Athénée de Luxembourg

Athénée de Luxembourg

De Kolléisch zu Hollerech (Januar 2008)
Stater Kolléisch
(AL)
Typ	Atheneum, ëffentlech Schoul
Land	Lëtzebuerg
Uertschaft	Lëtzebuerg (Quartier Hollerech)
Leedung	Claude Heiser
Schülerzuel	1.559
	September 2022
Ënnersteet der/dem	Ministère fir Bildung, Kanner a Jugend
Gegrënnt	1603
Grënner	Jesuitten
Genannt no	Athene
Koordinaten	49°36'14"N, 6°6'39"O
Um Spaweck	https://www.al.lu/

De Kolléisch gëtt komplett renovéiert (Februar 2014)

Entrée vum Provisorium (Oktober 2015)

Den Athénée de Luxembourg, och nach De Kolléisch oder mol Stater Kolléisch genannt, ass e klassesche Lycée um Campus Geesseknäppchen an der Stad Lëtzebuerg.

De Kolléisch, dee 1603 vun de Jesuitte gegrënnt gouf, ass déi eelst Secondaire-Schoul zu Lëtzebuerg. Bis 1964 war d'Schoul an der Ënneschtgaass nieft der Kathedral, an de Gebaier, an deenen 1973 bis 2019 Nationalbibliothéik dra war. 1964 koum de Kolléisch an en deemools neit Gebai um Geesseknäppchen.

Tëscht September 2012 an Dezember 2016 gouf d'Gebai vun 1964 renovéiert an de Kolléisch war an där Zäit an engem provisoresche Gebai um Geesseknäppchen. Am Januar 2017 huet de Schoulbetrib dunn erëm am renovéierte Gebai ugefaangen.

Geschicht

Collège des Jésuites (1603-1773)

D'Jesuittekierch mam Jesuittekolléisch, Architekteplang ëm 1686

Den Architekeplang vun der Jesuittekierch an dem Jesuittekolléisch

Am Joer 1603 gouf de Stater Kolléisch vun de Jesuitten als Collège des Jésuites gegrënnt. Inspiréiert huet sech dës Grënnung un der fréierer Jesuitteschoul vun Tréier. Deemools huet déi laténgesch Sprooch eng ganz wichteg Roll am Programm oder an der Offer vum Kolléisch gespillt, besonnesch well et am 17. Joerhonnert als diplomatesch Sprooch am Gebrauch war, grad sou wéi déi wichtegst Fächer op deene groussen a renomméierten Universitéiten op Latäi gehale goufen. Et gouf och grousse Wäert op d'Konscht an op d'Philosophie geluecht, zu där och d'Physik an d'Mathematik gehéiert hunn.

De 16. Januar 1610 hunn d'Jesuitten am Kolléisch déi Marianesch Sodalitéit gegrënnt. Dës reliéis Brudderschaft stoung um Ufank vun der Muttergottesveréierung zu Lëtzebuerg an huet zesumme mam Pater Jacques Brocquart S.J. den 8. Dezember 1624 eng Muttergottesstatu mam Titel Tréischterin am Leed zur Veréierung virun d'Stadmauere gedroen.

Collège royal (1773-1795)

Nodeem de Poopst Clément XIV. den 21. Juli 1773 de Jesuittenuerden opgehuewen hat, gouf ënner der Maria Theresia vun Éisträich aus dem Jesuittekolléisch de Kinnekleche Kolléisch (Collège royal). De Stater Klerus huet d'Roll vun de Jesuitten iwwerholl, an an de Joren duerno gouf et eng Rei vun neie Reformen. Et goufe siwe Klasse gemaach, eng Sixième, eng Cinquième, eng Quatrième, eng Troisième, eng Deuxième an eng Rhetorikklass. D'Latäi war nach ëmmer d'Haaptuleies vum Kolléisch. Mä et goufen och nei Fächer agefouert wéi Geographie, Geschicht an aner Sproochen.

