Haaptsäit/Op engem/Mee

All Dag gëtt op der Haaptsäit eng kleng Lëscht vun deene wichtegsten Evenementer gewisen, déi op deem Dag geschitt sinn. Op dëser Säit sinn d'Schabloune vum Mount Mee.

Abrëll < < < Mee > > > Juni

1. Mee 1830: Gebuert vum flämeschen Dichter Guido Gezelle. 1852: Déi US-amerikanesch Western-Heldin Calamity Jane kënnt op d'Welt. 1900: Doud vum ongresche Moler Mihály Munkácsy. 1904: Den tschechesche Komponist Antonín Dvořák stierft. 1917: Déi franséisch Schauspillerin Danielle Darrieux gëtt gebuer. 1918: Doud vum lëtzebuergesche Gewerkschaftler a Politiker Jean Schortgen. 1991: Flutkatastroph am Bangladesch; et gëtt geschat, datt 500.000 Leit ëm d'Liewe koumen. 2004: 10 Länner (Estland, Lettland, Litauen, Malta, Polen, d'Slowakei, Slowenien, d'Tschechesch Republik, Ungarn an Zypern) trieden der Europäescher Unioun bäi.	2. Mee 1519: Doud vum italieenesche Kënschtler an Universalgeléierte Leonardo da Vinci. 1729: Gebuert vun der russescher Keeserin Katharina II. (déi Grouss). 1772: Den däitschen Dichter Novalis kënnt op d'Welt. 1857: De franséische Schrëftsteller Alfred de Musset stierft. 1906: Gebuert vum lëtzebuergesche Journalist an Auteur Henri Koch-Kent. 1922: De franséische Schauspiller a Chansonnier Serge Reggiani gëtt gebuer. 1975: Den englesche Foussballspiller David Beckham kënnt op d'Welt. 1989: Ungarn fänkt un, d'Grenzbefestegungen no Westen hin ofzerappen.
3. Mee 1469: Gebuert vum italieenesche Politiker, Historiker an Dichter Niccolò Machiavelli. 1838: De lëtzebuergeschen Ingenieur a Politiker Tony Dutreux kënnt op d'Welt. 1898: Déi israeelesch Politikerin Golda Meir gëtt gebuer. 1921: Gebuert vun der italieenescher Filmschauspillerin Alida Valli. 1928: Den US-amerikanesche Soul-Sänger James Brown kënnt op d'Welt. 1934: De franséische Chansonnier Georges Moustaki gëtt gebuer. 1946: Ufank vun de Krichsverbriecherprozesser vun Tokio. 1979: D'Margaret Thatcher gëtt Premierministesch vu Groussbritannien.	4. Mee 1772: Gebuert vum däitschen Editeur Friedrich Arnold Brockhaus. 1877: Aféierung vum Postmonopol zu Lëtzebuerg fir Bréiwer, Postkaarten a politesch Zeitungen. 1889: Doud vum Samuel Hirsch, dem éischte Groussrabbiner vu Lëtzebuerg. 1928: Den egypteschen Offizéier a Politiker Muhammad Husni Mubarak kënnt op d'Welt. 1929: Déi US-amerikanesch Schauspillerin Audrey Hepburn gëtt gebuer. 1946: De belschen Industriellen Gaston Barbanson stierft. 1958: Gebuert vum US-amerikanesche Kënschtler Keith Haring. 1993: Déi demokratesch Constitutioun vun Andorra trëtt a Kraaft.
5. Mee 1320: Doud vum Péiter vun Uespelt, Äerzbëschof vu Mainz. 1810: De lëtzebuergeschen Apdikter an Naturwëssenschaftler Frédéric Fischer kënnt op d'Welt. 1813: Gebuert vum dänesche Philosoph Søren Kierkegaard. 1818: Den däitsche Philosoph a Politiker Karl Marx kënnt op d'Welt. 1821: De franséische Keeser Napoléon Bonaparte stierft. 1924: De lëtzebuergeschen Ekonomist a Banquier Edmond Israel gëtt gebuer. 1977: Doud vum däitsche Politiker a Bundeskanzler Ludwig Erhard. 1992: De franséische Sänger, Schauspiller a Schrëftsteller Jean-Claude Pascal stierft.	6. Mee 1758: Gebuert vum franséische Revolutionär Maximilien de Robespierre. 1856: Den éisträicheschen Neurolog Sigmund Freud kënnt op d'Welt. 1915: Den US-amerikanesche Regisseur a Schauspiller Orson Welles gëtt gebuer. 1929: Éischt Sessioun vun der Lëtzebuerger Bourse. 1954: Am Paraguay fänkt mat engem Putsch déi 35 Joer laang Diktatur vum Alfredo Stroessner un. 1974: Den däitsche Bundeskanzler Willy Brandt trëtt zréck. 1992: Doud vun der däitsch-US-amerikanescher Schauspillerin a Sängerin Marlene Dietrich. 1994: Den Eurotunnel gëtt duerch d'Kinnigin Elizabeth II. an de franséische President François Mitterrand ageweit.
