Lëtzebuerg (Land)

Vu Wikipedia
Dësen Artikel beschäftegt sech mat dem Land Lëtzebuerg. Fir aner Bedeitungen, kuckt wgl. Lëtzebuerg.


Groussherzogtum Lëtzebuerg
fr: Grand-Duché de Luxembourg
de: Großherzogtum Luxemburg

Lëtzebuerger Fändel

Wope vu Lëtzebuerg

Detailer

Detailer
Offiziell Sprooch: Lëtzebuergesch, Franséisch an Däitsch[1].
Haaptstad: Lëtzebuerg
 • Awunner: 132.780 (1. Januar 2023)
 • Koordinaten: 49° 36’ 00’’ N
      06° 08’ 00’’ O
Staatsform: Konstitutionell Monarchie
 • Groussherzog: Henri
 • Premierminister: Luc Frieden
Fläch: 2.586,36 km²
 • Dovu Waasser: 0,60 %
Bevëlkerung: 660.809 (1. Januar 2023)
 • Bevëlkerungsdicht: 255,50/km²
Onofhängegkeet: 19. Abrëll 1839 vun Holland (Vertrag vu London)

11. Mee 1867 international unerkannt (2. Vertrag vu London)

Nationalfeierdag: 23. Juni
Nationalhymn: Ons Heemecht
Wärung: Euro
(virun 1999: Lëtzebuerger Frang)
Zäitzon: UTC +1 (+2 am Summer)
Internet TLD: .lu
Internationalen
Telefonsprefix
:
+352

Lëtzebuerg, offiziell a laanger Form d'Groussherzogtum Lëtzebuerg, Lëtzebuerg (op Däitsch: Großherzogtum Luxemburg; op Franséisch: Grand-Duché de Luxembourg)[2][3], ass e Land a Westeuropa ouni Zougang zum Mier[4]. Et grenzt un d'Belsch am Westen an am Norden, Däitschland am Osten, a Frankräich am Süden. Si besteet aus zwou Haaptregioune: Éislek am Norden, deen Deel vum Ardennemassiv ass, a Guttland am Süden, eng Ausdeenung vu Loutrengen am geologesche Sënn vum Begrëff. Lëtzebuerg huet den 1. Januar 2023, 660.809 Awunner[5] an iwwerdeckt 2.586 km², wouduerch et zu de klengste souveränen Natiounen an Europa ass.

Lëtzebuerg ass eng representativ Demokratie an eng konstitutionell Monarchie mat engem Groussherzog als Staatschef, wouduerch d'Land dat eenzegt Groussherzogtum ass, dat nach ëmmer als souveräne Staat op der Welt existéiert. Seng dynamesch Wirtschaft mécht et zu engem vun de räichsten a räichste Länner vun der Welt, mat engem vun den héchste Bruttoinlandsprodukter pro Kapp op der Welt. D'Wirtschaft konzentréiert sech haaptsächlech op finanziell Aktivitéiten (ongeféier d'Halschent vum Bruttoinlandsprodukt), favoriséiert duerch ganz avantagéis Besteierung a bestëmmte Beräicher (virtuell Steierbefreiung fir Gewënn aus der Exploitatioun vu Patenter oder Software). Der ONG Oxfam no (2017 Zuelen) gehéiert Lëtzebuerg zu "attraktiveste Steierparadäiser, déi vun de Firmen genotzt ginn", eng Situatioun déi sech zënterhier e bëssen geännert huet. Déi zentral Lag vum Lëtzebuerger Territoire an Europa huet et historesch eng Plaz vu grousser strategescher Wichtegkeet fir vill Muechten gemaach, zanter sengem Ufank als Hinterland vum Réimesche Rheinland[2], an de Bau, op de Ruine vun engem fréiere réimesche Fort, eng feudal Buerg. , am postkarolingesche Kontext am Héichmëttelalter, duerno seng strategesch Lag am Südoste vun de Groussnidderlanden, tëscht dem 15. an dem 17. Joerhonnert successiv burgundesch a spuenesch.