École centrale (1795-1802)

Kuerz nom Enn vum éisträichesche Regime an duerch déi franséisch Besatzung am Joer 1795, wéi och duerch d'Annexioun vum deemolegen Herzogtum Lëtzebuerg un d'Republik Frankräich am Joer 1797 gouf d'École Centrale (als zentral Secondairesschoul vum Département des Forêts) imposéiert. 1799 goufe speziell Richtlinne wat d'Disziplin ubelaangt agefouert, grad sou wéi datt d'Schüler tëscht eenzele Sektioune wiele konnten.

École Secondaire (1802-1808)

Den 1. Mee 1802 ass eng nei Schoulreform ëmgesat ginn: dÉcoles centrales goufe, jenodeem, duerch sougenannt écoles secondaires oder lycées ersat (net all Departement hat ee Lycée zegutt). Den nächste Lycée war zu Metz ugesiedelt, an déi Stater école secondaire war am Fong eng Filial vum Metzer Lycée.

Collège municipal (1808-1814)

Am Kolléisch ass d'Latäin erëm méi wichteg ginn, an d'Sciencen hunn ofgeholl an déi al Organisatioun vun de Klassen ass erëm agefouert ginn. Well d'Schoul vun do un dem Buergermeeschter ënnerstoung, gouf am Joer 1808 aus dem Kolléisch de Collège municipal, och mol Collège communal genannt. D'Griichesch Sprooch ass nei agefouert ginn. D'Schouljore goufen op fënnef Joer verkierzt.

Mittelschule für Jungen oder Gymnasium (1814/15...)

Mam Ënnergang vum Napoleonesche Räich gouf den Département des Forêts provisoresch an d'Generalgouvernement Mëttel- an Nidderrhäin integréiert. An der Stater Festung souzen d'Hessen, spéider d'Preisen, an de Collège municipal gouf eng Secondairesschoul no däitschem Modell (Mittelschule oder Gymnasium).

Athénée royal grand-ducal (1817-1890)

Den ale Kolléisch 1828, vun 1973 bis 2019 Sëtz vun der Nationalbibliothéik

Um Wiener Kongress 1815, wou Europa nei organiséiert gouf, koum et zur Personalunioun tëscht Lëtzebuerg an Holland, d. h. den hollännesche Kinnek gouf Groussherzog vu Lëtzebuerg. 1817 ass aus dem Gymnasium den Athénée royal grand-ducal ginn . Vun do un ass eng zousätzlech classe philosophique agefouert ginn, no deene 6 gewinnte Lycéesjoren. An där Klass hu sech zwéi Professeren ëm d'Schüler gekëmmert; deen ee war op d'Logik an op d'Metaphysik, deen aneren op d'Physik an d'Mathematik spezialiséiert. 1817 gouf och an all Klassesall d'Tafel ("une table peinte en noir") agefouert. Am Joer 1824 koum eng nei Sektioun dobäi, d'section industrielle. D'Schüler konnten nieft dem Latäin an dem Algriicheschen och Fächer wéi Naturwëssenschaften oder modern Sprooche wielen. Vum Joer 1825 un, wou Lëtzebuerg zanter 1815 zum Däitsche Bond gehéiert huet, gouf déi däitsch Sprooch erëm obligatoresch am Kolléisch. Bis 1831 war och déi hollännesch Sprooch obligatoresch, duerno, bis 1839, war se fakultativ. 1835 ass e Projet vun enger neier Schoul lancéiert ginn. Et ass en neit Gebai un de Kolléisch ugebaut ginn. Den 2. Mee 1836 krut de Professer Trausch d'Erlabnes fir e Pensionat am Gebai vum Kolléisch opzemaachen.