7. Mee 0973: Doud vum Otto I., ostfränkesche Kinnek an éischte Keeser vum Hellege Réimesche Räich (HRR). 1714: D'éisträichesch Truppen iwwerhuelen d'Festung Lëtzebuerg. 1840: De russesche Komponist Pjotr Iljitsch Tschaikowski gëtt gebuer. 1870: 12 Doudeger bei engem Zuchongléck an der Dummeldenger Gare. 1889: Gebuert vun der Lëtzebuerger Komponistin a Pianistin Lou Koster. 1901: Den amerikanesche Schauspiller Gary Cooper gëtt gebuer. 1919: Déi argentinesch Politikerin Eva Perón (Evita) kënnt op d'Welt. 1954: D'franséisch Truppe verléieren d'Schluecht vun Dien Bien Phu, Ufank vum Enn vum Indochinakrich.	8. Mee 1828: Gebuert vum Henri Dunant, dem Grënner vum Roude Kräiz. 1884: Den US-President Harry S. Truman gëtt gebuer. 1906: Den italieenesche Filmregisseur Roberto Rossellini kënnt op d'Welt. 1919: D'Chamber stëmmt fir wichteg Ännerungen an der Constitutioun: D'allgemengt Walrecht gëtt agefouert, an d'politesch Pouvoirë vum Grand-Duc ginn zréckgeschnidden. 1929: De Lëtzebuerger Auteur a Literaturkritiker Fernand Hoffmann gëtt gebuer. 1945: Enn vum Zweete Weltkrich an Europa. 1986: D'Lëtzebuerger Vollek kritt de Karlspräis vun der Stad Oochen "fir säin Asaz fir d'Eenegung vun Europa". 1993: Doud vun der Lëtzebuerger Sproochwëssenschaftlerin Hélène Palgen.
9. Mee 1805: Den däitsche Schrëftsteller Friedrich Schiller stierft. 1850: Doud vum franséische Physiker a Cheemiker Joseph Louis Gay-Lussac. 1883: Gebuert vum spuenesche Philosoph, Soziolog an Essayist José Ortega y Gasset. 1921: Déi däitsch Resistenzlerin Sophie Scholl gëtt gebuer. 1923: De franséische Schauspiller Claude Piéplu kënnt op d'Welt. 1946: Gebuert vun der US-amerikanescher Schauspillerin Candice Bergen an dem däitsche Sänger Drafi Deutscher. 1950: De franséischen Ausseminister Robert Schuman hält eng Ried, an där en déi europäesch Länner dozou oprifft, hir Kuelen- a Stolproduktioun zesummenzeleeën, fir sou zukënfteg Kricher onméigleg ze maachen. Domat leet hien de Grondstee vun der CECA, aus där spéider d'EU ervirgeet. Dowéinst gouf den 9. Mee zum Europadag proklaméiert.	10. Mee 1774: Doud vum Louis XV.; de Louis XVI. gëtt Kinnek vu Frankräich. 1871: De Fridde vu Frankfurt mécht dem Franséisch-Preisesche Krich en Enn. Frankräich muss d'Elsass an Deeler vu Loutrengen oftrieden. 1899: Gebuert vum amerikanesche Schauspiller an Dänzer Fred Astaire. 1927: De lëtzebuergesche Politiker Marcel Mart kënnt op d'Welt. 1930: Den US-amerikanesche Physiker an Nobelpräisdréier George E. Smith gëtt gebuer. 1940: Däitsch Truppe marschéieren an Holland, an d'Belsch an a Lëtzebuerg an; d'Grande-Duchesse Charlotte an d'Regierung ginn an den Exil. 1944: Gebuert vun der franséischer Schauspillerin a Regisseurin Marie-France Pisier. 1994: Den Nelson Mandela gëtt President vu Südafrika.
