Lëscht vun de Maria um Äerdmound
D'Maria (betounen op der éischter Silb; Latäin fir „Mierer“, Singular: d'Mare) sinn donkel Déifflächen um Äerdmound (bal nëmmen op der viischter Moundsäit), déi 16 Prozent vun der Mounduewerfläch bedecken. Si kruten hiren Numm, well se fréier fir Mierer gehale goufen. Si bestinn aus 3,1 bis 3,8 Milliarde Joer alem donkele Basalt, hunn nëmme wéineg Krateren a si vun enger 2 bis 8 Meter décker Regolithschicht bedeckt, déi räich un Eisen a Magnesium ass. Se si méiglecherweis duerch grouss Aschléi an der Fréiphas vum Mound entstanen. Well an dësem Entwécklungsstadium de Mantel nach flësseg war, si s'uschléissend mat Lava (Lunabas) aus dem Moundkär vollgelaf. D'Maria hunn, mat Ausnam vun de Krateren, nëmme wéineg Héichtenënnerscheeder vu maximal 100 Meter.
Bei den als „Séien“, „Suppen“ a „Buchten“ bezeechente Strukturen handelt et sech och ëm basaltesch Déiffläche mat zu de Maria vergläichbarer Genesisgeschicht.
Interaktiv Kaart
[änneren | Quelltext änneren] |
Op dëser Foto vum Mound sinn déi gréisst Strukture mat den entspriechende Wikipediaartikele verlinkt. D'Nimm erschéngen nieft dem Cursor. D'Moundachs steet op dësem Bild ongeféier 45 Grad schréi no lénks. Et gesäit een en also sou, wéi een en a mëttleren nërdleche Breeten no sengem Opgank am Oste kucke kann.
Ausser de Maria sinn och e puer Krateren a Gebiergszich agezeechent.
Mierer
[änneren | Quelltext änneren]| Laténgeschen Numm | Lëtzebuergeschen Numm | Lag | Mëttleren Duerchmiesser (km) | |
|---|---|---|---|---|
| Mare Anguis | Schlaange-Mier | 22° 36' N | 67° 42' O | 150 |
| Mare Australe | Südlecht Mier | 38° 54' S | 93° 00' O | 603 |
| Mare Cognitum | Bekannt Mier | 10° 00' S | 23° 06' W | 376 |
| Mare Crisium | Gefore-Mier | 17° 00' N | 59° 06' O | 418 |
| Mare Fecunditatis | Fruchtbarkeet-Mier | 7° 48' S | 51° 18' O | 909 |
| Mare Frigoris | Mier vun der Keelt | 56° 00' N | 1° 24' O | 1596 |
| Mare Humboldtianum | Humboldt-Mier | 56° 48' N | 81° 30' O | 273 |
| Mare Humorum | Fiichtegkeets-Mier | 24° 24' S | 38° 36' W | 389 |
| Mare Imbrium | Reemier | 32° 48' N | 15° 36' W | 1123 |
| Mare Ingenii | Mier vun der Begabung | 33° 42' S | 163° 30' O | 318 |
| Mare Insularum | Insel-Mier | 7° 30' N | 30° 54' W | 513 |
| Mare Marginis | Randmier | 13° 18' N | 86° 06' O | 420 |
| Mare Moscoviense
oder och Mare Moskwa |
Moskau-Mier | 27° 18' N | 147° 54' O | 277 |
| Mare Nectaris | Nektarmier | 15° 12' S | 35° 30' O | 333 |
| Mare Nubium | Wollekemier | 21° 18' S | 16° 36' W | 715 |
| Mare Orientale | Ëstlecht Mier | 19° 24' S | 92° 48' W | 327 |
| Mare Serenitatis | Frousënn-Mier | 28° 00' N | 17° 30' O | 707 |
| Mare Smythii | Smyth-Mier | 1° 18' N | 87° 30' O | 373 |
| Mare Spumans | Schéimend Mier | 1° 06' N | 65° 06' O | 139 |
| Mare Tranquillitatis | Mier vun der Rou | 8° 30' N | 31° 24' O | 873 |
| Mare Undarum | Wellemier | 6° 48' N | 68° 24' O | 243 |
| Mare Vaporum | Donscht-Mier | 13° 18' N | 3° 36' O | 245 |
| Oceanus Procellarum | Stiirm-Ozean | 18° 24' N | 57° 24' W | 2568 |
Séien
[änneren | Quelltext änneren]Vergläichbar mat de Maria sinn d'Lacus (lëtzb. „Séien“), bei deenen et sech ëm kleng, ongläich Basaltfläche mat änlechem Urspronk handelt.
