Right Livelihood Award
De Right Livelihood Award (RLA) (iwwersat ongeféier „Präis fir gerecht, adequat Liewensgrondlagen“) ass eng Auszeechnung fir d'„Gestaltung vun enger besserer Welt“ déi zanter 1980 all Joer vun der Stëftung Right Livelihood Award Foundation verginn an duerch Done finanzéiert gëtt.
D'Bezeechnung „alternativen Nobelpräis“ ass an den éischte Jore vum Präis an der Ëffentlechkeet entstanen, et ass awer keng offiziell Bezeechnung. Et besteet keng institutionell Verbindung vum Präis mam Nobelpräis.
Geschicht
[änneren | Quelltext änneren]Virschlag un d'Nobelstëftung
[änneren | Quelltext änneren]
De Jakob von Uexküll ass an den 1970er Joren duerch d'Welt gereest an huet vill Aarmut an Ëmweltzerstéierung gesinn. 1980 huet den deemools 35-järege Philatelist a Journalist der Nobelstëftung virgeschloen zousätzlech Nobelpräisser ze stëften, sou z. B. e Präis dee „speziell op d'Besoine vun der Majoritéit vun der Mënschheet an der Drëtter Welt“ ausgeriicht wier. No den Angabe vun der Right Livelihood Foundation huet hie virgeschloen en Nobelpräis fir Ekologie an ee fir d'Iwwerwannung vun der Aarmut ze schafen. Hie wollt sech och finanziell un dëse Präisser bedeelegen.
De Virschlag gouf vun der Nobelstëftung refuséiert, absënns well se keng zousätzlech Präisser aféiere wéilten, nodeems et Kritik gouf wéi den Präis vun der Schweedescher Räichsbank fir Ekonomie agefouert gi war.
Grënnung vum Right Livelihood Award
[änneren | Quelltext änneren]De vun Uexküll huet doropshin 1980 selwer sou e Präis, de Right Livelihood Award an d'Liewe geruff. Fir d'Finanzement huet hie wäertvoll Timbere verkaaft an domat en Erléis tëscht enger hallwer an enger Millioun US-Dollar realiséiert.
Zweck
[änneren | Quelltext änneren]De Right Livelihood Award gëtt u Persounen, Organisatiounen an Representante vu Soziale Beweegunge verginn, déi sech mat praktesche Léisungen a Modeller fir eng mënschewierdeg Subsistenz asetzen.
Laureaten
[änneren | Quelltext änneren]| Joer | Laureat(en) | Land |
|---|---|---|
| 1980 | Hassan Fathy |  Egypten
|
| Plenty International, Stephen Gaskin |  Vereenegt Staate vun Amerika,  Guatemala,  Lesotho
| |
| 1981 | Mike Cooley | .svg){kind=small} Vereenegt Kinnekräich
|
| Bill Mollison |  Australien
| |
| Patrick van Rensburg, Education with Production |  Botswana,  Südafrika
| |
| 1982 | Erik Dammann, Future in Our Hands |  Norwegen
|
| Anwar Fazal |  Malaysia
| |
| Petra Kelly |  Däitschland
| |
| Participatory Institute for Development Alternatives |  Sri Lanka
| |
| Sir George Trevelyan, Bt | Vereenegt Kinnekräich
| |
| 1983 | Leopold Kohr |  Éisträich
|
| Amory Lovins, Hunter Lovins, Rocky Mountain Institute | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Manfred Max-Neef, CEPAUR |  Chile
| |
| Häuptling Ibedul Gibbons an d'Bevëlkerung vu Palau |  Palau
| |
| 1984 | Imane Khalifeh |  Libanon
|
| Self-Employed Women's Association, Ela Bhatt |  Indien
| |
| Winefreda Geonzon, Free Legal Assistance Volunteers' Association (FREE LAVA) |  Philippinnen
| |
| Wangari Maathai, Green Belt Movement |  Kenia
| |
| 1985 | Theo Van Boven |  Holland
|
| Cary Fowler (Rural Advancement Fund International) | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Pat Mooney (Rural Advancement Fund International) |  Kanada
| |
| Lokayan, Rajni Kothari | Indien
| |
| Duna Kör |  Ungarn
| |
| 1986 | Robert Jungk | Éisträich
|
| Rosalie Bertell | Kanada
| |
| Alice Stewart | Vereenegt Kinnekräich
| |
| Ladakh Ecological Development Group, Helena Norberg-Hodge | Indien
| |
| Evaristo Nugkuag, AIDESEP |  Peru
| |
| 1987 | Johan Galtung | Norwegen
|
| Chipko movement | Indien
| |
