Helsinki

Helsinki
Helsinki
Land	Finnland
Vewaltungseenheet	Uusimaa
Awunner	675.747
	29. Februar 2024
Fläch	214,42 km²
Héicht	17 m
Koordinaten	60°10'15"N, 24°56'15"O
Telefonszon	09
Postcode	00100–00990
Websäit	https://www.hel.fi/

D'Festung Suomenlinna vum Mier aus gesinn

Helsinki (op Schweedesch: Helsingfors ^{? / i}) ass d'Haaptstad vu Finnland. D'Stad läit am Süde vum Land, direkt un der Küst vum Ostmier. Zesumme mat den Nopeschstied Espoo, Vantaa a Kauniainen huet d'Haaptstadregioun Helsinki (finn. Pääkaupunkiseutu, schwed. Huvudstadsregionen) ronn 1,2 Milliounen Awunner.

Nodeem zirka 6 % vun der Bevëlkerung schweedesch als Mammesprooch hunn, ass d'Stad, no finneschem Gesetz, offiziell zweesproocheg.

Geschicht

Helsinki gouf 1550 op Uerder vum schweedesche Kinnek Gustav Vasa I. gegrënnt fir der - deemools russescher - Hafestad Reval (haut Tallinn) Konkurrenz op den hollännesch-russeschen Handelsrouten an der Ostmierregioun ze maachen. Nodeem d'Schweden awer schonn e puer Joer drop (1561) Estland, an domat och Reval, ënner hir Kontroll kruten, hat de Projet Helsinki zanterhier keng Prioritéit méi fir d'schweedescht Kinnekshaus.

Ongënschteg fir d'Entwécklung vun de Siidlunge war och hir geographesch Lag. 1640 gouf Helsinki op Decisioun vum schweedesche Verwalter dofir kuerzerhand méi no un d'Mier, bei d'Mëndung vum Floss Vantaa, geréckelt. Nodeem d'Russen am Laf vum 18. Joerhonnert zweemol d'Stad ageholl haten, gouf 1748 d'Festung Suomenlinna opgeriicht. All déi Zäit war Helsinki awer ni méi wéi eng kleng Provenzstiedchen an nach ufanks vum 19. Joerhonnert hat d'Stad nëmmen ëm déi 4.000 Awunner.

1808 gouf Finnland vum russeschen Zar Alexander I. eruewert. Fir de schweedeschen Afloss an der Regioun nach weider ze reduzéieren, huet den Zar d'Haaptstad 1812 - vum elo russesche Groussherzogtem Finnland - vun der traditionell schweedesch dominéierter Stad Turku op Helsinki verleeë gelooss. Helsinki hat och de Virdeel, datt et méi no bei Sankt Petersburg louch. Nodeem d'Stad 1809 zu zwee Drëttel duerch e grousst Feier zerstéiert gi war, hunn d'Russen den Zentrum vun Helsinki komplett nei, am monumental-klassizisteschem Stil, opbaue gelooss. Eng ganz Rei Gebaier, wéi z. B. den Doum, goufen deemools no Pläng vum däitschen Architekt Carl Ludvig Engel realiséiert.

1819 gouf de Sëtz vum finnesche Senat op Helsinki geplënnert an zanter 1918 ass et d'Haaptstad vun der onofhängeger Republik Finnland.

Helsinki war 1952 Organisateur vun den Olympesche Summerspiller.

Bevëlkerungsentwécklung

Nom Zweete Weltkrich ass Helsinki séier gewuess. D'Groussstad ass haut den Zentrum vun enger Agglomeratioun an där ëm déi 1,2 Millioune Leit wunnen.

1700 bis 1925	1940 bis 1987	1990 bis 2004
1700 – 1.700 1810 – 4.065 1830 – 11.100 1850 – 20.745 1860 – 22.228 1884 – 49.146 1890 – 61.530 1900 – 91.216 1925 – 209.800	1940 – 317.314 1950 – 369.380 1960 – 452.777 1968 – 531.286 1975 – 498.680 1980 – 483.036 1983 – 484.471 1985 – 485.795 1987 – 490.034	1990 – 492.400 1992 – 501.514 1995 – 525.031 1997 – 539.363 2000 – 555.474 2001 – 559.718 2002 – 559.716 2003 – 559.330 2004 – 559.046

Kuckeswäertes

Monumenter a Gebaier

Den Doum vum Architekt Carl Ludvig Engel
D'orthodox Uspenski-Kathedral
D'Finlandia-Hal vum Architekt Alvar Aalto
D'Haaptgebai vun der Universitéit Helsinki
D'finnesch Nationaloper
Den Olympiastadion
D'Festung Suomenlinna (op Schweedesch: Sveaborg) aus dem 18. Joerhonnert steet op der UNESCO-Lëscht vum Weltierwen

Muséeën

Kiasma - Musée fir modern Konscht

Um Spaweck

Commons: Helsinki – Biller, Videoen oder Audiodateien

Offiziell Websäit vun Helsinki

Referenzen