Lëtzebuerg ass dee klengste Grënnungsmember vun der Europäescher Unioun, der Eurozon, der Organisatioun vum Nordatlantik-Traité (NATO), der Organisatioun fir Ekonomesch Zesummenaarbecht an Entwécklung (OECD), de Vereenten Natiounen (UN), Organisatioun fir Sécherheet a Kooperatioun an Europa (OSCE) an de Benelux an vun der UEBL, reflektéiert säi politesche Konsens fir wirtschaftlech, politesch a militäresch Integratioun. D'Stad Lëtzebuerg, hir Haaptstad a gréisste Stad, ass de Sëtz vu verschiddenen Etablissementer an Institutiounen vun der Europäescher Unioun. 2012 gouf Lëtzebuerg fir d'éischte Kéier a senger Geschicht op en temporäre Sëtz am Sécherheetsrot vun de Vereenten Natiounen gewielt. Duerch seng geographesch Lag fällt d'Lëtzebuerger Kultur souwuel ënner dem germaneschen Domän wéi och an der romanescher Sphär. Lëtzebuergesch ass déi eenzeg Nationalsprooch vun de Lëtzebuerger. Wéi och ëmmer, nieft Lëtzebuergesch, Franséisch an Däitsch ginn och an allen administrativen a juristeschen Dossiere benotzt, sou datt se administrativ Sprooche vu Lëtzebuerg ginn. Als Resultat gëtt Lëtzebuerg als dräisproochegt Land ugesinn.[6]

Geschicht

Note: Vun der Geschicht vum haitege Staat Lëtzebuerg kann een eréischt vum 19. Joerhonnert u schwätzen. Virdrun ass d'Geschicht vu Lëtzebuerg als déi vun der Géigend ze verstoen, resp. där vun der Grofschaft an duerno dem Herzogtum mam selwechten Numm.

Grofschaft, dunn Herzogtum Lëtzebuerg

Ëm d'Joer 963 (den Datum ass ëmstridden) huet de Siegfried aus dem Haus vun den Ardennergrofen mat der Abtei Sankt Maximin vun Tréier Lännereien zu Feelen géint de Bockfiels, op deem e spéitréimescht Kastell mam Numm Lucilinburhuc stoung, getosch. Do ronderëm huet sech d'Stad Lëtzebuerg entwéckelt, an d'Haus Lëtzebuerg huet sech zu enger Grofschaft etabléiert.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel Stad Lëtzebuerg an am Artikel Grofschaft Lëtzebuerg

1354 ass d'Grofschaft Lëtzebuerg mat hiren Annexen (Durbuy, La Roche, Arel, asw.) zu enger neier Entitéit gemaach ginn, an zwar zum Herzogtum Lëtzebuerg. Nieft deem Herzogtum, dat bis 1794/95 gedauert huet, koum nach d'Grofschaft Chiny an de Besëtz vum Haus Lëtzebuerg, ouni awer formell an d'Herzogtum Lëtzebuerg integréiert ze ginn.

1437 ass d'Haus Lëtzebuerg ausgestuerwen, an d'Herzogtum Lëtzebuerg koum 1441/43 an de Besëtz vum Herzog vu Burgund, dem Philipp de Gudden a gouf domat een Deel vun de Burgundeschen Nidderlanden. Déi gounge 1477, nom Doud vum Karel de Kéngen, an duerch d'Bestietnes vun deem senger Duechter Marie de Bourgogne mam Maximilian vun Habsburg, un d'Haus Habsburg.

Duerch Ierfschaft koum Lëtzebuerg 1556 an de Besëtz vum spuenesche Kinnek Philippe II. Vun do un heeschen d'Gebidder, déi als Nidderlande bezeechent ginn, Spuenesch Nidderlanden. 1581, no de Konfessiounskricher, hu sech d'Nidderlande gedeelt, d'Herzogtum Lëtzebuerg war vun do un Deel vun de Südlechen Nidderlanden, déi och einfach weider Spuenesch Nidderlanden oder nach kathoulesch Nidderlanden genannt gi sinn. Frankräich, dat d'Ëmklamerung duerch d'Habsburger sprengen, a gläichzäiteg de Rhäin als Grenz erreeche wollt, huet sech och fir d'Nidderlanden intresséiert, an dofir koum et ëmmer nees zu Kricher.