Reform Friedemann

De Friedrich Traugott Friedemann, ageluede vum Kinnek Grand-Duc, koum 1836 op Lëtzebuerg, fir de lëtzebuergesche Schoulsystem un den däitschen ze bannen. D'grouss Vakanz, wéi och d'Schoulfächer selwer sollten op den däitsche Schoulsystem ofgestëmmt ginn. Déi Reform huet sech allerdéngs just op de Kolléisch bezunn. Deemools goung et dunn drëms, de franséische Schoulsystem duerch deen däitschen z'ersetzen. Mat där Reform wollte si d'Studenten ausschliisslech op Universitéite vum Däitsche Bond bréngen. Ausserdeem sollt den Athénée Royal eng sougenannte section moderne ubidden, och nach section réale genannt. Déi Reform war ënner anerem och zoustänneg fir déi pedagogesch Reform.

Reform vun 1848

D'Gesetz vum 23. Juli 1848 huet laang de Lëtzebuerger Enseignement dirigéiert. Den Athénée huet bestanen aus de "cours supérieurs", déi erëm agefouert goufen, mat de Fächer Medezin, Physik a Mathematik, dem Gymnasium, dee méi op de Mënsch an déi moralesch Wäerter ausgeriicht war an der Industrieschoul mat Coursen iwwer d'Industrie an d'Ekonomie. Als pedagogesch Erneierung gëtt 1888 d'Klassebuch agefouert.

Athénée grand-ducal (1890-1940)

Am Kader vun dëse Reformen an de Joren 1892 bis 1908 gëtt d'Industrieschoul vum Kolléisch getrennt. 1908 kritt d'École industrielle et commerciale e neit Gebai um Lampertsbierg, den haitege Stater Jongelycée. Den enseignement gymnasial gëtt op siwe Joer verlängert.

Dikrech an Iechternach hunn an der zweeter Hallschent vum 19. Joerhonnert e "Progymnase" kënnen opmaachen, déi ënner der Supervisioun vum Kolléischsdirekter stoungen, bis se selbstänneg Lycéeë goufen. Hei läit d'Ursaach, firwat och vum Dikrecher an Iechternacher Kolléisch geschwat gëtt.

Athenaeum (1940-1945)

Pro Patria 1940-1945
Gedenktafel am Préau vum Kolléisch

Ënner den Nazien an hirer Politik vun der "Gleichschaltung" gouf de Kolléisch an Athenaeum ëmgedeeft a gouf e Gymnasium mit Oberschule für Jungen. D'"cours supérieurs" goufen ofgeschaaft. Et koum doriwwer eraus zu enger ganzer Rëtsch vu Virschrëften: de Verbuet vun der franséischer Sprooch, den Ausschloss vun alle jiddesche Studenten, d'Verflichtung fir all Professeren, dem VdB unzegehéieren, d'Versetzung vu Professeren an Däitschland, den Drock op all Studenten, der Hitlerjugend bäizetrieden asw.

Vill Professeren a Studenten hu sech dëse Virschrëfte widdersat. Wéi den 21. Oktober 1940 d'Nazien d'Gëlle Fra mat engem Dampwalz ëmgerappt hunn, do hunn e puer honnert Studenten aus dem Kolléisch, dee jo just vis-à-vis war, haart géint d'Ofrappe protestéiert. Vill vun hinne goufe verhaft a brutal vun der Gestapo zerklappt. Den Direkter Joseph Wagener gouf 1941 vun der däitscher Zivilverwaltung aus dem Déngscht entlooss. Um Enn vum Krich war de Bluttzoll vum Kolléisch ganz héich: 2 Professeren, de Lucien Bentz an den Émile Lefort, a 76 Studente si fir d'Fräiheet vum Lëtzebuerger Land gestuerwen.

Athénée de Luxembourg

Nom Krich gouf de Kolléisch dunn erëm Athénée Grand-Ducal, spéiderhi meeschtens einfach Athénée de Luxembourg genannt. Zanter 1964 ass de Kolléisch net méi am Stadzentrum, mä um Geesseknäppchen. An der Stad erënnert haut nach d'Rue de l'Ancien-Athénée un de fréiere Standuert vum Kolléisch.

