Zant

En Zant (an der Méizuel: Zänn, Latäin: dens) ass eng haart a mineraliséiert Struktur an der Mondhiel vun de Wierbeldéieren. All d'Zänn vun engem Liewewiesen zesumme gi Gebëss genannt.

D'Zänn hunn d'Funktioun fir d'Narung ze gräifen a kleng ze maachen a se esou op d'Verdauung am Verdauungstrakt virzebereeden.^[1] Si spillen och eng Roll bei der Verdeedegung an der Kommunikatioun.

D'Zänn vum Mënsch a vu villen anere Mamendéieren duerchlafen en Entwécklungsprozess. D'Mëllechzänn (dentes decidui) sinn d'Zänn an der Kandheet, déi spéider duerch e permanent Gebëss (dentes permanentes) ersat ginn.

Zänn beim Mënsch[änneren | Quelltext änneren]

Jee no Funktioun a Lag ginn d'Zänn a verschidden Typpen ënnerdeelt: d'Schneitzänn (dentes incisivi), d'Eckzänn (dentes canini), déi viischt Bakzänn oder premolär Zänn (dentes praemolares), an déi hënnescht Bakzänn oder molär Zänn (dentes molares). All Zort Zant spillt eng bestëmmt Roll am Prozess vum Knaen an dréit zum Zerklengere vun der Narung an zur Verdauung bäi.

En duerchschnëttlecht Gebëss vun engem erwuessene Mënsch besteet aus 32 Zänn. D'Mëllechgebëss besteet nëmmen aus 20 Zänn.^[1]

Zänn bei den Déieren[änneren | Quelltext änneren]

Fleeschfrësser (Karnivoren) wéi Léiwen a Wëllef hu spatz Zänn, déi gëeegent sinn, Fleesch a Stécker ze rappen. Si sinn dacks längelzeg, fir hir Bäit besser ze paken an ze iwwerwältegen. Herbivoren oder Déieren, déi sech planzlech ernieren, dorënner Päerd a Kéi, hu speziell Zänn, mat deene se planzlecht Materiel zermuele kënnen. Hir Bakzänn mat breede, platten Uewerflächen erliichteren en effizient Knaen an d'Klengmaache vu Vegetatioun aus Faseren. Omnivoren, dorënner de Mënsch, Bieren a Schwäin, hunn eng Kombinatioun vun Zänntyppen, déi et hinnen erlaabt, souwuel Fleesch wéi Planzen z'iessen.

Bei de Reptiller variéieren d'Zännupassungen. Schlaangen hu beispillsweis gebéit Zänn, déi wéi Nole sinn an déi et hinnen erlaben, déi gejot Déieren ze gräifen an ofzeschlécken. Krokodiller dogéint hu konesch Zänn fir hir Bäit ze gräifen an ze räissen. D'Zänn vun de Fësch variéieren och jee no Aart an Ernierungsgewunnechten. E puer Fësch hu spatz Zänn fir aner Liewewiese kënnen ze gräifen, wärend anerer, déi sech planzlech ernieren, platt Zänn hunn, fir zum Beispill Alge vum Fiels ze kratzen. E puer wierbellos Déieren, wéi Weechdéieren an Arthropoden, hunn zännänlech Strukturen: d'Schleeken hu besipillsweis eng spezialiséiert Zong, d'Radula, déi mat winzegen Zänn aus Chitin bedeckt ass, a mat där si Narung kënne kratzen a schneiden.

Hygiène a Gesondheet[änneren | Quelltext änneren]

D'Gesondheet vun den Zänn ass net nëmme bei de Mënschen e Problem, mee och bei aneren Déieren. A Gefaangenschaft kënnen Déiere wéinst Narung, déi net ubruecht ass, oder wéinst genetesche Faktoren Zännproblemer kréien.^[2]

Beim Mënsch si reegelméissegt Zännbotze mat enger Zännbiischt an Zännseef wichteg fir d'Oprechterhale vun der Mondgesondheet. Och de Asaz vun Zännseid an eng reegelméisseg Visitt beim Zänndokter ënnerstëtzen d'Preventioun vu Karies an Erkrankunge vum Zännfleesch.