Nom Drëssegjärege Krich an dem spuenesch-franséische Kontinuatiounskrich koum et 1659 zum Traité vun de Pyrenäen an deem ë. a. decidéiert gouf, datt Deeler vum Herzogtum Lëtzebuerg u Frankräich kéimen (Diddenuewen, Montmédy, Damvillers, Ivoy, asw.)[7]. 1684 huet de Louis XIV. d'Festung Lëtzebuerg eruewert, an d'Herzogtum huet de facto bis 1697 (Traité vu Rijswijk) zu Frankräich gehéiert.

1713/1714, nom Spueneschen Ierffollegkrich, goungen d'Südlech Nidderlanden, inklusiv Lëtzebuerg, un déi éisträichesch Habsburger-Linn. Déi Éisträichesch Period huet bis zum éischte Koalitiounskrich gedauert, an der Eruewerung vun den Éisträicheschen Nidderlanden duerch d'Franséisch Revolutiounstruppe 1794/95.

D'Herzogtum Lëtzebuerg, grad wéi och déi aner Fürstentümer, déi d'Nidderlanden ausgemaach haten, sinn ofgeschaaft ginn. D'Fransousen hunn 9 Départements réunis (à la France) amplaz vun de fréieren Nidderlanden a vun den onofhängege Principautéite vu Léck, Stavelot-Malmedy a Bouillon agefouert. Dem alen Herzogtum Lëtzebuerg säi Gebitt ass op dräi Departementer verdeelt ginn: Forêts, Sambre-et-Meuse an Ourthe. Duerch den Traité vu Campo-Formio, am Oktober 1797, huet Éisträich zu Gonschte vu Frankräich op déi südlech Nidderlande verzicht. Domat waren och d'Awunner vum ale Lëtzebuerger Raum no internationalem Recht Fransousen.

D'Groussherzogtum

Territorial Entwécklung vum Herzogtum zum Groussherzogtum

Um Wiener Kongress 1815 gouf dat viregt Herzogtum Lëtzebuerg vun den europäesche Groussmuechten net "restauréiert". D'Preisen, déi d'Ostufer vun der Musel scho besat haten, kruten nach all déi al lëtzebuergesch Gebidder ëstlech vun der Our, mat Ausnam vu Veianen, an déi ëstlech vun der Sauer. Aus dem Gebitt vum Département des Forêts an Deeler vum Departement Sambre-et-Meuse ass, aus reng strateegesch-diplomateschen an dynastesche Grënn, ee Groussherzogtum ginn. De Wëllem vun Oranien-Nassau, dee grad kuerz virdrun als hollännesche Kinnek Wëllem I. unerkannt gi war, gouf a Personalunioun Groussherzog vu Lëtzebuerg. Dat neit Lëtzebuerger Land gouf och an den Däitsche Bond (eng Zort Ersatzräich) integréiert, an d'Festung Lëtzebuerg gouf eng "Bundesfestung", wat dem preisesche Kinnekräich d'Garnisounsrecht erméiglecht huet. Vun Zäit zu Zäit sollten d'Vertrieder vun deene ronn 40 Länner, déi am Däitsche Bond waren, sech ënner dem Virsëtz vum Keeser vun Éisträich zu Frankfurt treffen. Well de Wëllem I., dee Kinnek vun de Vereenegten Nidderlande war, och als Herrscher vu Lëtzebuerg wéi ee Kinnek wollt behandelt ginn, huet hien um Wiener Kongress drop gehale fir "Grouss"-Herzog ze ginn, also eng "Kinneklech" Houheet (deut. "Königliche Hoheit", fra. "Altesse royale"), wat en als "einfachen" Herzog vu Lëtzebuerg net hätt kënne sinn. Dat ass d'Erklärung, firwat Lëtzebuerg als Grouss-Herzogtum nei entstanen ass (et huet deemno glat näischt mat der Gréisst vum Land ze dinn). 1830 huet dem Wëllem I. seng onglécklech-ongerecht Politik a senge Südprovënzen d'Belsch Revolutioun ausgeléist, déi och ee gudden Deel vun de Lëtzebuerger begeeschtert huet, well hien, eise Groussherzog, säi Groussherzogtum praktesch ëmmer nëmme wéi déi 19. Provënz vu sengem Räich behandelt hat. Den 19. Abrëll 1839, néng Joer no der Grënnung vun der Belsch, gouf um Traité vu London, no laangem hin an hier, d'Groussherzogtum an zwee gedeelt: de westlechen Deel, deen haaptsächlech franco-romanesch (Wallounesch a Louthrengesch) war, gouf als Provënz Lëtzebuerg der Belsch zougesprach, an de germanophonen, also ëstlechen Deel, ass - weiderhin als Groussherzogtum - fir d'éischt Kéier een eegestännege Staat ginn, allerdéngs nach ëmmer (bis 1890) a Persunalunioun mat Holland.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: De Mythos vun der Onofhängegkeet 1839.

