Nationale Vëlosreseau

Den nationale Vëlosreseau (oder d'nationaalt Vëlosnetz) begräift déi Vëlosweeër déi d'Verbindunge maachen tëscht de wichtegsten Aarbechts- a Bildungszentren oder de Pôle-d'échangen (Garen, Park-and-riden, …) zu Lëtzebuerg, grad ewéi zwéi Vëlosexpressweeër vun der Stad Lëtzebuerg aus, engersäits op Esch-Uelzecht an anersäits op Beetebuerg.

Zum nationale Vëlosnetz gehéiert awer och d'Realisatioun vun touristesche Strecke vun nationaler oder internationaler Bedeitung wéi z. B. den Uschloss op lëtzebuergeschem Territoire un de RAVeL-Reseau, d'Vennbunn oder d'Pist EuroVëlo 5 an och d'Ubannung u Fräizäitgebidder wéi de Stauséi, den Haff Réimech, d'Esplanade laanscht d'Musel, den Dall vun der Wäisser Iernz oder den Naturpark Uewersauer^[1].

D'Käschte fir de Bau an d'Sanéierung vun der nationaler Vëlosinfrastruktur ginn zu Laaschte vum Staat, mat Ausnam vun de Gemengestroosse bannent enger Uertschaft, déi vun de jeeweilege Gemenge gedroe ginn. Dat selwecht gëllt fir den Ënnerhalt an d'Beschëlderung vun de Vëlospisten, ausser de Vëlosexpressweeër, fir déi d'Bauverwaltung eleng zoustänneg ass^[2].

Entwécklung^[1]

Dat éischt Gesetz iwwer d'national Vëlosweeër geet op 1999 zeréck^[3]. D'Zil war sengerzäit fir eng legal Basis fir den Opbau vun engem nationalen Netz ze schafen, woubäi et sech haaptsächlech ëm Vëlosweeër fir Sport- an Tourismuszwecker gehandelt huet. Et war deemools e Reseau vun 950 Kilometer geplangt, wouvun 280 km scho bestoungen an der bis 2015 nach 320 km sollten derbäi kommen.

Mam Gesetz vun 2015^[4] koum et dunn zu engem reegelrechte Paradigmewiessel. De Vëlo sollt net just als Fräizäitbeschäftegung ënnerstëtzt ginn, ma den Undeel vun der aktiver Mobilitéit fir déi alldeeglech Deplacementer sollt – mam Abanne vum ëffentlechen Transport – kontinuéierlech eropgesat ginn. Et gouf deemno ugestrieft fir de Vëlo haaptsächlech als ëmweltfrëndlecht, rouegt a flexibelt Transportmëttel unzegesinn, dat fir kuerz Trajeten och dacks méi séier wéi den Auto ass. D'Gesetz vun 2015 huet eng Rei vu Strecken agefouert, déi fir déi deeglech Trajete sollte gebraucht ginn. Méi spéit gouf du mat der Strategie Modu 2.0 d'Wichtegkeet vum Vëlo als Transportmëttel nach méi verstäerkt. Als Resultat dovu goufe mam neie Gesetz vun 2019^[5] Bedierfnesser fir zousätzlech Vëlosweeër festgestallt, entweder fir wichteg Pendelverbindungen ze definéieren, fir Strecke virzeesinn, déi ursprénglech net geplangt waren oder fir Vëlosweeër an zukünftege grousse Stroossebauprojeten z'integréieren. Zousätzlech goufen och Deeler vu Vëlospisten aus dem nationale Vëlosreseau erausgeholl, well se de Qualitéitskrittären a punkto Sécherheet, Confort oder direkt Verbindung net (méi) entsprach hunn.

