Duerchmusterung

Als Duerchmusterung (op Englesch och Survey) gëtt an der Astronomie e systematescht Duerchsiche vum ganzen Himmel oder vun engem groussen Deel dovun no bestëmmten Objeten a bis zu enger definéierter Grenzhellegkeet bezeechent.

D'Resultat vun enger Himmelsduerchmusterung no Stären ass an der Reegel e Stärekatalog, mä et kann awer och d'systematesch Erfaassung vu Verännerlechen oder Duebelstären d'Zil sinn. Aner Objete vun Duerchmusterunge si Stärekéip, Niwwel, Galaxien oder Klengplanéiten.

Vum Hipparch zu der Koméiten- an Himmelspolice

Déi éischt Stärekataloge si schonn an der Antiquitéit ugeluecht ginn, ë. a. vum Hipparch (135 v. Chr.) a vum Ptolemäus (ëm 150 n. Chr.). Den Hipparch Katalog gouf warscheinlech duerch eng Supernova ervirgeruff an hat schonn 800-1000 Fixstären notéiert, also ronn d'Hallschent vun de Stären déi ee mat bloussem A gesi kann. Déi vu béiden Astronomen an hirem Virgänger Aristyllos vu Samos vermoosse Stäreplazen hunn hinnen et erlaabt, scho gutt Wäerter fir d'Prezessioun vun der Äerdachs ze bestëmmen. De Ptolemäus hat säi Stäreverzeechnes an den 8. a 9. Band vum Léierbuch Almagest iwwerholl, wouduerch et op dem Ëmwee iwwer Arabien am Fréimëttelalter och europäeschen Astronomen zougänglech gouf.

Méi genee Himmelsduerchmusterunge koumen eréischt no der Erfindung vum Teleskop. Déi gréisst Bedeitung krut déi vum Flamsteed vu Greenwich am leschte Véirel vum 17. Joerhonnert. Si gouf zum Ausgangspunkt vun enger laanger Rei vu Stärekatalogen, deenen d'Astronomie bis haut hir miesstechnesch Grondlage verdankt. Den Observatoire zu Greenwich gouf ë. a. gegrënnt, fir duerch genee Stäreplazen déi nautesch Navigatioun an domat d'Schëfffaart ze sécheren. Géint Mëtt vum 18. Joerhonnert hunn de Bradley a seng Assistente weider ëmfangräich Observatiounsreie gemaach, déi de Bessel spéider nach eng Kéier nogekuckt hat an am Joer 1818 a seng „Fundamenta Astronomiae" opgeholl hat.

Am bekanntste gouf awer d'Bonner Duerchmusterung (vun 1855 un), déi weider ënne behandelt gëtt.

Am 18. Joerhonnert entstoungen och Kataloge vun Duebelstären, Verännerlechen an Niwwelen - ë. a. vum Wilhelm Herschel a senger Schwëster vun 1780 un (848 Duebelstäre resp. 2500 niwwleg Objeten). Virdrun hat schonn de franséischen Astronom Charles Messier (1730–1817) all d'Stärekéip an Niwwelen, déi een am klengen Teleskop konnt gesinn, katalogiséiert. No 18 Joer Aarbecht gouf säi Messier-Katalog mat 110 Objete publizéiert, dee bis haut vun Amateurastronome gebraucht gëtt. Den Ulass fir dëse Katalog war allerdéngs dem Messier seng Sich no neie Koméiten, bei där déi vill Gasniwwelen an der Mëllechstrooss zu munneche "Feelalarme" gefouert haten.

Dee fir d'Fachastronome wichtegsten Niwwelkatalog ass den New General Catalogue (NGC) aus den 1880er Jore mat 7840 Objeten. Hie gouf spéider duerch den Indexkatalog (IC) vergréissert an am 20. Joerhonnert ë. a. duerch de Palomar Observatory Sky Survey (POSS).

Eng Duerchmusterung vu spezieller Aart war d'Himmelspolizey, un där sech am Joer 1800 ronn eng Dosen europäesch Observatoirë fir d'systematesch Sichen no Klengplanéiten zesummegeschloss haten. Bis 1807 goufe véier "Asteroiden" entdeckt, haut kennt een aus automatesche CCD-Duerchmusterunge schonn e puer Honnertdausend dovun.

Bonner Duerchmusterung an nei Projeten

Zu der astrometrescher Grondlag vu ville Joerzéngte gouf schliisslech d'Bonner Duerchmusterung (BD), déi 1852 bis 1862 vum Astronom Friedrich Wilhelm August Argelander a sengem Assistent visuell gemaach gouf. Si versammelt 325.037 Stären am Deklinatiounsberäich tëscht 89° a −2° bis zu der visueller Hellegkeet vun 9,5 mag. Wéinst dem risegen Ëmfang vun dëser Aufgab hat ee sech op eng Genauegkeet am Beräich vun e puer Wénkelsekonne beschränkt. D'Katalogstäre goufen och als Himmelsatlas mat 36 Blieder fir den Nordhimmel publizéiert.