Kaart vu Lëtzebuerg zanter 1839

1848, ënner dem Wëllem II., krut Lëtzebuerg seng éischt eege Constitutioun, deemools eng vun deene liberaalsten, mä schonn 1856 huet de Wëllem III., duerch e Staatsstreech, deen Text nees ausser Kraaft gesat. Mam Bau vun engem Eisebunnsreseau krut Lëtzebuerg vun 1858 un Uschloss un d'Nopeschlänner, an d'Entdeckung vun neie Produktiounsmethoden hunn der Entwécklung vun der Eisenindustrie am Minett e groussen Opschwong ginn, soudatt Lëtzebuerg wirtschaftlech ewell besser do stoung. D'Integratioun vu Lëtzebuerg an den Däitschen Zollveräin, vun 1842 un, hat allerdéngs schonn déck zu dësem Opschwong bäigedroen…1867, ee Joer no der preisescher Victoire géint Éisträich am Preisesch-Éisträichesche Krich, an dem Ënnergank vum Däitsche Bond, koum et bal zum Verkaf vum Lëtzebuerger Land duerch de Wëllem III. un den Napoleon III., Keeser vun de Fransousen. Am däitsche Raum war vill Oppositioun géint dëse Projet, a fir wéinst der Lëtzebuerg-Kris e Krich tëscht Preisen a Frankräich ze verhënneren, gouf an engem neien Traité vu London Lëtzebuerg als fir ëmmer neutral an onofhängeg erkläert: d'Preisen, déi hir Garnisoun no 1866 zu Lëtzebuerg "vergiess" haten, hunn hir Zaldote mussen ofzéien, an d'Festung ass geschleeft ginn. 1868 krut Lëtzebuerg, an deem neie Kontext, och eng nei Constitutioun, een Text, deen an der Haaptsaach d'Verfaassung vun 1848 reproduzéiert huet. 1870/73 gouf d'Land zu engem eegene Bistum gemaach, an de Mgr Nicolas Adames ass éischte Bëschof vu Lëtzebuerg ginn.

1890 hat dat hollännescht Herrscherhaus vun Oranien-Nassau kee männlechen Nokomme fir op de lëtzebuergeschen Troun, a sou krut d'Land, an der Persoun vum Adolf vun Nassau, dee säin Herzogtum 1866 u Preise verluer hat, säin "eegenen" Herrscher a säin "eegent" Herrscherhaus (dat vun Nassau-Weilburg).