Dem aktuelle Gesetz no besteet dat nationaalt Vëlosnetz, wann et bis fäerdeg ass, aus 1.102 km, déi sech esou zesummesetzen^[6]^[7]:

605 km sinn am Gebrauch, dovu 95 km am Mëschverkéier mam Autostrafick
610 km kommen derbäi, wouvun 180 km bestinn a 430 km nei gebaut musse ginn
113 km ginn deklasséiert.

Am Verglach mam Gesetz vun 2015 ass et deemno e Plus vun 83 km Vëlospisten.

Pro Kilometer Vëlospist deen nei gebaut muss ginn, gëtt e Budget vu 587.000 Euro geschat. Déi Fraise begräifen de Stroossebau, de Bau vun Ouvrage-d'arten, d'Etüden an eventuell Kompensatiounsmoossnamen^[6].

Lëscht vun den nationale Vëlospisten

Opgepasst: Dës Lëscht baséiert um Gesetz vun 2019. D'Numerotatioun ass deelweis anescht wéi déi, déi et bis dohi gouf, an déi - Stand 2024 - nach ëmmer op de Schëlter ze gesinn ass.

Lëscht vun de nationale Vëlospisten op Basis vum Gesetz vun 2019^[8]
Pist	Beschreiwung	Uschloss
	Verbindung vum Pôle d'échange Luxexpo iwwer Rout Bréck - Pafendall - Gare Centrale - Lycée Bouneweg - Houwald op d'Cloche d'or. Leeft parallel zu der Tramslinn T1.	PC2, PC11, PC13, PC15a, PC31, PC33, PC103, PC104 iwwer d'Antenn 1a mat der PC33 op der Cloche d'or
	Vun der Dummeldenger Gare iwwer de Kierchbierg, Héienhaff, Sennengerbierg, Iernster, Guedber, Lënster Lycée, Jonglënster, Bech op Iechternach. Leeft zu engem groussen Deel op der fréierer Streck vun der Schmuelspuerbunn Chareli.	PC1, PC3, PC4, PC5, PC15 iwwer d'Antenn 2a mat der PC27 um Pôle d'échange Zens-Hamm, via Héienhaff - Fluchhafen
	Vu Schengen iwwer Rëmerschen, Réimech, Stadbriedemes, Éinen, Waasserbëlleg, Rouspert, Iechternach, Reisduerf op Veianen. Leeft um Stéck laanscht d'Sauer op Deelerstécker vun der fréierer Schmuelspuerbunn Ettelbréck-Waasserbëlleg.	PC2, PC4, PC6, PC11, PC15, PC22a, PC26, PC27 op den däitsche Reseau zu Schengen, Gréiwemaacher, Waasserbëlleg, Iechternach a Reisduerf
	Vu Mäertert iwwer Mënjecker, Wecker, Betzder, Ouljen, Roudemer op Iernster	PC2, PC3, PC26 iwwer d'Antenn 4a mat der Gare Wecker
	Vu Jonglënster iwwer d'Fiels, Miedernach, Iermsdref bis westlech vu Reisduerf	PC2, PC15, PC24, PC29
	Vun Esch-Uelzecht iwwer Schëffleng, Näerzeng, Beetebuerg, Peppeng, Fréiseng, Uespelt, Munneref, Elleng, ZAE Triangle Vert op Rëmerschen	PC3, PC8, PC10, PC11, PC37, PC103, PC104, iwwer d'Antenn PC6a mat der PC104 zu Féiz via ZAE Herbett an ZAE Féiz iwwer d'Antenn PC6b mat der PC8 zu Keel iwwer d'Antenn PC6c mat der PC8 via ZAE Scheleck iwwer d'Antenn PC6d bei d'Thermalbad, de Munnerëffer Lycée an de Vëlodrom