11. Mee 0330: Dat nom réimesche Keeser Konstantin I. genannt Konstantinopel gëtt ageweit. 1720: Den däitsche Jeeër an Offizéier Karl Friedrich Hieronymus von Münchhausen gëtt gebuer. 1867: Lëtzebuerg gëtt um Londoner Kongress fir op éiweg neutral an onofhängeg deklaréiert. 1871: De britteschen Astronom John Herschel stierft. 1892: Gebuert vun der brittescher Schauspillerin Margaret Rutherford. 1904: De spuenesche Moler Salvador Dalí kënnt op d'Welt. 1981: Doud vum jamaikanesche Reggae-Museker Bob Marley. 1994: De Silvio Berlusconi gëtt neie Regierungschef an Italien.	12. Mee 1803: Den däitsche Cheemiker Justus von Liebig gëtt gebuer. 1845: Gebuert vum franséische Komponist Gabriel Fauré. 1907: Déi US-amerikanesch Schauspillerin Katharine Hepburn kënnt op d'Welt. 1915: De lëtzebuergesche Politiker Eugène Schaus gëtt gebuer. 1921: Gebuert vum däitsche Kënschtler Joseph Beuys. 1957: Doud vum US-amerikanesche Schauspiller a Regisseur Erich von Stroheim. 1963: D'Luxair deeft hiren éischten eegene Fliger, eng Fokker F-27 Friendship op den Numm Prince Henri. 1970: Déi däitsch-schweedesch Schrëftstellerin a Lyrikerin Nelly Sachs stierft.
13. Mee 1717: Gebuert vun der Maria Theresia, Äerzherzogin vun Éisträich, Kinnigin vun Ungarn a Béimen. 1814: Déi franséisch Garnisoun verléisst d'Festung Lëtzebuerg, an d'Plaz kënnt en Hessescht Regiment. 1840: De franséische Schrëftsteller Alphonse Daudet kënnt op d'Welt. 1882: De franséischer Moler Georges Braque gëtt gebuer. 1907: Gebuert vun der brittescher Schrëftstellerin Daphne du Maurier. 1930: Doud vum norwegesche Fuerscher a Friddensnobelpräisdréier Fridtjof Nansen. 1961: Den US-amerikanesche Schauspiller Gary Cooper stierft. 1988: Doud vum US-amerikanesche Museker Chet Baker.	14. Mee 1316: De réimesch-däitsche Keeser a Kinnek vu Béimen Karel IV. gëtt gebuer. 1643: Doud vum Louis XIII., Kinnek vu Frankräich. 1727: Gebuert vum brittesche Moler Thomas Gainsborough. 1897: De kreolesche Saxofonist a Klarinettist Sidney Bechet kënnt op d'Welt a stierft och op engem 14. Mee (1959). 1944: Gebuert vum US-amerikanesche Filmregisseur a -produzent George Lucas. 1948: Israel erkläert seng Onofhängegkeet, wat de Palestinakrich ausléist. 1955: De Warschauer Vertrag ("Warschauer Pakt") gëtt ënnerschriwwen. 1969: Déi australesch Schauspillerin Cate Blanchett gëtt gebuer.
15. Mee 1633: Gebuert vum franséische Minister a Festungsingenieur Sébastien Le Prestre de Vauban. 1813: Den dänesche Philosoph an Theolog Søren Kierkegaard kënnt op d'Welt. 1857: Déi US-amerikanesch Astronomin Williamina Fleming gëtt gebuer. 1859: Gebuert vum franséische Physiker a Cheemiker Pierre Curie. 1911: De Schwäizer Schrëftsteller an Architekt Max Frisch kënnt op d'Welt. 1920: De franséischen Auteur a Filmregisseur Michel Audiard gëtt gebuer. 1955: An Éisträich gëtt de Staatsvertag ënnerschriwwen, deen dem Land seng Souveränitéit erëmgëtt. 1985: De Poopst Jean-Paul II. ass op Visite zu Lëtzebuerg.	16. Mee 1897: Gebuert vum Émile Hamilius, Buergermeeschter vun der Stad Lëtzebuerg 1897: Doud vum lëtzebuergesche Moler Jean-Pierre Huberty. 1905: Den US-amerikanesche Schauspiller Henry Fonda kënnt op d'Welt. 1925: Gebuert vum belsche Museker, Komponist an Entertainer Bobbejaan Schoepen. 1931: Déi lëtzebuergesch Turnerin Yvonne Stoffel-Wagner kënnt op d'Welt. 1953: De franséische Museker Django Reinhardt stierft. 1954: Doud vum lëtzebuergesche Schrëftsteller Norbert Jacques. 1974: Den Helmut Schmidt gëtt zum fënnefte däitsche Bundeskanzler gewielt.