D'éiweg Neutralitéit huet 1914-1918 a 1940-1944/45 Däitschland net doru gehënnert, Lëtzebuerg am Éischten an am Zweete Weltkrich ze besetzen. Am Zweete Weltkrich gouf Lëtzebuerg de facto wéi e Reichsgebiet behandelt. Am Ufank mat schéi Schwätzen, duerno mat Terror, hunn d'Besatzer probéiert, d'Lëtzebuerger dovun z'iwwerzeegen, datt si Heim ins Reich géife gehéieren. Eng lëtzebuergesch Minoritéit, déi ofschätzeg "Gielemännercher", genannt gouf, huet mat den Nazie collaboréiert. Vun 1942 sinn d'Lëtzebuerger an d'Wehrmacht agezu ginn. 1944/45 gouf den Norde vum Land wärend der Ardennenoffensiv uerg zerstéiert.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Lëtzebuerg am Zweete Weltkrich.

Nom Krich huet Lëtzebuerg seng Neutralitéit opginn an ass Member vun enger Rëtsch inter- oder supranationalen Organisatioune ginn, dorënner dem Benelux, der NATO an der CECA, dem éischte Virleefer vun der EU.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Geschicht vu Lëtzebuerg.

Politik

Lëtzebuerg ass eng representativ Demokratie, a Form vun enger konstitutioneller Monarchie mat engem Groussherzog als Chef vum Land.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Politesche System vu Lëtzebuerg.

E Parlament, Chamber genannt, gëtt fir 5 Joer gewielt; 60 Deputéierte vertriede véier Walbezierker. D'Opdeelung vun de Sëtz no de Chamberwale vum 8. Oktober 2023 ass déi heiten: d'Chrëschtlech-Sozial Vollekspartei (chrëschtdemokratesch) 21 Sëtz, d'Demokratesch Partei (liberal) 14 Sëtz, d'LSAP (sozialistesch) 11 Sëtz, d'Alternativ Demokratesch Reformpartei 5 Sëtz, Déi Gréng (gréng) 4 Sëtz, d'Piratepartei 3 Sëtz an Déi Lénk 2 Sëtz. Fokus, Kommunistesch Partei Lëtzebuerg, Déi Konservativ, Lëtzebuerger Bierger Partei, Déi Liberal, Liberté - Fräiheet!, Mir d'Vollek, d'PARTEI, Partei fir Integral Demokratie a Volt sinn net an der Chamber vertrueden. Aus deene Walen ass d'Regierung Frieden-Bettel ervirgaangen, eng Koalitiounsregierung aus CSV an DP. Si gouf de 17. November 2023 vereedegt.

Um Plang vun der Europäescher Unioun ass Lëtzebuerg duerch sechs Deputéiert (vun am Ganze 754) am Europäesche Parlament vertrueden. Am Ministesch-Conseil huet et 4 Stëmmen (op 345).

Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg

D'Lëtzebuerger Verfassung seet (no enger Ännerung vun 1948), datt e Gesetz de Sproochegebrauch reegelt. Dës Gesetz vum 24. Februar 1984[8] leet fest, datt d'Nationalsprooch vun de Lëtzebuerger d'Lëtzebuergesch ass; datt d'Gesetzestexter an hir Bestëmmungen, wéi s'auszeféiere sinn, op Franséisch geschriwwe ginn; an datt ee, wat d'Verwaltungssproochen a juristesch Sprooche betrëfft, vum Franséischen, Däitschen oder Lëtzebuergesche Gebrauch maache kann. Bierger kënnen eng Demande un d'Verwaltung op Lëtzebuergesch, Franséisch oder Däitsch schreiwen, d'Äntwert muss, sou wäit wéi méiglech, an der selwechter Sprooch sinn.

Am Géigesaz zu Länner wéi z. B. der Schwäiz oder der Belsch, wou jee no Regioun verschidde Sprooche geschwat ginn, ass d'Distributioun vun de Sproochen net geographesch, mä funktionell an individuell ("Polyglossie").

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Méisproochegkeet zu Lëtzebuerg.

D'Lëtzebuergesch huet sech lues a lues an der Perceptioun vun de Lëtzebuerger vun enger Variant vum Däitschen (Onst Däitsch) zu enger eegener Sprooch gewandelt. Och vum Gebrauch hir ass et an deene leschte Joerzéngten iwwer déi traditionell Domäne vun engem Dialekt erausgewuess a gëtt haut vun der Fuerschung als déi neist germanesch Sprooch ugesinn.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel Lëtzebuergesch an am Artikel Geschicht vun der Lëtzebuerger Sprooch

administrativ Andeelung

Administrativ Andeelung

Lëtzebuerg ass an zwielef Kantonen an 100 Gemengen agedeelt. Dräi Verwaltungsdistrikter, déi et virdru gouf, goufen 2015 ofgeschaaft.  Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Administrativ Andeelung vu Lëtzebuerg.