Gebai niewent der Kathedral

Nodeems ď'Nationalbibliothéik aus dem Gebai op de Kierchbierg geplënnert ass, stoung ď'Gebai eidel.

D'Iddi fir eng Nationalgalerie doran anzeriichten, déi Enn 2019 vum Staatsminister Xavier Bettel virgeschloe gi war, gouf am August 2021 nees verworf. An de fréiere Gebailechkeete vum Kolléisch wäerten ewell 3 Chambere vum Stater Bezierksgeriicht siegéieren. Um Niveau vum Parvis respektiv dem Bannenhaff wäerten awer och Restauranten an Raimlechkeete fir kulturell Evenementer amenagéiert ginn. Op Demande vum Educatiounsministère soll an dëse Reim och eng permanent Ausstellung iwwert d'Lëtzebuerger Sprooch entstoen.

Gebai am Quartier Hollerech

1939, wéi dat aalt Gebai nieft der Kathedral ze kleng gi war, an den Ufuerderunge vun deemools net méi entsprach huet, gouf decidéiert eng nei Schoul ze bauen. Dräi Plaze koumen a Fro: de Quartier Heintz hanner dem Konvikt, de Stater Park vis-à-vis vum Konvikt an de Park hanner der Fondation Pescatore. Et war schliisslech déi drëtt Propose, déi zeréckbehale gouf. Den éischte symbolesche Spuetstéch gouf am November 1939 gemaach. Den Ausbroch vum Zweete Weltkrich huet de Bau vum neien Athenäum awer du verhënnert.

Schliisslech ass eréischt 1964 d'Schoul an en neit Gebai um Boulevard Pierre Dupong, N°24 geplënnert. Den Architekt war de Pierre Grach, zesumme mam Nicolas Schmit-Noesen a mam Laurent Schmit. Déi monumental Figur um Parvis, déi vun der Schoulcommunautéit Datzemisch genannt gëtt, ass vun der Nina Grach-Jascinsky. Modell fir d'Skulptur war den deemolege Schüler Henri Kraus.

De 6. Abrëll 1964 gouf, no der Ouschtervakanz, fir d'éischt do Schoul gehalen. Am Kolléisch waren déi Zäit ronn 800 Schüler an den Direkter war de Pierre Winter.

1989, ënnert dem Direkter Henri Folmer, sinn déi 25 Joer vum Gebai um Geesseknäppche gefeiert ginn.

1989 gouf de Sportkomplex vum Kolléisch komplett renovéiert. D'Kolléischsschwämm ass verschwonnen, doduerch konnten d'Sportssäll vergréissert ginn an d'Déift vum Schwammbasseng ass benotzt ginn, fir e grousse polyvalente Sall z'amenagéieren, deen als Salle Folmer bekannnt ass.

An den 2000er Joren huet sech dat Gebai zu Märel als net modern genuch erwisen, an och e puer Renovatioune goufe fälleg. Vun der Rentrée am September 2012 bis Enn 2016 war de Kolléisch an engem neie (provisoresche) Gebai am Haff vum eigentleche Kolléisch vun 1964 delokaliséiert. No der kompletter Renovatioun a Modernisatioun, tëscht 2013 an Enn 2016, ass d'Kolléischgemeinschaft den 9. Januar 2017 nees an hir eege Maueren agezunn. De 24. Abrëll 2017 gouf dat renovéiert Gebai dunn a Presenz vum Grand-Duc a vu ville wichtege Perséinlechkeete feierlech ageweit.

Vun der Rentrée 2017 un, ass de Lycée Michel-Rodange an dëser provisorescher Struktur, déi fir ronn zwanzeg Joer geduecht ass.

2010 krut de Kolléisch de Statut vun enger IB World School. Dat bedeit, datt nieft dem Lëtzebuerger Programm och op den Internationale Baccalaureat virbereet gëtt.

