benotzt. (Ettlech Frequenzen fir Fuerschungssatellitten a Raumsonde feelen nach.)

Bezeechnunge bei Satellittefunk mat Ënnerscheedung no Déngschten
Band	Déngscht	Frequenzberäich an [GHz]
Band	Déngscht	Downlink	Uplink
P		00,23–01
L		01,53–02,7
S		02,70–03,5
C		03,40–04,2	05,925–06,425
X	Militär-Kommunikatiounssatellitten	07,25–07,75	07,90–08,4
X	Fuerschungsfunk	08,40–08,5	07,145–07,235
K_u (Europa)	fixed-satellite service	10,70–11,7	12,750–13,25 / 13,75–14,5
	BSS	11,70–12,5	17,30–18,1
	SMS	12,50–12,75	12,750–13,25 / 13,75–14,5
K_u (Amerika)	FSS	11,70–12,2	140–14,5
K_u (Amerika)	BSS	12,20–12,7	17,30–17,8
K_a		17,70–21,2	27,50–31

Militäresch Bezeechnungen

Déi an NATO-Europa definitiv Bezeechnunge fir Frequenzbänner sinn am ARFA Handbuch publizéiert. Si fannen och Gebrauch bei grenziwwerschreidende Frequenzbenotzunge mat Nopeschlänner oder UN-Missioune mat NATO-Bedeelegung.^[9] Zudeem sinn dës Bezeechnunge gréisstendeels kompatibel mat den US-Arméien.

Bezeechnunge vun der US-Arméi^[8]^[10]
Band	Frequenzberäich
A	00–250 MHz^[10]
B	250–500 MHz
C	0,5–01 GHz
D	01–02 GHz
E	02–03 GHz
F	03–04 GHz
G	04–06 GHz
H	06–08 GHz
I	08–010 GHz
J	010–020 GHz
K	020–040 GHz
L	040–060 GHz
M	060–100 GHz
N	100–200 GHz
O	200–300 GHz

Bemierkung: Bei Zesummenaarbecht mat zivillen Organisatiounen / NATO ggf. hëllefräich.

Frequenzen an Déngschter (Auswiel)

Band / Déngscht	Bandgrenz a MHz		Bemierkung
Band / Déngscht	ënnen	uewen	Bemierkung
LW-Radio	0,1485	0,2835	Nëmmen an Europa, Nordafrika, de GUS-Staaten an der Mongolei fir Radio benotzt.
Iewescht LW-Band	0,2000	0,5260	fir ongeriichtet (Fluch)Funkfeier (ongeriichtet Funkfeier, NDB)
MW-Radio	0,5265	1,6065	an den USA bis 1700 kHz, och an Europa e puer Sender baussenzeg vum reguläre Band
KW-Radio	5,9	26,1	an ettleche Bänner, dertëscht och aner Uwendungen, zum Beispill den Amateurfunkdéngscht
CB-Funk	26,565	27,405	11-m-Band
RC Modellbau	35,1	35,9	35 MHz fir Fluchmodeller
Drotlose Mikrofon	36,7	37,1	Drotlostechnik vun der éischter Generatioun, veralt, aktuell nach fir Personenféierungsanlagen
RC Modellbau	40,4	40,6
ISM	40,665	40,695
Radio Band I	47	68	analog Televisioun (nëmmen nach iwwer Kabel)
OIRT-Band	65,9	73,1	FM-Gehéierfunk an Osteuropa (ouni déi fréier DDR), auslafend
4-Meter-Band	66	87,49	BOS-Funk (Däitschland)
Radio Band II	87,5	108	UKW-FM-Radio (an Europa)
Navigatiounsfunkdémgscht	108	117,975	Dréifunkfeier (Very High Frequency Omnidirectional Radio Range, VOR) an Landekurssender (Localizer) vum Instrumentenlandesystem (Instrument Landing System, ILS)
Fluchfunkdéngscht	118,000	137	Fluchfunk
Amateurfunkdéngscht 2 m	144	146	(VHF)
Mobile Séifunkdéngscht	156	162	Mobile Séifunkdénscht (Ultrakuerzwell)
Radio Band III	174	230	analog Televisioun (nëmmen nach iwwer Kabel), DVB-T, DAB, Funkmikrofone
UHF	328	336	Gläitweesender
GSM 400^[11]	380,2	496,0	Digitaler BOS-Funk + Zivil- resp. Betribsfunk
Amateurfunkdéngscht 70 cm	430	440	(UHF)
ISM	433,05	434,79	SRD
KDR	444,600	444,875	Kuerzstreckefunk (a Skandinavien)
PMR	446,000	446,200	^[12]
Radio Band IV	470	582	analog Televisioun (nëmmen nach iwwer Kabel), DVB-T, Funkmikrofone
Radio Band V	582	862	analog Televisioun (nëmmen nach iwwer Kabel), DVB-T, Funkmikrofone
GSM 700^[11]	698,0	792,0
WDSL	790	862	Breetband-Internet via Wireless-DSL (vun 2010 un) (Digitale Dividende)
SRD	863	864,5	analog Audioiwwerdroungen (Funkkapphörer, Funklautspriecher asw.)
SRD 868-MHz-Band	868		SRD, Funk-Baussenthermometer
GSM 850^[11]	824	894	GSM-Netzer Amerika
GSM 900^[11]	870,4	960,0	D-Netze, GSM-Netze Europa (Mobilfunk)
Mode S	960	1164	beispillsweis ADS-B op 1090 MHz
GPS	1227,60	1227,60	Satellittenavigatioun
1,2-GHz-Band	1240	1300	Amateurfunkdéngscht 23 cm
1,5-GHz-Band	1452	1492	DAB, Ëmstellung op Band III geplangt
GPS	1575,42	1575,42	Satellittenavigatioun
Iridium	1616	1625	Satellittentelefonie
DCS 1800^[11]	1710	1880	E-Netze
PCS 1900^[11]	1850	1990	GSM-Netzer Amerika
DECT	1880	1900	Digital Enhanced Cordless Telecommunications (schnouerlosen Telefon)
Mobilen Landfunkdéngscht	1885	2025	UMTS
Mobilen Landfunkdéngscht	2110	2200	UMTS
ISM	2400	2500	Bluetooth, WLAN, RC-Modellbau, RFID, Wireless-MIDI, Funkmikrofone, an USA: DECT
WLL	3400	3600	WiMAX
ISM	5725	5875	WLAN, U-NII, Funkmikrofone
Radiodéngscht iwwer Satellitten	10700	12750	DVB-S an nach analog PAL / SECAM