Justiz

D'Land ass an zwéi Geriichtsbezierker agedeelt, de Bezierk Lëtzebuerg an de Bezierk Dikrech. De Bezierk Lëtzebuerg ass fir d'Friddensgeriichter op Lëtzebuerg an Esch-Uelzecht opgedeelt.

Geographie

Lëtzebuerg läit a Westeuropa tëscht der Belsch, Frankräich an Däitschland.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Geographie vu Lëtzebuerg.

Geologie

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Geologie vu Lëtzebuerg.

Ekonomie

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Lëtzebuerger Wirtschaftsstruktur.

Zu den Haaptentreprisen zu Lëtzebuerg zielen (klasséiert no der Zuel vun hiren Employéen): Arcelor, Goodyear, Groupe Cactus, CFL, BGL BNP Paribas, Banque internationale à Luxembourg, Luxair, Pedus Service, BCEE, Groupe Guardian, Du Pont de Nemours, Kredietbank, Groupe Courthéoux-Match, Cargolux, Groupe Saint-Paul, Brink's Security Luxembourg, ING, Groupe Céramétal, Auchan Luxembourg.

Bevëlkerung

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Bevëlkerung zu Lëtzebuerg.

Lëtzebuerg hat den 8. November 2021, dem Stéchdatum vun der Vollekszielung, 643.941 Awunner.[9] Dovu sinn 339.890 (52,8%) Lëtzebuerger an 304.051 Auslänner (47,2%) mat am ganzen 180 verschiddenen Nationalitéiten. Vun der auslännescher Bevëlkerung hirersäits si ronn véier Fënneftel (80.9%), genee 245.906 Persounen, aus engm anere Land vun der Europäescher Unioun. 61.207 Lëtzebuerger (18%) hunn nach (op d'mannst) eng aner Nationalitéit.

Vun den Auslänner déi am Land liewen, sinn déi meescht, 93.659 Leit, Portugisen (14,5% vun der Gesamtbevëlkrung). Dono kommen 49.071 Fransousen, 23.881 Italieener, 19.692 Belsch, 12.906 Däitscher, 8.447 Spuenier, 6.284 Rumänen a 4.977 Polen. 26.959 kommen aus aneren EU-Länner; 18.844 aus aneren europäesche Länner wéi der EU, dorënner si 4.289 Britten.

Aus Asie komme 17.420 Leit (2,7%), dovu si 4.130 Chineesen. 13.554 (2,1%) hunn d'Nationalitéit vun engem Land um afrikanesche Kontinent, dorënner 2.562 Kapverdianer. Aus Nordamerika kommen der 2.780 (0,4%), dovun 2.196 aus den USA. Bei de Leit aus Mëttel- a Südamerika (4.962; 0,8%) sinn d'Brasilianer mat 2.859 déi Meescht. 245 (0,0%) Australier oder Neiséilänner wunnen am Land.[9]

Am Laf vum Joer 2009 ass d'Zuel vun enger hallwer Millioun Awunner iwwerschratt ginn. Vun 1995 bis 2010 ass d'Wunnbevëlkerung, bannent 15 Joer, ëm ronn 100.000 Leit gewuess; vum Enn vum Zweete Weltkrich bis 2016 souguer ëm 286.000, wat praktesch eng Verdueblung bannent eppes iwwer 70 Joer ass.