Aktivitéiten

Tëscht 2008 an 2018, ënner der Direktioun vum Joseph Salentiny, huet de Kolléisch all Joer e Band aus der Publikatiounssérie annALes de l'Athénée de Luxembourg (d'annALe vum Staadter Kolléisch)^[sic] erausginn, wouran d'Schoulcommunautéit an d'Chronik vum virege Schouljoer presentéiert an och pedagogesch oder méi wëssenschaftlech oder historesch Iwwerleeunge publizéiert goufen. 2021, ënner der Direktioun vum Claude Heiser, mee ausgeschafft vun enger Redaktiounsekipp, koum déi éischt Nummer vun enger neier Publikatioun eraus, déi ënner dem Titel d'Buch - La communauté scolaire et les savoirs à l'Athénée de Luxembourg de Schüler, de Professeren an och anere Membere vun der Kolléischsgemeinschaft am wäite Sënn d'Wuert wëll ginn. Wann dobäi d'Chronik weggefall ass, gëtt elo an all Ausgab, nieft aner Contributiounen, een Zentraltheema proposéiert zu deem sech souzesoe jidderee kann ausdrécken. Et wäert net onbedéngt all Joer eng Nummer erauskommen, mee heiansdo dierft eng Duebelnummer proposéiert ginn.

1979 gouf ënnert der Direktioun Poeker/Folmer d'F-Sektioun, d'Musikssektioun gegrënnt. Kolléisch in Concert (KIC) ass e Concert deen zanter 1981 all Joer wärend dräi, resp. véier Owenter an der Woch virun der Fuesvakanz vu Schüler, haaptsächlech vun der Musekssektioun opgefouert gëtt.

Direkteren

• 1817 - 1818: Antoine Hartmann (net ze verwiessele mam Ingenieur an Architekt Antoine Pierre Louis Hartmann!)
• 1818 - 1821: Jean-Gérard Mazuir
• 1821 - 1866: Michel Nicolas Muller
• 1866 - 1867: Jean-Pierre Michaelis
• 1867 - 1869: Nicolas Gredt (Direkter faisant fonction)
• 1869 - 1884: Alexandre de Colnet d'Huart
• 1885 - 1906: Nicolas Gredt
• 1906 - 1917: Gustave Zahn
• 1917 - 1931: François Manternach
• 1931 - 1947: Joseph Wagener
• 1947 - 1957: Jean-Pierre Stein
• 1957 - 1970: Pierre Winter
• 1970 - 1978: Joseph Heinen
• 1978 - 1981: Joseph Poeker
• 1981 - 1993: Henri Folmer
• 1993 - 2007: Emil Haag
• 2007 - 2018: Joseph Salentiny
• zanter 2018: Claude Heiser

Literatur iwwer d'Direkteren

• Edouard Kayser, Les directeurs de l'Athénée depuis 1817 - Notices biographiques; 1. Deel (bis 1884), in: annALes de l'Athénée de Luxembourg / d'annAle vum Staadter Kolléisch, 08/2014-2015, Ss. 330-335 (ill.), Lëtzebuerg (Drock: Sankt Paulus), September 2015; 2. Deel (bis 1957), in: annALes de l'Athénée (...), 09/2015-2016, Ss. 342-349 (ill.), August 2016; 3. Deel (bis 2017), in: annALes de l'Athénée (...), 10/2016-2017, Ss. 466-479 (ill.; Quellenangaben). - Erweidert a verbessert Rééditioun in: De Kolléisch 2017, Bd. I, Ss. 64-97 (ill.); Lëtzebuerg 2018 (vgl. d'Referenz infra, sub Literatur!).