| Laténgeschen Numm | Däitschen Numm | Lag | Mëttleren Duerchmiesser (km) | |
|---|---|---|---|---|
| Lacus Aestatis | Summer-Séi | 15° 00' S | 69° 00' W | 90 |
| Lacus Autumni | Hierscht-Séi | 9° 54' S | 83° 54' W | 183 |
| Lacus Bonitatis | Güte-Séi | 23° 12' N | 43° 42' O | 92 |
| Lacus Doloris | Qual-Séi | 17° 06' N | 9° 00' O | 110 |
| Lacus Excellentiae | Exzellent-Séi | 35° 24' S | 44° 00' W | 184 |
| Lacus Felicitatis | Glécks-Séi | 19° 00' N | 5° 00' O | 90 |
| Lacus Gaudii | Séi vun der Freed | 16° 12' N | 12° 36' O | 113 |
| Lacus Hiemalis | Wanter-Séi | 15° 00' N | 14° 00' O | 50 |
| Lacus Lenitatis | Séi vun der Zäertlechkeet | 14° 00' N | 12° 00' O | 80 |
| Lacus Luxuriae | Séi vum Iwwerfloss | 19° 00' N | 176° 00' O | 50 |
| Lacus Mortis | Doud-Séi | 45° 00' N | 27° 12' O | 151 |
| Lacus Oblivionis | Séi vum Vergiessen | 21° 00' S | 168° 00' W | 50 |
| Lacus Odii | Haass-Séi | 19° 00' N | 7° 00' O | 70 |
| Lacus Perseverantiae | Séi vun der Ausdauer | 8° 00' N | 62° 00' O | 70 |
| Lacus Solitudinis | Séi vun der Isolatioun | 27° 48' S | 104° 18' O | 139 |
| Lacus Somniorum | Séi vun den Dreem | 38° 00' N | 29° 12' O | 384 |
| Lacus Spei | Séi vun der Hoffnung | 43° 00' N | 65° 00' O | 80 |
| Lacus Temporis | Séi vun der Zäit | 45° 54' N | 58° 24' O | 117 |
| Lacus Timoris | Séi vun der Fuercht | 38° 48' S | 27° 18' W | 117 |
| Lacus Veris | Fréijoers-Séi | 16° 30' S | 86° 06' W | 396 |
Moueren
[änneren | Quelltext änneren]Weider onreegelméisseg Basalt-Strukture ginn als Palus (lb: „Mouer“) bezeechent.
| Laténgeschen Numm | Lëtzebuerger Numm | Lag | Mëttleren Duerchmiesser (km) | |
|---|---|---|---|---|
| Palus Epidemiarum | Seuche-Mouer | 32° 00' S | 28° 12' W | 286 |
| Palus Putredinis | Fault Mouer | 26° 30' N | 0° 24' O | 161 |
| Palus Somni | Schlof-Mouer | 14° 06' N | 45° 00' O | 143 |
Buchten
[änneren | Quelltext änneren]Hallefkreesfërmeg Ausbuchtunge vun de Maria ginn als Sinus (lb: „Bucht“) bezeechent.
| Laténgeschen Numm | Lëtzebuerger Numm | Lag | Mëttleren Duerchmiesser (km) | |
|---|---|---|---|---|
| Sinus Aestuum | Hëtzt-Bucht | 10° 54' N | 8° 48' W | 290 |
| Sinus Amoris | Bucht vun der Léift | 18° 06' N | 39° 06' O | 130 |
| Sinus Asperitatis | Ronzelech Bucht | 3° 48' S | 27° 24' O | 206 |
| Sinus Concordiae | Bucht vun der Harmonie | 10° 48' N | 43° 12' O | 142 |
| Sinus Fidei | Bucht vum Glaaf | 18° 00' N | 2° 00' O | 70 |
| Sinus Honoris | Bucht vun der Éier | 11° 42' N | 18° 06' O | 109 |
| Sinus Iridum | Reeboubucht | 44° 06' N | 31° 30' W | 236 |
| Sinus Lunicus | Luna-Bucht | 31° 48' N | 1° 24' W | 126 |
| Sinus Medii | Bucht vun der Mëtt | 2° 24' N | 1° 42' O | 335 |
| Sinus Roris | Bucht vum Dau | 54° 00' N | 56° 36' W | 202 |
| Sinus Successus | Bucht vum Erfolleg | 0° 54' N | 59° 00' O | 132 |
Kuckt och
[Quelltext änneren]
Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]| Commons: Moundmierer – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- (en) Lunar.arc.nasa.gov: Mare (Interaktiver Atlas der Maria)
- (de) AstroLink.de: Mond – Die Namen der Strukturen