Optesch an Infrarout-Astronomie

Wellenlängt in µm	Bezeechnung
0,36	U-Band
0,44	B-Band
0,55	V-Band
0,65	R-Band
1,00	I-Band
1,25	J-Band
1,65	H-Band
2,20	K-Band
3,45	L-Band
4,70	M-Band
10	N-Band
20	Q-Band
450	Submillimeter

Optesch Datekommunikatioun

Band	Bezeechnung	Wellelängteberäich
O-Band	Original	1260–1360 nm
E-Band	Extended	1360–1460 nm
S-Band	Short wavelength	1460–1530 nm
C-Band	Conventional	1530–1565 nm
L-Band	Long wavelength	1565–1625 nm
U-Band	Ultralong wavelength	1625–1675 nm

Kuckt och

Weider Frequenzberäicher fënnt een ënner anerem an:

Um Spaweck

Commons: Radio spectrum – Biller, Videoen oder Audiodateien

Referenzen

↑ Radio Regulations, Edition of 2012
↑ ITU: final acts of the European Broadcasting Conference in the VHF and UHF bands Stockholm, 1961
↑ CEPT: FINAL ACTS of the CEPT T-DAB Planning Meeting (3) Maastricht, 2002
↑ CEPT: FINAL ACTS of the CEPT T-DAB Planning Meeting (4) Maastricht, 2002
↑ ITU: Final Acts of the Regional Radiocommunication Conference for planning of the digital terrestrial broadcasting service in parts of Regions 1 and 3, in the frequency bands 174-230 MHz and 470-862 MHz (RRC-06) Geneva, 15 May–16 June 2006
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ITU: Recommendation ITU-R V.431-7: Nomenclature of the Frequency and Wavelength Bands Used in Telecommunications
↑ Quell onbekannt
↑ ^8,0 ^8,1 Meinke, Friedrich-Wilhelm Gundlach: Taschenbuch der Hochfrequenztechnik, 4. Oplo 1985, Springer-Verlag: Säit A2
↑ NATO Allied Radio Frequency Agency (ARFA) HANDBOOK – VOLUME I; PART IV – APPENDICES, … G-2, … NOMENCLATURE OF THE FREQUENCY AND WAVELENGTH BANDS USED IN RADIOCOMMUNICATION.
↑ ^10,0 ^10,1 Whitaker: Handbook of Broadcast Engineering. McGraw-Hill, 2005
↑ ^11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 ^11,4 ^11,5 3GPP TS 45.005: GSM/EDGE Radio Access Network: Radio transmission and reception (Release 8) (ZIP; 798 kB)
↑ Frequenzzuteilung PMR-446 Archivéiert de(n) 01.10.2018. Gekuckt de(n) 02.11.2018.

[1] Radio Regulations, Edition of 2012

[2] ITU: final acts of the European Broadcasting Conference in the VHF and UHF bands Stockholm, 1961

[3] CEPT: FINAL ACTS of the CEPT T-DAB Planning Meeting (3) Maastricht, 2002

[4] CEPT: FINAL ACTS of the CEPT T-DAB Planning Meeting (4) Maastricht, 2002

[5] ITU: Final Acts of the Regional Radiocommunication Conference for planning of the digital terrestrial broadcasting service in parts of Regions 1 and 3, in the frequency bands 174-230 MHz and 470-862 MHz (RRC-06) Geneva, 15 May–16 June 2006

[V.431-7-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ITU: Recommendation ITU-R V.431-7: Nomenclature of the Frequency and Wavelength Bands Used in Telecommunications

[onbekannt-7] Quell onbekannt

[Meinke-Gundlach-8] 8,0 ^8,1 Meinke, Friedrich-Wilhelm Gundlach: Taschenbuch der Hochfrequenztechnik, 4. Oplo 1985, Springer-Verlag: Säit A2

[9] NATO Allied Radio Frequency Agency (ARFA) HANDBOOK – VOLUME I; PART IV – APPENDICES, … G-2, … NOMENCLATURE OF THE FREQUENCY AND WAVELENGTH BANDS USED IN RADIOCOMMUNICATION.

[Whitaker-10] 10,0 ^10,1 Whitaker: Handbook of Broadcast Engineering. McGraw-Hill, 2005

[3GPP45005-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 ^11,4 ^11,5 3GPP TS 45.005: GSM/EDGE Radio Access Network: Radio transmission and reception (Release 8) (ZIP; 798 kB)

[12] Frequenzzuteilung PMR-446 Archivéiert de(n) 01.10.2018. Gekuckt de(n) 02.11.2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]