17. Mee 1749: Gebuert vum engleschen Dokter an Immunolog Edward Jenner. 1795: De lëtzebuergesche Schmelzhär an Industriellen Guillaume Pescatore, gëtt gebuer. 1866: De franséische Komponist a Pianist Erik Satie kënnt op d'Welt. 1886: Gebuert vun der lëtzebuergescher Politikerin Marguerite Thomas-Clement. 1904: De franséische Filmschauspiller Jean Gabin gëtt gebuer. 1911: Déi US-amerikanesch Schauspillerin Maureen O'Sullivan kënnt op d'Welt. 1979: D'Chamber stëmmt fir d'Ofschafe vun der Doudesstrof zu Lëtzebuerg. 2006: Doud vum lëtzebuergeschen Theaterregisseur a Schauspiller Eugène Heinen.	18. Mee 1804: Den Napoléon Bonaparte proklaméiert d'Franséisch Keeserräich. 1848 Zu Frankfurt am Main kënnt dat éischt demokratesch gewielt däitscht Parlament, d'Frankfurter Nationalversammlung, an der Paulskirche beieneen. 1872: Gebuert vum englesche Mathematiker a Philosoph Bertrand Russell. 1883: Den däitschen Architekt Walter Gropius kënnt op d'Welt. 1911: Doud vum éisträicheschen Dirigent a Komponist Gustav Mahler. 1913: De franséische Sänger Charles Trenet gëtt gebuer. 1920: Gebuert vum Karol Wojtyła, spéiderhi Poopst Jean-Paul II.. 1975: Zu Lëtzebuerg gi ronn 12.000 jonk Leit op ee Coup groussjäreg, well den Alter dofir per Gesetz vun 21 op 18 Joer erofgesat gouf.
19. Mee 1536: D'Anne Boleyn gëtt gekäppt. 1884: Gebuert vun der lëtzebuergescher Politikerin a Fraerechtlerin Catherine Kill. 1890: De President vum Nordvietnam Ho Chi Minh gëtt gebuer. 1895: Doud vum kubaneschen Nationaldichter José Martí. 1925: Gebuert vum US-amerikanesche Biergerrechtler Malcolm X. 1926: Den däitsche Regisseur Peter Zadek gëtt gebuer. 1944: De lëtzebuergesche Resistenzler Albert Ungeheuer gëtt erschoss. 2011: Doud vun der brittescher Popsängerin Kathy Kirby.	20. Mee 1799: Gebuert vum franséische Schrëftsteller Honoré de Balzac. 1799: Doud vum Michel Pintz, deem bekanntste Lëtzebuerger aus dem Klëppelkrich. 1896: Déi däitsch Komponistin a Pianistin Clara Schumann stierft. 1902: Kuba gëtt vun den USA onofhängeg. 1908: Den US-amerikanesche Filmschauspiller James Stewart kënnt op d'Welt. 1927: Saudiarabien gëtt vu Groussbritannien onofhängeg. 1944: De brittesche Sänger Joe Cocker gëtt gebuer. 2002: Osttimor gëtt als "República Democrática de Timor-Leste" vun Indonesien onofhängeg.
