Samuel Hirsch
| Samuel Hirsch | |
|---|---|
 | |
| Gebuer |
8. Juni 1815 Thalfang |
| Gestuerwen |
14. Mee 1889 Chicago |
| Nationalitéit | Däitschland, USA, Kinnekräich Preisen |
| Educatioun | Universitéit Bonn |
| Aktivitéit | Rabbiner |
| Famill | |
| Kanner | Emil G. Hirsch |
 | |
De Samuel Hirsch, gebuer den 8. Juni 1815 zu Thalfang am haitege Rheinland-Pfalz (deemools Preisen) a gestuerwen de 4. Mee 1889 zu Chicago, war en däitsch-lëtzebuergesche Rabbiner a Reliouns-Philosoph. Hie war e wichtege Vertrieder vum Reform-Judaismus.
Hien huet zu Metz, Bonn, Berlin a Leipzig studéiert.
Hie gouf 1838 Rabbiner zu Dessau, huet awer missen 1841 wéinst senge radikal-liberalen Interpretatioune vun der jiddescher Relioun zerécktrieden. 1843 huet hien "Die Messias-Lehre der Juden in Kanzelvorträgen" a "Religionsphilosophie der Juden" publizéiert.
1842 huet de Wëllem II. hien zum éischte Groussrabbiner vu Lëtzebuerg ernannt. 1843 huet hien duerch Naturalisatioun d'Lëtzebuerger Nationalitéit ugeholl a gouf den 23. Juni 1843 feierlech a seng Funktioun als Königl. Großherzogl. Rabbiner in Luxemburg agefouert.[1]
Zesumme mat dem Mathieu-Lambert Schrobilgen, dem Charles-Théodore André, dem Nicolas Martha an aneren huet de Rabbi Hirsch 1848 zu Lëtzebuerg d'Zeitung Der Volksfreund gegrënnt. Den Hirsch gouf als den eigentleche Redakter vun der Publikatioun ugesinn, déi doropshin antisemittesche Beleidegungen ausgesat war a sech huet missen dogéint wiere 'communistesch' ze sinn.[2]
An der Zäit zu Lëtzebuerg huet hien "Die Humanität als Religion (1854), Systematischer Katechismus der israelitischen Religion (1856), a "Reform im Judenthum" (1844) geschriwwen. Op den däitsche Rabbinerversammlungen 1844/45 ass hie fir eng radikal Reform vum Juddentum agetrueden, krut dës Meenung awer net duerchgesat. 1866 krut hien e Ruff vun der reforméierter Kongregatioun Keneseth Israel vu Philadelphia, Pennsylvania, deen hien ugeholl huet. Hien ass mat senger Famill an d'USA emigréiert.
1869 gouf hien zum President vun der Rabbiner-Konferenz zu Philadelphia ernannt, op där d'Prinzipie vum Reform-Judaismus formuléiert goufen.
Den Hirsch ass bis 1888 Rabbiner vun der Kongregatioun vu Philadelphia bliwwen. Duerno ass hien op Chicago bei säi Jong, den Emil G. Hirsch, wunne gaangen, wou en dat Joer drop gestuerwen ass.
Dem Hirsch säi bekanntste Wierk ass "Religionsphilosophie". A sengem "Katechismus der Israelitischen Religion" huet hien d'biblesch Legenden als psychologesch an typesch Allegorië beschriwwen, an déi jiddesch Zeremonien als Symboler vun den Iddien, déi dora vermëttelt géifen. De jiddesche Glaf wier deemno kee Gesetz, mä eng Léier ("Lehre") an déi symbolesch Zeremonië kéinte sech deemno mam historesche Kontext änneren. Sou huet hien als éischte proposéiert, jiddesch Gottesdéngschter um Sonndeg, an net um traditionelle Sabbat (Samschdeg), ofzehalen.
Och mam Hegel huet hie sech auserneegesat, well dien d'Juddentum a senger Hierarchie vun de Reliounen nach ënner den Naturreliounen aklasséiert hat. Den Hirsch huet dogéint argumentéiert, d'Judentum an d'(Ur-)Chrëschtentum als Relioune vun der Fräiheet wieren am Géigendeel allen Naturreliounen absolut iwwerleeën.
Éierungen
[änneren | Quelltext änneren]- 2014 huet d'Lëtzebuerger Post an der Serie Personnalités de Samuel Hirsch, zesummen mat dem Nikolaus Hein an der Marie Speyer, mat der Emissioun vu engem Timber geéiert.[3]
- Am Januar 2017 gouf zu Thalfang eng Plaz no him benannt, wou dann den 11. Juli 2017 en "Nachdenkmal" ageweit gouf.[4],[5]
Literatur
[änneren | Quelltext änneren]- Goedert, J., 1993. L'émancipation de la communauté israélite luxembourgeoise et l'administration du culte dans la première moitié du 19e siècle (1801-1855). Galerie 3. Nei publizéiert an: La présence juive au Luxembourg du Moyen Âge au XXe siècle. B'nai Brit Luxembourg (Laurent Moyse & Marc Schoentgen, éditeurs), 2001, S. 21-56.
- Ittenbach, Elmar, 2014. Samuel Hirsch: Rabbiner, Religionsphilosoph, Reformer. Hentrich & Hentrich. Centrum Judaicum, 176 S. ISBN 9783955650552
- Bost, Bodo, 2015: 200. Geburtstag von Samuel Hirsch: Rabbiner, Religionsphilosoph, Reformer. Die Warte vum 1. Oktober 2015, S. 2-3
- Judith Frishman and Thorsten Fuchshuber (eds.), 2022. Samuel Hirsch: Philosopher of Religion, Advocate of Emancipation and Radical Reformer. Studia Judaica, Volume 97. De Gruyter, ISBN 9783110464344.
- Moyse, Laurent, 2023, Samuel Hirsch, rabbin philosophe, Premier grand-rabbin à exercer au Luxembourg, Samuel Hirsch a marqué le judaïsme libéral de son époque. Un ouvrage académique, fruit d'un colloque international tenu en 2010 à Luxembourg, revient sur ses idées et son parcours. Die Warte 5|2748, 9. Februar 2023, S. 10-11
Quell
[änneren | Quelltext änneren]Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]- Friede, Freiheit und Einheit: Sechs Predigten gehalten in der Synagoge zu Dessau (1839)
- Die Religionsphilosophie der Juden: oder, Das Prinzip der jüdischen Religionsanschauung und sein Verhältnis zum Heidenthum, Christenthum und zur absoluten Philosophie (1842)
- Der Rabbiner, der immer sonntags predigte, journal.lu, 3. Juni 2015
Referenzen an Notten
[Quelltext änneren]- ↑ Der Orient vum 1. August 1843, zitéiert vun alemannia-judaica.de
- ↑ Hilgert, Romain. Les journaux au Luxembourg 1704-2004/Zeitungen in Luxemburg 1704 bis 2004. SIP, 2004. Ss. 62-65 (Link)
- ↑ alemannia-judaica.de
- ↑ Neues Denkmal auf dem Thalfanger Samuel-Hirsch-Platz, volksfreund.de 12.Juli 2017
- ↑ Monument pour Samuel Hirsch lequotidien.lu 21.Juli 2017