De Nofollger vum Argelander, den Eduard Schönfeld hat d'Bonner Duerchmusterung 1875 bis 1881 mat der Südlecher Duerchmusterung vergréissert, déi mat 134.000 Stäre bis bal op de Südhorizont vu Bonn reecht. Fir de ganze Südleche Stärenhimmel schliisslech d'Córdoba-Duerchmusterung (CD) gefollegt, genannt nom argentineschen Observatoire vu Córdoba. Si reecht bis zu der Grenzgréisst 10,0 mag a faasst mat 578.000 Stären tëscht −22° an −89° Deklinatioun ëm ronn 40 % méi Stäre pro Grad wéi hiert Bonner Virbild.

Spéider organiséiert d'Astronomesch Gesellschaft kooperativ Duerchmusterunge vun ettlechen Observatoiren, fir doraus den AGK2-Katalog – a spéider den AGK3 – zu entwéckelen.

Déi am Ament prezis Duerchmusterung staamt vum Hipparcos-Satellit, dee virun 2000 den Himmel mat engem Spigelteleskop an zwou verschidde Genauegkeeten opgeholl hat. D'Resultat ass den Hipparcos-Katalog mat 108.000 Stären (jee ±0,002") an den Tycho-Katalog mat 2 Millioune Stären op ±0,02". Dës Himmelsvermoossung soll ab 2014 mat der Gaia-Missioun verbessert ginn.

Haut versteet een ënner dem Begrëff "Duerchmusterung" manner d'Katalogiséierung vu Stären, mä villméi d'systematesch Sich no net-stellaren Himmelsobjeten. Wichteg Projete sinn z. B. periodesch automatesch Duerchmusterunge vum Himmel no äerdnoen Asteroiden (near earth objects, NEA). En ettlech Schwéierpunkte gëllen och den Duerchmusterungen a kuerz- a laangwellege Beräicher vum elektromagnéiteschem Spektrum, wéi d'Sich no Röntgenquellen, Galaxiëkéip oder Quasaren. Dogéint erfollegt d'Siche no Exoplanéiten net systematesch iwwer de ganzen Himmel, mä konzentréiert sech op eenzel "verdächteg" Stären an der Noperschaft vun eiser Sonn.

Lëscht

Numm	Welleberäich	Duerchsichte Beräich	Beschreiwung
Bonner Duerchmusterung	optesch	nërdlech vun 22° Süd	zirka 325.000 Stären, 1852 bis 1862
Córdoba-Duerchmusterung	optesch	Südlech vun 22° Süd	zirka 578.000 Stären, 1892 bis 1914
Pan-Andromeda Archaeological Survey	optesch	Andromedagalaxie an Dräiecksniwwel	Erfuersche vun dëse Galaxië mat dem Canada-France-Hawaii Telescope.
Palomar Observatory Sky Survey (POSS)	optesch	nërdlechen an equatoriale Beräich	Fotografesch Duerchmusterung, 1948 bis 1958
Digitized Sky Survey	optesch	komplett	Fotografesch Duerchmusterung, 1994
Sloan Digital Sky Survey	optesch - spektroskopesch	komplett	2000 bis 2006 (éischten Duerchlaf)
Photopic Sky Survey	optesch	37440 individuell Ziler	2010-2011.
Palomar Distant Solar System Survey (PDSSS)
Infrared Astronomical Satellite (IRAS)	Infrarout, 12, 25, 60, an 100 μm.	komplett	1983
Two Micron All Sky Survey (2MASS)	Infrarout, 1,25, 1,65, an 2,17 μm (J-, H- a Ks-Band)	komplett	1997 bis 2001
Akari (Astro-F)	wäit infrarout		Japanesch Duerchmusterung per Satellit, 2006 bis 2008
Wide-field Infrared Survey Explorer	Infrarout, 3,3, 4,7, 12, an 23 μm.	99 %	E NASA-Satellit, 2009 bis 2010
SCUBA-2 All Sky Survey	Infrarout, 850 µm		Eng mam James Clerk Maxwell Telescope duerchgefouert Duerchmusterung
HI Parkes All Sky Survey	Radio; 21 cm (Wellelängt vum neutralen Waasserstoff)	südlech vun zirka 55° Nord	1997 bis 2002
Ohio Sky Survey	Radio (1415 MHz)		19000 Objeten, 1965 bis 1973
NRAO VLA Sky Survey (NVSS)	Radio (1,4 GHz)	Beräich nërdlech vu 40° Süd, duerchgefouert mat dem VLA
Fermi Gamma-ray Space Telescope	Gammastralung		e Weltraumteleskop dat zanter 2008 am Asaz ass
en:Galaxy And Mass Assembly survey (GAMA)	Multi-Wellelängten-Duerchmusterung		Websäit: http://gama-survey.org
Great Observatories Origins Deep Survey (GOODS)	Multi-Wellelängten-Duerchmusterung
Cosmic Evolution Survey (COSMOS)	Multi-Wellelängten-Duerchmusterung

Um Spaweck

Commons: Astronomical surveys – Biller, Videoen oder Audiodateien

Portal Astronomie

• Astrometrie
• Moosscampagne