Professeren déi am Kolléisch enseignéiert hunn

Numm	gebuer	gest.	Fachrichtung
Jacques Brocquart	1588	1660	Jesuittepater, Grënner vun der Muttergottesoktav
Alexandre Wiltheim	1604	1684	Jesuittepater, Schrëftsteller, Historiker
Johann Philipp Bettendorff	1625	1698	Jesuittepater, Missionnaire a Brasilien, Grënner vun der Stad Santarém
François-Xavier de Feller	1735	1802	Jesuittepater, Schrëftsteller, Editeur
Heinrich Stammer	1785	1859	Pedagog a Schoulbicherauteur
Jean-Baptiste Fresez	1800	1876	Moler
Jean Engling	1801	1888	Geeschtlechen, Historiker, Archeolog
Ernst Koch	1808	1858	Schrëftsteller
Jean Pierre Michaelis	1811	1867	Mathematiker, Direkter
Nicolas Funck	1816	1890	Naturwëssenschaftler
Nicolas Wies	1817	1879	Geeschtlechen, Geolog
François Reuter	1819	1908	Chimist a Meteorolog
Jean Neumann	1820	1892	Literat, Auteur
Alexandre de Colnet d'Huart	1821	1905	Physiker, Politiker
Charles Mullendorff	1830	1902	Geeschtlechen
Hyacinthe Schaack	1831	1915	Historiker
Joseph Speck	1834	1901	Auteur
Laurent Menager	1835	1902	Museker, Komponist
Michel Engels	1851	1901	Zeechner, Moler
Eugène Wolff	1865	1908	Auteur, Literat, Historiker
Edmond Joseph Klein	1866	1942	Naturwëssenschaftler
Willy Goergen	1867	1942	Schrëftsteller
Nik Welter	1871	1951	Schrëftsteller
Joseph Hansen	1874	1952	Schrëftsteller
Joseph Tockert	1875	1950	Sproochefuerscher
Damien Kratzenberg	1878	1946	Germanist, Nazikollaborateur
Jean-Pierre Lamboray	1882	1962	Moler
Albert Steffen	1884	1962	Historiker
Nikolaus Hein	1889	1969	Schrëftsteller
Joseph Hess	1889	1973	Schrëftsteller
Pierre Frieden	1892	1959	Schrëftsteller a Politiker
Jean Schaack	1895	1959	Moler
Pierre Biermann	1901	1981	Humanist a Publizist
Albert Gloden	1901	1966	Mathematiker a Physiker
Joseph Goedert	1908	2012	Historiker
Jules Prussen	1911	1976	Philosoph
Marcel Engel	1912	2003	Schrëftsteller
Léopold Hoffmann	1915	2008	Schrëftsteller
Léon Bollendorff	1915	2011	Politiker
Marcel Gérard	1917	2017	Schrëftsteller
Paul Margue	1923	2019	Historiker
André Heiderscheid	1926	2018	Geeschtlechen, Journalist, Zeitungsdirekter
Ben Heyart	1927	2009	Moler
Jean-Paul Harpes	1934	2017	Auteur, Philosoph
Georges Goedert	1936		Auteur, Philosoph
Ben Fayot	1937		Politiker
Pit Nicolas	1939		Sculpteur
Joseph Kohnen	1940	2015	Germanist
Emil Haag	1942		Historiker, Directeur adjoint (1981) an Direkter (1993-2007)
Jacques Wirion	1944		Schrëftsteller
Marc Olinger	1946	2015	Acteur an Theaterdirekter
Germaine Goetzinger	1947		Germanistin
Claude Schmit	1947		Philosoph, Theaterregisseur an Auteur
Émile Krier	1949	2002	Historiker
Claude Meisch	1949		Biolog
Alain Meyer	1949		Gemengepolitiker, President (2007-2009) vum Staatsrot
Armand Thill	1950	2016	Historiker
Antoinette Reuter	1951		Historikerin
Marianne Dondelinger	1952		Juristin, Philologin a Professesch (Franséisch & Instruction civique)
Jean-Claude Asselborn	1954		Schrëftsteller (als Jean Sorrente, etc.)
Edouard Kayser	1954		Historiker
Joseph Salentiny	1950		Biolog, Directeur adjoint (2004) an Direkter (2007-2018)
Joseph Reisdoerfer	1955		Linguist
Jacques Maas	1957		Historiker
Jean-Louis Gindt	1959		Theolog
Jean-Marie Majerus	1959		Historiker

Literatur

• 400 Joer Kolléisch. éditions saint-paul. Véier Bänn, 2003, bibnet.lu:000432326

Band I, ënner der Leedung vum Josy Birsens, S.J.: Du Collège des Jésuites au Collège Municipal 1603-1815. 287 S.