21. Mee 1471: Gebuert vum däitsche Moler a Graphiker Albrecht Dürer. 1687: De Louis XIV. vu Frankräich besicht d'Stad Lëtzebuerg. 1820: De lëtzebuergesche Dichter (Ons Heemecht) Michel Lentz kënnt op d'Welt. 1844: De franséische Moler Henri Rousseau gëtt gebuer. 1921: Gebuert vum russesche Physiker a Friddensnobelpräisdréier Andrei Sacharow. 1949: Den däitsche Schrëftsteller Klaus Mann stierft. 1991: Den indesche Politiker Rajiv Gandhi kënnt bei engem Attentat ëm d'Liewen. 2000: Doud vum brittesche Schauspiller John Gielgud.	22. Mee 1808: De franséischer Schrëftsteller Gérard de Nerval kënnt op d'Welt. 1813: Gebuert vum däitsche Komponist Richard Wagner. 1852: De lëtzebuergesch-US-amerikanesche Rabbiner a Philosoph Emil G. Hirsch gëtt gebuer. 1907: De belsche Comic-Auteur an Zeechner Hergé an de brittesche Schauspiller a Regisseur Laurence Olivier kommen op d'Welt. 1924: Gebuert vum franséische Chansonnier a Schauspiller Charles Aznavour. 1925: De schwäizeresche Moler a Sculpteur Jean Tinguely gëtt gebuer. 1967: Zu Bréissel gëtt duerch e Feier de grousse Buttek A l'innovation komplett zerstéiert; 251 Leit kommen ëm d'Liewen. 1972: Ceylon gëtt sech eng nei Verfassung an nennt sech vun do u Sri Lanka.
23. Mee 1604: Doud vum Péiter Ernest vu Mansfeld, Gouverneur vun den Nidderlanden, vu Bréissel a Lëtzebuerg. 1618: Zweet Prager Defenestratioun, Ufank vum Drëssegjärege Krich. 1707: Gebuert vum schweedesche Botaniker an Taxonom Carl von Linné. 1848: Den däitsche Fluchpionéier Otto Lilienthal kënnt op d'Welt. 1874: De lëtzebuergesche Museker a Komponist Pol Albrecht gëtt gebuer. 1908: Gebuert vun der franséischer Pilotin Hélène Boucher. 1924: Den däitsche Schrëftsteller Kierchenhistoriker Karlheinz Deschner kënnt op d'Welt. 1987: De lëtzebuergesche Fluchpionéier Lou Hemmer stierft.	24. Mee 1543: Doud vum Astronom Nikolaus Kopernikus. 1686: Gebuert vum däitsche Physiker Daniel Gabriel Fahrenheit. 1819: Déi brittesch Kinnigin Victoria I. kënnt op d'Welt. 1848: Déi däitsch Schrëftstellerin Annette von Droste-Hülshoff stierft. 1914: Déi däitsch Schauspillerin Lilli Palmer gëtt gebuer. 1941: Den US-amerikanesche Sänger a Songschreiwer Bob Dylan kënnt op d'Welt. 1993: Eritrea erkläert seng Onofhängegkeet vun Ethiopien. 2006: Doud vum franséische Schauspiller Claude Piéplu.
25. Mee 0986: Doud vum perseschen Astronom Abd ar-Rahman as-Sufi. 1766: Gebuert vum Moler Henri-Joseph Redouté. 1848: De preisesche Generol Helmuth Johannes Ludwig von Moltke gëtt gebuer. 1877: De lëtzebuergesche Geeschtlechen an Direkter vum Wort Jean Origer kënnt op d'Welt. 1892: Gebuert vum jugoslawesche Politiker Josip Broz Tito. 1934: De brittesche Komponist Gustav Holst stierft. 1946: Jordanien gëtt vu Groussbritannien onofhängeg. 1985: En Hurrikan an eng Stuermflut am Bangladesch fuerderen zirka 10.000 Mënschenaffer.	26. Mee 1650: Gebuert vum englesche Feldhär John Churchill, 1. Herzog vu Marlborough. 1882: De lëtzebuergesche Sculpteur Claus Cito gëtt gebuer. 1895: Déi US-amerikanesch Fotografin Dorothea Lange kënnt op d'Welt. 1907: Gebuert vum US-amerikanesche Schauspiller John Wayne. 1926: Den US-amerikaneschen Jazz-Trompettist Miles Davis gëtt gebuer. 1925: Doud vum lëtzebuergeschen Auteur Pol Clemen. 1964: De Muselkanal gëtt vun der Groussherzogin Charlotte, dem franséische President Charles de Gaulle an dem däitsche Bundespresident Heinrich Lübke ageweit. 1976: Den däitsche Philosoph Martin Heidegger stierft.