	Vun Dikrech iwwer ZAE Fridhaff, Houschent^[9], Housen, Maarnech, Hengescht, Wäiswampech bis op d'Buergplaz	PC16, PC21, PC22 iwwer d'Antenn PC7a mat der PC15 a PC16 via Ierpeldeng-Sauer iwwer d'Antenn PC7b mat der PC21
	Vu Péiteng iwwer Nidderkuer, Déifferdeng, Bieles, Belval, Esch-Uelzecht, Rëmeleng, Keel, Eurohub Sud, ZAE Krakelshaff op Beetebuerg	PC6, PC6b, PC6c, PC12, PC36 iwwer d'Antenn PC8a mat der PC36 iwwer d'Antenn PC8b op Biereng, via Terminal Eurohub iwwer d'Antenn PC8c op Diddeleng via ZAE Riedgen iwwer d'Antenn PC8d bei de Beetebuerger Märchepark
	Vun der ZAE Éilereng iwwer Suessem, Lampech, Recken op Leideleng	PC10, PC104 iwwer d'Antenn PC9a vu Suessem mat der PC35, iwwer d'Antenn PC9b vu Recken op der Mess mat der PC35 op der Dippecher Gare
	Vu Leideleng ZAE Am Bann, ZAE Poudrerie, Obeler op Fenneng	PC6, PC9, PC104
	Vun ZAE Houwald, Hesper, Haassel, Fëlschdref, Duelem, Elleng, Scheierbierg op Réimech	PC1, PC3, PC6, PC15 iwwer d'Antenn PC11a vu Fenteng mat der PC103 iwwer d'Antenn PC11b mat der PC27 an der ZAE Weiergewan, via Contern
	Vu Péiteng, Kënzeg, Stengefort, Äischen, Näerden, Useldeng, Béiwen, Biissen op Colmer-Bierg. Verleeft sträppweis op der Streck vun der fréierer Schmuelspurlinn Péiteng-Ettelbréck (Atertlinn)	PC8, PC13, PC15, PC17, PC25, PC28, PC34, PC35 iwwer d'Antenn PC12a op d'Klengbettener Garee iwwer d'Antenn PC12b vu Biissen an d'ZAE um Rouscht
	Vun der Mamer Gare, Mamer Lycéeën, Bartreng, Stroossen, op de Pôle d'échange Stäreplaz / Étoile	PC1, PC12, PC14, PC28, PC32, PC35, PC104a iwwer d'Antenn PC13a bei de Centre Hospitalier
	Vu Miersch, Schëndels, Koplescht op Mamer	PC13, PC15, PC19, PC32a iwwer d'Antenn PC14a mat der PC15, via Gousseldeng iwwer d'Antenn PC14b mat der PC34
	Vun Hesper, Rout Bréck - Pafendall, Pafendall, Walfer, Luerenzweiler, Lëntgen, Miersch, Mierscher Lycéeën, Pëtten, Kruuchten, Colmer-Berg, ZAE Schieren, Ettelbréck, Dikrech op Reisduerf	PC2, PC3, PC5, PC7a, PC11, PC12, PC14, PC14a, PC16, PC21, PC22, PC24, PC27, PC29, PC30, PC32 iwwer d'Antenn PC15a vun Hesper aus mat der PC1, iwwer d'Antenn PC15b vun Heeschdref aus mat der PC30, iwwer d'Antenn PC15c vu Pëtten aus an d'ZAE um Rouscht, iwwer d'Antenn PC15d mat Welsdref iwwer d'Antenn PC15e mat der Ettelbécker Gare
	Vun Ettelbréck / Centre hospitalier du Nord, Ettelbrécker Lycéeën, Ettelbréck Gare, Dikrech Gare op den Dikrecher Schoulcampus	PC7, PC7a, PC15, PC15e
	Vun Näerden, Réiden, Kietscht, Pärel op Roumecht	PC12, PC18, PC23 iwwer d'Antenn PC17a vu Réide bei den Atert-Lycée op de belsche Reseau zu Roumecht