Band II: L'Athénée et ses Grands Anciens 1815-1993. 477 S.

Band III: L'Athénée aujourd'hui et demain. 269 S.

Band IV: Hommage à l'Athénée. 314 S.

• 400 Joer Kolléisch. éditions saint-paul. Fënnefte Band, 2004.

Band V: Les Festivités du Quadricentenaire de l'Athénée de Luxembourg. 128 S.

• Joseph Salentiny (allgemeng Leedung), Edouard Kayser (Koordinatioun), etc., De Kolléisch 2017; Festschrëft zum Bicentenaire vum Kolléisch als "Athénée" (1817) an zur feierlecher Aweiung vum renovéierten "Neie Kolléisch" (24. Abrëll 2017); 2 Bänn (257 + 310 Säiten) an een USB-Stick; Lëtzebuerg (Éditions de l'Athénée & Print Solutions Luxembourg), September 2018.
• Edouard M. Kayser, À l'occasion d'un bicentenaire (1817-2017): L'Athénée, établissement phare de la vie éducative et culturelle du Luxembourg; in: ons stad, Nr. 116, 2017; Ss. 36-37 (ill.).
• Association des Anciens de l'Athénée, Kolléisch's Jongen am Krich, Lëtzebuerg, November 2011, 570 S. ISBN 978-99959-729-0-5
• Diederich, Paul, Athenäum 1932 - 1946, Wohnort und Schule, Association des Anciens de l'Athénée, Mee 2001, bibnet.lu:000372738
• Emile Krier, Métamorphoses de l'Athénée, 1603 - 1989, Athénée de Luxembourg, Lëtzebuerg, 1989, bibnet.lu:00007553
• Haag, Emil, Les jésuites et leur collège: renforcement de l'identité catholique entre 1603 et 1773; in: Émile Haag, Une réussite originale - Le Luxembourg au fil des siècles; Lëtzebuerg (Éditions Guy Binsfeld), 2011; 576 Säiten (ill.). ISBN 978-2-87954-235-5. - Vgl. hei d'Säiten 180-193!

Kuckt och

• Éischt-Hëllef-Team Kolléisch
• AnnALes, d'Annale vum Kolléisch
• Tableaue vum Jean Schaack am Kolléisch
• Nina Grach-Jascinsky, Sculptrice vun der bronze Skulptur (Prometheus) virum Kolléisch
• Secondaireschoulen zu Lëtzebuerg

Um Spaweck

Commons: Athénée de Luxembourg – Biller, Videoen oder Audiodateien

• Websäit vum Athénée de Luxembourg (fr)
• International Baccalaureate® (IB) (en)
• Gérard Trausch: Iwwerbléck iwwer d'Geschicht vum Kolléisch
• Visitez le site du 400e anniversaire du "Kolléisch" oder 400 Joer Kolléisch: Websäit vun de Festivitéiten
• Loi sur l'Enseignement supérieur et moyen, du 23 juillet 1848
• Arrêté grand-ducal du 30 juin 1945 portant nouvelle dénomination des Gymnases de Luxembourg, Diekirch et Echternach
• Ruppert R. “Stater Kolléisch”. Fast wie neu - Mehrjährige Sanierung und Renovierung abgeschlossen op wort.lu, gekuckt den 8. Januar 2017 an och am Wort vum 6./7. Januar 2017 ënner dem Titel “Zurück zu den Wurzeln. Ab Montag findet der Unterricht wieder im renovierten „Kolléisch“ statt”