27. Mee 1564: De franséisch-Schwäizer Kierchereformateur Jean Calvin stierft. 1684: Gebuert vum Wilhelm Reinhard Grof vun Neipperg, éisträicheschen Offizéier a Kommandant vun der Festung Lëtzebuerg. 1894: Den US-amerikanesche Schrëftsteller Dashiell Hammett kënnt op d'Welt. 1909: De lëtzebuergeschen Historiker Jean-Pierre Koltz gëtt gebuer. 1910: Doud vum däitsche Medeziner a Nobelpräisdréier Robert Koch. 1922: Gebuert vum brittesche Schauspiller Christopher Lee. 1923: De Monument du Souvenir ("Gëlle Fra") gëtt ageweit. 1975: Zu Lëtzebuerg gëtt d'Gesetz iwwer d'automatescht Upasse vun de Léin a Gehälter un de Präisindex agefouert.	28. Mee 1371: Gebuert vum Jean sans Peur, Herzog vun der Bourgogne. 1862: De lëtzebuergesche Moler Guido Oppenheim kënnt op d'Welt. 1877: De lëtzebuergesche Bëschof Joseph Laurent Philippe gëtt gebuer. 1887: Gebuert vum lëtzebuergesche Sculpteur an Olympionik Michel Jungblut. 1895: De lëtzebuergesche Moler Jean Schaack kënnt op d'Welt. 1944: De franséische Schauspiller Jean-Pierre Léaud gëtt gebuer. 1957: Gebuert vum lëtzebuergesche Sproochwëssenschaftler Nico Weber. 1972: Doud vum Edward VIII. Kinnek vu Groussbritannien.
29. Mee 1453: D'Osmanen eruewere Konstantinopel; Enn vum Byzantinesche Räich. 1894: Den éisträichesche Filmregisseur Josef von Sternberg kënnt op d'Welt. 1910: Doud vun der lëtzebuergescher Autorin Amélie Picard. 1915: De lëtzebuergesche Literaturchroniker a Conferencier Léon Blasen gëtt gebuer. 1917: Gebuert vum John F. Kennedy, 35. President vun den USA. 1953: Den Edmund Hillary a säi Sherpa Tenzing Norgay erreechen als éischt Mënschen d'Spëtzt vum Mount Everest. 1982: Déi éisträichesch Schauspillerin Romy Schneider stierft. 1985: Virun engem Foussballmatch am Bréisseler Heysel-Stadion kënnt et zu enger Massepanik, bei där 39 Leit ëm d'Liewe kommen an iwwer 200 blesséiert ginn.	30. Mee 1640: Doud vum flämesche Moler Peter Paul Rubens. 1778: De franséische Schrëftsteller a Philosoph Voltaire stierft. 1896: Den US-amerikanesche Filmregisseur Howard Hawks kënnt op d'Welt. 1908: De schweedesche Physiker an Nobelpräisdréier Hannes Alfvén gëtt gebuer. 1909: Gebuert vum US-amerikanesche Museker Benny Goodman. 1910: Déi däitsch Schauspillerin Inge Meysel kënnt op d'Welt. 1915: De lëtzebuergesche Resistenzler Albert Ungeheuer gëtt gebuer. 1976: Bei enger Serie vu Gasexplosiounen am Pafendall kommen 3 Leit ëm d'Liewen, iwwer 20 ginn der zum Deel schwéier blesséiert, an eng ganz Rëtsch Haiser zerstéiert oder onbewunnbar.
31. Mee 1801: Gebuert vum Antoine Meyer, Auteur vum éischte Buch op Lëtzebuergesch. 1887: De franséische Schrëftsteller Saint-John Perse kënnt op d'Welt. 1921: Déi italieenesch Schauspillerin Alida Valli gëtt gebuer. 1928: Doud vum lëtzebuergeschen Ingenieur an Erfinder Henri Tudor. 1930: Den amerikanesche Schauspiller a Filmregisseur Clint Eastwood kënnt op d'Welt. 1945: Gebuert vum däitsche Regisseur Rainer Werner Fassbinder. 1967: Déi franséisch Schauspillerin a Regisseurin Sandrine Bonnaire gëtt gebuer. 1975: D'Europäesch Weltraumagence gëtt gegrënnt.	> > Juni