| Hans-Peter Dürr, Global Challenges Network | Däitschland
| |
| Institute for Food and Development Policy, Frances Moore Lappé | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Mordechai Vanunu |  Israel
| |
| 1988 | International Rehabilitation and Research Centre for Torture Victims, Inge Kemp Genefke |  Dänemark
|
| José Lutzenberger |  Brasilien
| |
| John F. Charlewood Turner | Vereenegt Kinnekräich
| |
| Sahabat Alam Malaysia, Mohammed Idris, Harrison Ngau, d'Vollek vun de Penan | Malaysia
| |
| 1989 | Seikatsu Club Consumers' Co-operative Union |  Japan
|
| Melaku Worede |  Ethiopien
| |
| Aklilu Lemma, Legesse Wolde-Yohannes | Ethiopien
| |
| Survival International | Vereenegt Kinnekräich
| |
| 1990 | Alice Tepper Marlin, Council on Economic Priorities | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Bernard Lédéa Ouédraogo |  Burkina Faso
| |
| Felicia Langer | Israel
| |
| Association of Peasant Workers of the Carare (Asociaciòn de Trabajadores Campesinos del Carare) |  Kolumbien
| |
| 1991 | Edward Goldsmith | Vereenegt Kinnekräich
|
| Narmada Bachao Andolan | Indien
| |
| Bengt Danielsson & Marie-Thérèse Danielsson |  Schweden,  Frankräich
| |
| Jeton Anjain, d'Bevëlkerung vu Rongelap |  Marshallinselen
| |
| Landless Workers' Movement (Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem Terra) / CPT (Commissãoo Pastoral da Terra) | Brasilien
| |
| 1992 | Finnish Village Action Movement (Kylätoiminta) |  Finnland
|
| Gonoshasthaya Kendra, Zafrullah Chowdhury |  Bangladesch
| |
| Helen Mack | Guatemala
| |
| John Gofman, Alla Yaroshinskaya | Vereenegt Staate vun Amerika,  Ukrain
| |
| 1993 | Arna Mer-Khamis, Care and Learning | Israel
|
| Organisation of Rural Associations for Progress, Sithembiso Nyoni |  Simbabwe
| |
| Vandana Shiva | Indien
| |
| Mary an Carrie Dann vun de Shoshonen | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| 1994 | Astrid Lindgren | Schweden
|
| SERVOL (Service Volunteered for All) |  Trinidad an Tobago
| |
| H. Sudarshan, VGKK (Vivekananda Girijana Kalyana Kendra) | Indien
| |
| Ken Saro-Wiwa, Movement for the Survival of the Ogoni People |  Ogoniland,  Nigeria
| |
| 1995 | András Bíró, Hungarian Foundation for Self-Reliance | Ungarn
|
| Serb Civic Council |  Bosnien an Herzegowina
| |
| Carmel Budiardjo, TAPOL |  Indonesien, Vereenegt Kinnekräich
| |
| Sulak Sivaraksa |  Thailand
| |
| 1996 | Herman Daly | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Committee of Soldiers' Mothers of Russia |  Russland
| |
| People's Science Movement of Kerala (Kerala Sasthra Sahithya Parishad) | Indien
| |
| George Vithoulkas |  Griicheland
| |
| 1997 | Joseph Ki-Zerbo | Burkina Faso
|
| Jinzaburo Takagi | Japan
| |
| Mycle Schneider | Frankräich
| |
| Michael Succow | Däitschland
| |
| Cindy Duehring | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| 1998 | International Baby Food Action Network | |
| Samuel Epstein | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Juan Pablo Orrego | Chile
| |
| Katarina Kruhonja, Vesna Terselic |  Kroatien
| |
| 1999 | Hermann Scheer | Däitschland
|
| Juan Garcés |  Spuenien
| |
| COAMA (Consolidation of the Amazon Region) | Kolumbien
| |
| Grupo de Agricultura Orgánica |  Kuba
| |
| 2000 | Tewolde Berhan Gebre Egziabher | Ethiopien
|
| Munir | Indonesien
| |
| Birsel Lemke |  Tierkei
| |
| Wes Jackson | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| 2001 | José Antonio Abreu |  Venezuela
|
| Gush Shalom, Rachel an Uri Avnery | Israel
| |
| Leonardo Boff | Brasilien
| |
| Trident Ploughshares | Vereenegt Kinnekräich
| |
| 2002 | Martin Green | Australien
|
| Kamenge Youth Centre (Centre Jeunes Kamenge) |  Burundi
| |
