Esch-Sauer
Esch-Sauer | |
---|---|
Aussprooch | |
An anere Sproochen |
fr: Esch-sur-Sûre de:Esch-Sauer |
Land | Lëtzebuerg |
Kanton | Wolz |
Gemeng | Esch-Sauer |
Buergermeeschter | Laurent Hilger |
Awunner | 422 |
1. Januar 2023 | |
Fläch | 676,2269 ha |
Koordinaten |
49° 54’ 41’’ N 5° 56’ 5’’ O |
Esch-Sauer (vereelzt och Esch am Lach[1]), ass eng lëtzebuergesch Uertschaft an der Gemeng Esch-Sauer am Kanton Wolz, mat 422 Awunner. Si huet sech am Laf vun de Joerhonnerte ronderëm e Fiels am Dall vun der Sauer entwéckelt, op deem nach haut d'Ruine vun der Buerg stinn. Vun uewe gesinn huet Esch-Sauer eng Schléngeform. D'Duerf läit tëscht den Uertschafte Kauneref, Lëlz an Eschduerf.
Am Dezember 2021 huet de Magasinn GEO plus Esch-Sauer zu engem vun den 20 schéinsten Dierfer aus Europa gewielt.[2]
Geschicht
[änneren | Quelltext änneren]Laang gouf ugeholl, datt fir d'éischt Kéier Esch-Sauer ("Hesch") am Liber Aureus Epternacensis ernimmt gi wier. Do steet geschriwwen, datt e gewëssen Nebulungus seng Gidder a seng Sklaven der Iechternacher Abtei vermaach huet. Dat war am drëtte Joer vun der Herrschaft vum Karel dem Groussen, also tëscht dem 9. Oktober 773 an dem 9. Oktober 774.
De Michel Margue huet 2023 erausfonnt, datt et bei dësem "Hesch" sech weeder ëm Esch-Sauer, nach ëm Esch-Uelzecht handelt, mä ëm Esch, eng Uertschaft an der hollännescher Gemeng Boxtel eng ronn 10 km südlech vun 's-Hertogenbosch an der Provënz Nordbrabant, an Holland.[3]
Grënnung vun der Buerg Esch-Sauer
[änneren | Quelltext änneren]Laang gouf och ugeholl, datt am Mount Juni vum Joer 927, e gewëssen Adelege Maingaud resp. Meginold, seng Fra Hiltrud an hire Jong Godfrid vun der Abtei Stavelot Land, Wisen an 146 Awunner an der Uertschaft Esch krut. Och hei seet de Michel Margue, datt et sech bei dësem Esch net ëm Esch-Sauer, mä ëm Eschduerf handelt. Op dem Bierg deen dozou gehéiert huet ass d'Buerg Esch Sauer opgeriicht ginn.
De Michel Margue datéiert d'Buerg awer éischter an d'Enn vum 10., Ufank vum 11. Joerhonnert. Bis zur Franséischer Revolutioun hu vill Adeleger mat hire Familljen an der Buerg gewunnt an esou gouf d'Uertschaft um Fouss vun der Buerg ëmmer wéi wichteg. Eréischt am 18. Joerhonnert wier nom Michel Margue Esch-Sauer méi grouss ginn, wéi Eschduerf.
Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Buerg Esch-Sauer.
Op Kaarten aus dem 16. Joerhonnert war eng Strooss vun Ettelbréck iwwer Uewerfeelen an Eschduerf op Esch-Sauer agezeechent. Deemools huet d'Strooss vun Eschduerf op Esch-Sauer awer duerch eng Fuert an der Sauer gefouert, well et nach keng Bréck driwwer gouf.[3]
Kuckeswäertes
[änneren | Quelltext änneren]- D'Buerg Esch-Sauer
- D'Kierch Esch-Sauer mat der Uergel, déi op der Lëscht vun de klasséierte Monumenter steet.
- D'Kräizkapell Esch-Sauer an de Kierfecht mam Wee dohi sinn op der Lëscht vun de klasséierte Monumenter als Nationalmonument klasséiert.
- Muttergottesstatu vun Esch-Sauer
- Stauséi tëscht Lëlz an Esch-Sauer
- D'Peschtkräizer
- Staudamm Esch-Sauer
- De Musée vun der Duchfabrikatioun an der Maison du parc naturel de la Haute-Sûre
Biller
[änneren | Quelltext änneren]Modern Uertschaft
[änneren | Quelltext änneren]-
Esch-Sauer aus der Loft
-
Esch-Sauer
-
Vue vum Sauerufer op d'Buerg
-
D'Sauerbréck zu Esch-Sauer
-
Peschtkräiz zur Erënnerung un d'Epidemie vu 1636
Historesch Biller
[änneren | Quelltext änneren]-
Zeechnung vum Nicolas Liez, 1834
-
Foto vum Charles Bernhoeft, 1891
-
Foto vum Charles Bernhoeft, 1891
Kuckt och
[änneren | Quelltext änneren]- Naturpark Uewersauer
- Stauséi Uewersauer
- Stauséi-Uewersauer-Circuit
- Lëscht vun den nationale Monumenter an der Gemeng Esch-Sauer
- Lëscht vun de Lëtzebuerger Gemengen
- Entwécklung vun der Gemengenzuel zu Lëtzebuerg
Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]Commons: Esch-Sauer – Biller, Videoen oder Audiodateien |
Referenzen an Notten
[Quelltext änneren]- ↑ (lb)LLU - Lexikon der Luxemburger Umgangssprache. engelmann.uni.lu. Gekuckt de(n) 25.07.2020.
- ↑ Klein, aber Oho, Von Italien bis Georgien – Europas schönste Dörfer, gekuckt den 11. August 2022.
- ↑ 3,0 3,1 Nadine Schartz, Esch/Sauer in der Geschichte, Das Dorf, das jünger ist als geglaubt. wort.lu [€] (29.06.2023). Gekuckt de(n) 29.06.2023. // Das Dorf, das jünger ist als gedacht, Luxemburger Wort, 29.06.2023, S. 14-15