De Bevëlkerungswuesstem geet zum groussen Deel op den Zouzuch vu Leit aus dem Ausland zeréck, déi op Lëtzebuerg schaffe kommen: D'Zuel vun den Aarbechtsplazen ass vun 197.500 am Joer 1995 iwwer 307.700 am Joer 2005 op p 418.400 am Joer 2016 geklommen.[10]. Dës héich Zuel vun Aarbechtsplaze bréngt och mat sech, datt déi zu engem ëmmer méi groussen Deel vu sougenannte Frontaliere besat ginn. Hir Zuel ass vu 56.100 am Joer 1995 iwwer 119.700 am Joer 2005 op 173.800 am Joer 2015 geklommen. 2016 waren et der 180.900.[10]

Alterspyramid

380x
380x

Kultur

2007 war Lëtzebuerg mat der Groussregioun Kulturhaaptstad vun Europa.

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Kultur zu Lëtzebuerg.

Audiovisuell

Lëtzebuerg huet joerzéngtelaang eng Pionéierroll a punkto europawäite kommerzielle Radio- (zanter 1929) an Televisiounsprogrammer (zanter 1954) gespillt. Haut nach huet d'RTL Group hei hire Sëtz. 1988 gouf deen éischte Lëtzebuerger Televisiounssatellit, Astra 1A op Orbit geschéckt; eng sëllege koumen der no, déi vun der SES, déi hire Sëtz zu Betzder huet, bedriwwe ginn.

An deene leschte 2 Joerzéngten huet och d'Lëtzebuerger Filmproduktioun en Opschwong erlieft, ongeféier 40 Produktiounsfirmaen gëtt et am Land.

Literatur

Kuckt och

 Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Portal:Lëtzebuerg.

Um Spaweck

Commons: Lëtzebuerg – Biller, Videoen oder Audiodateien
Lëtzebuerg – All d'Artikelen op der Wikipedia iwwer Lëtzebuerg.

Referenzen an Notten

  1. Streng geholl gëtt et zu Lëtzebuerg keng "offiziell" Sprooch: d'Lëtzebuerger Constitutioun verweist op e Gesetz, mä de Legislateur gebraucht am Gesetz iwwer de Sproochegebrauch just d'Termen Nationalsprooch, Gesetzessprooch a Verwaltungssprooch
  2. 2,0 2,1 (fr)Luxembourg (2023-02-25). Gekuckt de(n) 2023-02-28.
  3. (en)United Nations, Human Development Report 2021-22 (2022-09-08). Gekuckt de(n) 2023-02-28.
  4. (fr)François Schanen, Parlons luxembourgeois: langue et culture linguistique d'un petit pays au coeur de l'Europe. L'Harmattan (2004). Gekuckt de(n) 2023-02-28.
  5. (fr)STATEC, [https://statistiques.public.lu/dam-assets/fr/actualites/population/population/2022/04/stn-population-04-22.pdf La croissance de la population reboostée]. Gekuckt de(n) 11/04/2022.
  6. Legilux. legilux.public.lu. Gekuckt de(n) 2023-02-28.
  7. Art.38. En quatrième lieu, dans la Province et Duché de Luxembourg, lesdit Seigneur Roy Tres-Chrestien demeurera saisi, jouira effectivement des places de Thionville, Montmedy, Damvillers, leurs appartenances, dépendances, annexes, Prevostez et Seigneuries: et de la Ville et Prevosté d'Ivoy, de Chavency le Chateau, et sa Prevosté ; et du lieu et Poste de Marville, situé sur la petite riviere appelée Vezin, et de la Prevosté dudit Marville, lequel lieu et Prevosté avoient autrefois appartenu, partie aux ducs de Luxembourg, et partie à ceux de Bar
  8. Cf. Loi du 24 février 1984 sur le régime des langues, Mémorial A n°16: 196-197, 27.02.1984.
  9. 9,0 9,1 Quell fir d'Donnéen zu der Bevëlkerung: STATEC: https://statistiques.public.lu/dam-assets/recensement/publication-5/docs/rp01-05-population-nationalit-v10.pdf "Une population de plus en plus cosmopolite."] 2023-05, op statistiques.public.lu, nogekuckt 2023-05-08.
  10. 10,0 10,1 "Vue d'ensemble du marché du travail (en 1 000 personnes) 2000 - 2016" op statistique.publc.lu.