| Kvinna Till Kvinna | Schweden
| |
| Martín Almada |  Paraguay
| |
| 2003 | David Lange |  Neiséiland
|
| Walden Bello, Nicanor Perlas | Philippinnen
| |
| Citizens' Coalition for Economic Justice |  Südkorea
| |
| SEKEM, Ibrahim Abouleish | Egypten
| |
| 2004 | Swami Agnivesh, Asghar Ali Engineer | Indien
|
| Memorial Society | Russland
| |
| Bianca Jagger |  Nicaragua
| |
| Raúl Montenegro |  Argentinien
| |
| 2005 | Maude Barlow and Tony Clarke | Kanada
|
| Irene Fernandez | Malaysia
| |
| Roy Sesana an d'"First People of the Kalahari" | Botswana
| |
| Francisco Toledo |  Mexiko
| |
| 2006 | Daniel Ellsberg | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Ruth Manorama | Indien
| |
| Chico Whitaker | Brasilien
| |
| International Poetry Festival of Medellín | Kolumbien
| |
| 2007 | Christopher Weeramantry | Sri Lanka
|
| Dekha Ibrahim Abdi | Kenia
| |
| Percy Schmeiser, Louise Schmeiser | Kanada
| |
| Grameen Shakti | Bangladesch
| |
| 2008 | Krishnammal Jagannathan and Sankaralingam Jagannathan LAFTI | Indien
|
| Amy Goodman | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Asha Haji Elmi |  Somalia
| |
| Monika Hauser |  Italien
| |
| 2009 | Catherine Hamlin | Australien
|
| René Ngongo |  Demokratesch Republik Kongo
| |
| David Suzuki | Kanada
| |
| Alyn Ware | Neiséiland
| |
| 2010 | Nnimmo Bassey | Nigeria
|
| Erwin Kräutler | Éisträich, Brasilien
| |
| Shrikrishna Upadhyay |  Nepal
| |
| Physicians for Human Rights | Israel
| |
| 2011 | Huang Ming |  China
|
| Jacqueline Moudeina |  Tschad
| |
| GRAIN | ||
| Ina May Gaskin | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| 2012 | Campaign Against Arms Trade | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Gene Sharp | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Hayrettin Karaca | Tierkei
| |
| Sima Samar |  Afghanistan
| |
| 2013 | Paul Walker | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Hans Rudolf Herren, Biovision Foundation |  Schwäiz
| |
| Raji Sourani |  Gazasträif
| |
| Denis Mukwege | Demokratesch Republik Kongo
| |
| 2014 | Bill McKibben, 350.org | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Basil Fernando, AHRC |  Hong Kong
| |
| Asma Jahangir |  Pakistan
| |
| Alan Rusbridger | Vereenegt Kinnekräich
| |
| Edward Snowden | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| 2015 | Sheila Watt-Cloutier | Kanada
|
| Tony de Brum | Marshallinselen
| |
| Kasha Jacqueline Nabagesera |  Uganda
| |
| Gino Strada | Italien
| |
| 2016 | Cumhuriyet | Tierkei
|
| Syrian Civil Defense |  Syrien
| |
| Mozn Hassan, Nazra for Feminist Studies | Egypten
| |
| Svetlana Gannushkina | Russland
| |
| 2017 | Robert Bilott | Vereenegt Staate vun Amerika
|
| Colin Gonsalves | Indien
| |
| Khadija Ismayilova |  Aserbaidjan
| |
| Yetnebersh Nigussie | Ethiopien
| |
| 2018 | Thelma Aldana, Iván Velásquez | Guatemala, Kolumbien
|
| Yacouba Sawadogo | Burkina Faso
| |
| Abdullah al-Hamid, Mohammad Fahad al-Qahtani, Walid Abu al-Chair |  Saudi-Arabien
| |
| Tony Rinaudo | Australien
| |
| 2019 | Greta Thunberg | Schweden
|
| Aminatou Haidar |  Demokratesch Arabesch Republik Sahara
| |
| Davi Kopenawa Yanomami | Brasilien
| |
| Guo Jianmei | China
| |
| 2020 | Nasrin Sotoudeh |  Iran
|
| Bryan Stevenson | Vereenegt Staate vun Amerika
| |
| Lottie Cunningham Wren | Nicaragua
| |
| Ales Bialiatski |  Wäissrussland
| |
| 2021 | Marthe Wandou |  Kamerun
|
| Wladimir Sliwjak | Russland
| |
| Legal Initiative for Forest and Environment | Indien
| |
| Freda Huson, Wet'suwet'en People | Kanada
|
Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]| Commons: Right Livelihood Award – Biller, Videoen oder Audiodateien |