	Vu Kietscht, Uerschdref, Lëlz, Esch-Sauer, Heischent op Nidderefeelen	PC17, PC21 iwwer d'Antenn PC18a vu Lëlz mat der PC23 zu Béiwen
	Vu Miersch op Bruch	PC14, PC34
	Vun Ëlwen, Uewerwampech, Wanseler, Wolz op Kautebaach	PC21, PC23 iwwer d'Antenn PC20a op de belsche Reseau zu Nidderwampech iwwer d'Antenn PC20b bei d'Gare an de Lycée vu Wolz
	Vun Ettelbréck, Nidderfeelen, Welschent, Buerschent, Kautebaach, Lellgen, Klierf, Lycée Edward-Steichen, Ëlwen, Buergplaz op d'belsch Grenz	PC7,PC7a, PC15, PC18, PC20, PC22, PC25 op de belsche Reseau op der Schmëdd iwwer d'Antenn PC21a bei d'Gare vu Wëlwerwolz
	Vun der Bleesbréck, Tandel, Furen, Parc Housen op Lellgen	PC7, PC15, PC21 iwwer d'Antenn PC22a vu Furen mat der PC3 bei Bëttel
	Vu Bungeref, Bauschelt, Béiwen op Wanseler	PC17, PC18a, PC20
	Vu Kruuchten-Gare op Miedernach	PC5, PC15
	Vun Nidderfeelen, Mäerzeg, Groussbus op Useldeng	PC12, PC21
	Vun Éinen, Gouschteng, Rued-Sir op Ouljen	PC3, PC4
	Vun der Polvermillen, Pôle d'échange Zens-Hamm, ZAE Weiergewan, Mutfert, Bous op Stadbriedemes	PC2a, PC3, PC11b, PC15 iwwer d'Antenn PC27a op Sandweiler iwwer d'Antenn PC27b op d'Sandweiler Gare
	Vun Hoen, ZAE Wandhaff, Capellen op Mamer	PC12, PC13, PC34
	Vu Jonglënster, Buerglënster op Lëntgen	PC5, PC15, PC30
	Vu Miersch, Lëntgen op Walfer	PC15, PC15b, PC29 iwwer d'Antenn PC30a vu Luerenzweiler mat der PC15
	Vu Bouneweg op Gaasperech	PC1
	Vun Eech duerch de Bambësch op Stroossen	PC13, PC15 iwwer d'Antenn PC32a mat der PC14 via Briddel
	Vum Pôle d'échange Uewerstad iwwer Hollerech, Cloche d'or op d'Kockelscheier	PC1, PC1a, PC104
	Vu Capellen, ZAE Kielen, Keespelt, Huelmes op Bruch	PC12, PC14b, PC19, PC28 iwwer d'Antenn PC34a vu Kielen aus mat der PC34a
	Vu Péiteng, Gare Nidderkäerjeng-Suessem, ZAE Robert Steichen, Sprénkeng, Dippech, Bartreng bei d'Mamer Lycéeën	PC9a, PC9b, PC12, PC13 iwwer d'Antenn PC35a vun Dippech-Gare op Dippech iwwer d'Antenn PC35b vu Bartreng aus mat de PC104 a PC104a
	Vun der Escher Gare, Rämerech op Belval	PC8, PC8a, PC104
	Vu Peppeng, Réiser op d'Biechemer Gare op Béiweng	PC6, PC103
	Vun Esch-Uelzecht, Monnerech, ZAE Suessem, op d'Gadderscheier	PC9, PC104
	Vëlosexpresswee Cloche d'or - Beetebuerg	PC1, P6, PC11a, PC37
	Vëlosexpresswee vum Pôle d'échange Hollerech, Pôle d'échange Bouillon, Pôle d'échange Cloche d'Or, Pôle d'échange Rämerech, Esch-Uelzecht	PC1, PC6, PC6a, PC9, PC10, PC33, PC35b, PC36, PC38 iwwer d'Antenn PC104a mat dem PC13, PC13a, PC35 op der Helfenter Bréck